شناسه : 22729275
به قلم غلامرضا هاتفی اردکانی؛

بررسی کتاب علوم و فنون ادبی پایه دهم رشته علوم انسانی و دوره ی بازآموزی این کتاب


آنچه که بنده از بررسی کتاب علوم و فنون بلاغی پی بردم این است که فصل اول این کتاب قطعا می تواند آبشخور وسیع و مهمی برای دیگر فصول این کتاب درسی باشد.

به گزارش یزدرسا به نقل از اردکان گویا؛ «غلامرضا هاتفی اردکانی»، در طی یادداشتی نوشت:

ضمن بررسی کتاب جدیدالتألیف علوم و فنون ادبی پایه دهم رشته ی علوم انسانی  و دوره ی بازآموزی این کتاب در دانشگاه شهید رجایی تهران در اواخر مردادماه 95 ، توجّه شما را به نکات زیر جلب می کنم.

1- این کتاب در 128 صفحه و 4 فصل و 17 درس تدوین و تنظیم شده است.

2- فصل اول  مشتمل برچهاردرس است.دروس اول ودوم به ترتیب به مبانی علوم وفنون ادبی و طبقه بندی آثار اختصاص یافته است و البته درس های سوم وچهارم به کالبدشناسی شعر ونثر و کارگاه تحلیل فصل می پردازد .

3- فصل دوم این کتاب تخصصی رشته ی علوم انسانی، تاریخ ادبیات و سبک شناسی نام دارد که از پنج درس و یک کارگاه تحلیل فصل تشکیل شده است.در این پنج درس به بررسی زبان وادبیات پیش از اسلام و شکل گیری و گسترش زبان وادبیات فارسی و بررسی سبک خراسانی و عراقی و هم چنین چگونگی زبان فارسی در سده های پنجم و ششم  پرداخته شده است .این فصل از کتاب علوم وفنون بلاغی در حوزه ی زبان و سبک شناسی و در نهایت نقد طراحی شده است و می کوشد تا دانش آموزان را با نقد ودیدگاه های نقدشناسی آشنا نماید.

4- فصل سوم کتاب علوم وفنون بلاغی پایه دهم،موسیقی شعر نام دارد که مؤلفین کوشیده اند در این پایه ی تحصیلی در قالب چهار درس دانش آموزان رشته ی علوم انسانی را با سازه ها و عناصر موسیقایی کلام منظوم و شعر آشنا سازند به طوری که در پایان این فصل کارگاه تحلیل فصل می تواند برای دانش آموزان فرصت شناسایی عناصر مذکور و یادگیری این دروس را فراهم کند.

4- فصل چهارم یعنی آخرین فصل کتاب به زیباشناسی یا بدیع لفظی اختصاص یافته است در دروس چهارگانه ی این فصل مفصلاً به بررسی آرایه های ادبی از قبیل واج آرایی،واژه آرایی ،انواع سجع ، موازنه ، ترصیع و انواع جناس می پردازد ودر پایان آخرین فصل کتاب کارگاهی تدارک دیده شده تا دانش آموزان بتوانند آموخته های خود را بر روی متون مورد نظر اعمال و تطبیق نمایند.

5- کتاب علوم وفنون بلاغی پایه ی دوم به طور کلی بر اساس سه قلمرو زبانی،ادبی و فکری تألیف و تدوین شده است که این سه قلمرو بیش از پیش مورد عنایت و توجّه مؤلفین قرارگرفته است.

6- آموزه های کتاب علوم وفنون بلاغی برپایه ی شناخت گرایی و ساختن گرایی استوار است به طوری که اکتشاف شخصی مبتنی بر دریافت شهودی و خلق معنا از ازطریق تجربه است و براساس همین ایده بر آموزش زندگی محور پی ریزی شده است.

7- البته این کتاب اساسی ابزارهای کالبدشکافی متن ادبی(برونه ی زبان) را به ما معرفی می کند.آنچه بنده از بررسی کتاب علوم وفنون بلاغی پی بردم این است که فصل اول این کتاب می تواند آبشخوروسیع و مهمی برای دیگر فصول این کتاب باشد.یادمان باشد که در کارگاه های تحلیل فصل سازه ها و عناصر سازنده اصل قرار نگیرند ما به عنوان معلم راهنما در کلاس درس نباید در این ابزارها باقی بمانیم زیرا ممکن است با چنین توقف هایی از متن اصلی فاصله بگیریم که آن موقع همین ابزارها و عناصرسازنده خود آسیبی برای متن می شوند.

8-وسخنی در مورد عوض شدن و تولّد کتاب جدید علوم و فنون بلاغی:منطق حکم می کند که کتابی در سال 95 نوشته شده است با کتابی که در سالهای 74 و...تدوین گردیده تفاوت داشته باشد و لازم است آن کتاب را به کنار بزنیم و کتابی با رویکردی جدید تدوین شود. علوم انسانی باید مصداق وار شود و کتب درسی در این حوزه نیز تلاش دارد تا فراگیران را بر محور تجربه و زندگی سوق دهد.

9-  آنچه مهم و بایسته به نظر می رسد این است که مدرّسان و دبیران، نباید این کتاب را دیو مانند بینگارند زیرا دانش آموزان از مقطع ابتدایی تا متوسطه ی اول در پایه های مختلف با متون زیادی در سطوح متعدد آشنا شده اند و ذهن آنان با مطالب تدوین شده در کتاب به صورت پله ای شناخت جزیی و یا کلی دارد به طوری که می توانند با اجتماع کلیه ی آموخته های خود با دریچه ای وسیع تر به محتوای کتاب بنگرند و آموزه ها و آموخته های خود را بیش از پیش گسترش و توسعه دهند.

10- نکته ی مهم دیگر اینکه مدرّسان و دبیران ارجمند لازم است با صبرو بردباری و عنایتی گسترده به دانش آموزان،با رویکرد آموزش مهارتی و دور ریختن سطح دانشی یادگیری به این کتاب نگاه کنند و بکوشند تا مهارتهای دانش آموزان در سه  حوزه ی« زبانی ، ادبی و فکری »تقویت و پربار نمایند و از انتقال دانش عبور نمایند ؛ اصالت آموزش آنان در این کتاب  براساس کالبد شکافی و یا واکاوی متن با یاری عناصر زبانی باشد.

11-  و امّا کنکور: کنکور در  مسیر آموزش و یادگیری به منزله ی راهزنیست که ما باید این راهزن را خوب بشناسیم و پیوسته درفرایند آموزش از این راهزن مراقبت کنیم  و مواظب باشیم تا در چنگ آن گرفتار نشویم به هرصورت کنکور یک نگرانی بیرونی جامعه ی آموزشی ماست.

ومن الله التوفیق.

غلامرضا هاتفی اردکانی، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی




آدرس کوتاه :
رای شما
میانگین (0 آرا)
The average rating is 0.0 stars out of 5.