به گزارش یزدرسا، آب و کمبود آن موضوعی است که به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته و این مسئله البته در استان یزد بیش از دیگر نقاط کشور مورد بحث و توجه است، چرا که یکی از مسائل اصلی یزد بحث کم‌آبی است.

اینکه چگونه می‌توان موضوع کم‌آبی به ویژه در استان یزد را حل کرد، مطالبی مختلفی بیان شده و کسانی نیز راه‌حل‌هایی در این زمینه ارائه داده‌اند. البته برخی از کارشناسان می‌گویند مسئله آب، موضوعی مبنایی است که منحصر به یزد و حتی ایران نمی‌شود و برای آن باید راه‌حل‌هایی فراتر از راه‌حل‌های استانی و کشور ارائه داد.

در همین رابطه خبرنگار یزدرسا با یک کارشناس آب و عضو هیئت علمی دانشگاه یزد گفتگو کرده است. آنچه در ذیل می‌آید بخش سوم این گفتگو است:

در بخش‌های قبلی دکتر سید مجید میررکنی کارشناس آب و عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، به گرم‌تر و خشک‌تر شدن زمین اشاره کرد و لازمه مواجهه با این شرایط را «سازگاری» با اقلیم و لازمه سازگاری را نیز «تغییر» عنوان کرده بود.  

بخش اول این گفتگو را اینجا و بخش دوم را نیز اینجا می‌توانید بخوانید.

سید مجید میررکنی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا گفت: نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که وقتی برویم سراغ «تغییر»، این تغییر کمک می‌کند که جمعیت استان یزد را در یک حد قابل قبول نگه داریم که اصطلاح «تاب‌آوری» را در این رابطه مطرح می‌کنیم. استان یزد با توجه به اقلیم و آب و هوایی که دارد یک توان جمعیتی دارد و به اندازه مشخص می‌تواند جمعیت را تحمل کند و اگر جمعیت از آن مقدار بیشتر شود و از حد تاب‌آوری بیرون برود، هر مقدار آب هم که به استان وارد شود باز مشکل خواهیم داشت.

یزد نباید مهاجرپذیر باشد

وی افزود: موضوعی که ما باید دقت کنیم این است که یزد اقلیم خاص خودش را دارد و این اقلیم، اقلیم گرم وخشک است که متأسفانه به دلیل تغییر اقلیم جهانی روزبه‌روز گرم‌تر و خشک‌تر خواهد شد؛ بنابراین این اقلیم میزان خاصی از جمعیت را می‌تواند بپذیرد و ما باید جمعیت را کنترل کنیم -کنترل جمعیت که می‌گویم نه اینکه زاد و ولد را کم کنیم- بلکه منظور این است که یزد نباید مهاجرپذیر باشد. اگر استان یزد به یک استان مهاجرپذیر تبدیل شود جمعیتش به حدی خواهد رسید که دیگر اقلیم یزد نمی‌تواند آن را تحمل کند و کل سیستم یزد از هم خواهد پاشید.

عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه یزد اظهار داشت: همیشه در طول تاریخ یزدی‌ها به صادرات نیروی انسانی متخصص در همه زمنیه‌ها معروف بودند، به‌طوری‌که به سایر نقاط کشور و حتی جهان می‌رفتند و آنجا را آباد می‌کردند، این کار بسیار درستی بود. یا عمده مشاغل یزدی‌ها تجارت بود آن هم تجارت‌هایی که بر مصرف آب کم مبتنی بود؛ دوباره هم باید این اتفاق بیفتد و یزد نباید مهاجرپذیر باشد بلکه باید افراد را به دیگر نقاط کشور بفرستد.

میررکنی خاطرنشان کرد: در بحث ساختمان‌سازی متأسفانه الان ساختمان‌هایی که ما داریم به هیچ‌وجه سازگار با اقلیم نیستند و بیشترین مصرف انرژی و مصرف آب را در این ساختمان‌‌ها داریم، در حالی که در ساختمان‌های قدیمی شاید بدون وسایل سرمایشی و گرمایشی می‌شد به راحتی زندگی کرد.

