محتوا
فرهنگ عاشورا و آسيب شناسي تحريف ها
به گزارش یزدامروز به نقل از پايگاه خبري پليس، الگوهاي مکتبي، الگوي همه جانبه امت براي راهيابي به کمال و خودسازي و بندگي اند.
حسين بن علي عليهالسلام نيز يکي از اين اسوههاي کامل و الگوهاي همه جانبه است و آنچه از حضرتش بايد آموخت، نه تنها درس حماسه و جهاد و ظلم ستيزي، که درس عبوديت و سخاوت و جوانمردي و ارزش گرايي و تهجّد و انس با قرآن و تکريم انسان است.
عزت و سربلندى از صفات انسانهاى بزرگ، با شخصيت و آزاده است و خوارى ازرذايل اخلاقى و صفات ناپسند انسانى به شمار مى آيد.
تعاليم اسلام همگى در جهت عزت بخشيدن به انسان و رهايى ساختن وى از دل بستن به امورى است كه با مقام شامخ انسانيت سازگار نيست.
اسلام انسان را از عبادت، خشوع و هرگونه سرسپردگى به معبودهاى دروغين كه با عزت انسان سازگار نيست. رهانيده است و از او مىخواهد جز در مقابل خدا در برابرهيچ كس سرتسليم فرودنياورد و فقط خداوند در نظر او بزرگ و با عظمت باشد.
هرچند همه رهبران الهى از همه صفات كمال به طور كامل برخوردارند و در همه ابعاد كاملند; ولى اختلاف موقعيتها سبب شد تا يكى از ابعاد شخصيت انسانى در هريك از آن بزرگواران به طوركامل تجلى يابد و آن امام به عنوان اسوه و مظهر آن صفت مطرحگردد. براى مثال زمينه بروز شجاعت در حضرت على(ع) بيش از سايرامامان(عليهم السلام )به وجود آمد. بدين سبب، آن امام(ع) مظهر كامل اين صفت به شمار مى آيد.
زمينه بروز عزت، سربلندى و آزادگى در امام حسين(ع) بيش از ديگرامامان(عليهم السلام) بروز كرد، به گونهاى كه آن حضرت «سرور آزادگان جهان» لقب گرفته است. آن حضرت حتى در دشوارترين موقعيت ها حاضر نشد درمقابل دشمن سر تسليم فرودآورد و براى حفظ جان خويش كمترين نرمشى كه برخاسته از ذلت باشد. نشان دهد. حماسه عاشورا سراسر آزادى، آزادگى، عزت، مردانگى و سربلندى است.
تحريف و آسيبها متوجه هر پديده اجتماعي و به ويژه تحريف مربوط به قيام حسيني و عزاداري، اساسا از بعد جامعه شناختي، معلول علت هايي در درون آنجا است که شناخت درست آنها، نخستين و شايد مهمترين گام براي برخورد مناسب با آن باشد. از اين رو، ما نيز در ابتدا بايد به طرح ريشهها و عوامل ايجاد و گسترش تحريف و آسيبها متوجه موضوع مورد بحث بپردازيم.
بنابراين، عوامل ياد شده را با طرح مثالهايي بدين صورت بر ميشماريم:
1. دگرگوني فضاي اجتماعي و تغيير در گفتمان عاشورا
2. تبيين نشدن فلسفه صحيح قيام
3. تمايل به اسطوره سازي و افسانه پردازي
تمايل بشر به افسانهپردازي و اسطوره سازي، از ديگر عوامل ايجاد و گسترش تحريف در تاريخ و فرهنگ عاشورا است. شايد شهيد مطهري (ره) نخستين کسي باشد که اين عامل را به عنوان يکي از عوامل تحريف بر شمرده است.
ايشان ميگويد: «در بشر يک حس قهرمان پرستي هست که در اثر آن، درباره قهرمانهاي ملي و قهرمانهاي ديني افسانه ميسازد... قسمتي از تحريفاتي که در حادثه کربلا صورت گرفته، معلول حس اسطوره سازي است. اروپاييها ميگويند در تاريخ مشرق زمين، مبالغهها و اغراقها زياد است و راست هم مي گويند». شهيد مطهري ابتدا به افسانه سازيهايي در مورد بوعلي سينا و شيخ بهايي اشاره ميکند که بو علي صداي چکش مسگرهاي کاشان را از اصفهان مي شنيده است.
4. برخورد عاطفي صرف با مقوله عزاداري
شايد جديترين و اصليترين عامل ورود آسيب در بنياد و بنيان فرهنگ عاشورا، اکتفا نمودن به برخورد عاطفي صرف و دوري گزيدن از برخورد عقلاني
با مقوله قيام و عزاداري باشد. اين مسئله، سبب بروز تحريف لفظي و معنوي است که انديشه اصيل عاشورايي و حسيني را به پژمردگي مي کشاند.
5.جبر انگاري
جبر نگري درباره قيام، يکي از عوامل وقوع تحريف و ورود آسيبها در حوزه فرهنگ عاشورا و عدم بهره بردن و تعميم آن است.
6.نقش حکومتها و تاريخ نگاران درباري
يکي از موضوعهاي تحريفشناسي عاشورا، شناخت نقش حاکمان جور، به ويژه امويان در تحريف واقعه عاشورا و از سوي ديگر، تحريفهايي است که از طرف تاريخ نگاران طرفدار اموي و تأثير پذيرفتگان از آنها به وجود آمده است. نخستين انحرافي که امويان ميخواستند به وجود آوردند، آن بود که شهادت
امام حسين (ع) را به قضاي الهي و خواست خداوندي نسبت دهند و خود را مبرا سازند.
7. تعصبهاي بي جا و جمود فکري
تعصبهاي بي جا و خشک مغزي، تباهگر انديشه و فکر است و همين مسأله، از دلايل وقوع تحريف در حماسه حسيني است .
8 . تبديل شدن عزاداري به عادت
اين مقوله، از آسيبهاي کلي مربوط به آداب ديني است. منظور از عادت نيز، آن چيزي است که بار انديشهاي، برهاني و معنايي خود را به تدريج از دست
داده و به هنجارهاي تکراري تبديل شده است.
Related Assets:
-
امام سجاد؛احیاگر نهضت عاشورا
-
عکس/ خانم طبل زن در روز عاشورا
-
توزیع آش نذری در محله مالمیر یزد از نگاه دوربین
-
هیئات مذهبی از انجام اعمال خرافي و دور از شأن اسلام که موجب وهن دين و مظهر ناهنجاري اجتماعي می شود پرهیز کنند
-
عزاداری هیأت انصار ولایت یزد در شب اول محرم به روایت تصویر
-
جملات برگزیده رهبر معظم انقلاب درباره عزاداری امام حسین(ع)
-
دولتی که دیپلماسی فایده را به دیپلماسی هزینه تبدیل کرد!
-
از «نگفتید» هم سئوال میکنند!