وی تأکید کرد: این‌ها مسائلی است که اگر همه را در کنار هم ببینیم خواهیم دید که تنها راه مبارزه با چالش کم‌آبی، سازگاری است؛ یعنی از نظر اقتصادی، اجتماعی و تمام موارد دیگری که می‌تواند مدنظر قرار بگیرد ما باید تغییر را بپذیریم و اگر تغییر را بپذیریم می‌توانیم یزد را نگه داریم و این شهر جهانی می‌تواند برای مدت طولانی دیگری پابرجا بماند.

این کارشناس آب یادآور شد: شما به تاریخ یزد نگاه کنید می‌بینید که در گذشته مشکل کم‌آبی در یزد را به وسیله قنات و انتقال آب زیرزمینی حل کردند اما الان دیگر قنات جوابگو نیست چون سفره‌های آب زیرزمینی ما دیگر آبی ندارند که ما به کمک قنات آن‌ها را منتقل کنیم.

باید صنایع و کشاورزی پرآبخواه را از یزد بیرون برد

میررکنی اضافه کرد: لذا باید سراغ انتقال آب در ابعاد بزرگتر برویم، اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که انتقال یک خیابان دوطرفه است یعنی اگر شما چیزهایی را می‌آورید چیزهایی را هم باید ببرید و ضروررتا انتقال به معنای این نیست که شما مرتب چیزهایی را وارد یزد کنید، بلکه می‌شود مواردی را هم از اینجا بیرون برد؛ یعنی صنایع و کشاورزی که مبتنی بر رهیافت‌های پرآبخواه هستند را از یزد بیرون ببریم.

وی عنوان کرد: الان خوشبختانه کشاورزی در یزد به سمت گلخانه‌ای رفته است و این بسیار خوب است چون باعث می‌شود که مصرف آب خیلی کمتر شود. یا روش‌های نوین دیگری در کشاورزی وجود دارد مثل کشاورزی بدون خاک که این‌ها سبب می‌شود مصرف آب به شدت کاهش پیدا کند. یا حتی در بحث پرروش دام و طیور هم این مسئله صدق می‌کند.

استاد دانشگاه یزد تصریح کرد: به عنوان مثال اگر یک مزرعه پرورش گاو را با یک مزرعه پرورش عقرب مقایسه کنیم، یک برآورد سردستی نشان می‌دهد که میزان آبی که در یک مزرعه پرورش عقرب مصرف می‌شود حدودا 300 برابر کمتر از مزرعه پرورش گاو است، این در حالی است که تولیدات و درآمد مزرعه پرورش عقرب نیز به مراتب بیشتر از تولیدات و درآمد یک مزرعه پرورش گاو است.

میررکنی افزود: خوشبختانه مسئولان جهاد کشاورزی استان یزد در بخش دام و طیور سیاست بسیار خوبی به کار برده‌اند که بر اساس آن بخش عمده مصرف دامی و نهاده‌های دامی از خارج از استان وارد می‌شود. اما ما در ایران و در یزد می‌توانیم مرکز پرورش حشرات و خزندگان باشیم و گزارش‌های جهانی درباره استفاده از حشرات و خزندگان نشان می‌دهد که سم عقرب قیمت خیلی بالایی دارد.

وی اظهار داشت: این‌ها مواردی است که شامل تغییر می‌شود؛ از پرورش مثلا گاو و گوسفند باید به سمت پرورش حشرات و خزندگان برویم، این‌ها تولیداتی دارند که در دنیا خواهان آن هستند و به خصوص استان یزد که اقلیم گرم و خشک دارد بسیار مناسب برای پرورش حشرات و خزندگان است و تولیداتی که از پرورش از این طریق به دست می‌آید یک چهارم جمعیت دنیا خواهان این تولیدات هستند و این بسیار برای استان یزد خوب است.

میررکنی در پایان گفت: بنابراین تنها راهبرد ما در مواجهه با چالش‌های خشکی و کم‌آبی سازگاری است و به غیر از این، هیچ راهبرد دیگری وجود ندارد و این سازگاری هم با تغییر انجام می‌شود و اگر تغییر را نپذیریم متأسفانه نه تنها آینده خوبی برای استان یزد که برای کشور نخواهیم داشت.

انتهای پیام/