چه کسی مسؤل است؟
یزد رسا، بالاخره چه کسی مسؤل است؟
این سؤال مهمی است که هرگاه سخن از فرهنگ به میان می آید با پاسخ های مختلفی مواجه می شود.
معمولا افراد مختلف سعی دارند ضمن این که خودشان را فرهنگی و دارای دغدغه در زمینه فرهنگ می دانند یک نهاد خاص را متولی فرهنگ بدانند و بار وظیفه را از دوش خود کنار بگذارند.
قبل از پاسخ دادن به این سؤال ابتدا باید معنا و مفهوم فرهنگ و اهمیت آن را بدانیم و درک کنیم.
در مرحله بعدی باید کار فرهنگی و ضد فرهنگی را بشناسیم و این همه جز با فهم صحیح دین ممکن نخواهد بود.
به جرأت می توان ادعا کرد ، در کشور ما کسی که به خوبی و شیوایی و به طور جامع به مسئله فرهنگ پرداخته باشد را نمی توان یافت به جز رهبر فرزانه و فرهیخته انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای (حفظه الله) و شاهد بر این ادعا مطالعه آثار ایشان است که در دسترس همه نیز قرار دارد.
«فرهنگ و عرصه فرهنگی» عنوان کتابی است که مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت در سال 1388 آن را به چاپ رسانده و گزیده هایی از رهنمودهای رهبر عزیز انقلاب را جمع آوری کرده است که خواندش به همه فعالان فرهنگی توصیه می شود.
در مقدمه این کتاب آمده است : "فرهنگ مثل آب و هوا و غذا، از ضروریات زندگی است. فرهنگ شکل و شیوه زندگی، آداب و رسوم و عادات مردم است. فرهنگ تجلی باورهای یک ملت در عرصه حیات فردی و اجتماعی است. به همین جهت مثل آب و هوا و غذا،هرچه پاکتر و سالمتر و مقوی تر باشد،آن ملت ، با نشاط تر ، سالم تر و سعادتمند خواهد بود."
به یاری خداوند متعال سعی بر آن است که در سلسله یادداشت هایی به بازخوانی و تحلیل بیانات علمدار فرهنگ اسلامی ایرانی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای پرداخته شود.
در لابلای بیانات رهبر انقلاب تعابیر مختلف و زیبایی از فرهنگ به چشم می خورد؛ از جمله این که ، فرهنگ یعنی باورها و آداب و رسوم حاکم بر زندگی. هم چنین ایشان در جایی می فرمایند : "فرهنگ شناسنامه دسته جمعی یک ملت است"
اما کوتاه و زیبا و جامع ترین تعریف از فرهنگ جمله ای است که ایشان اردیبهشت ماه 1383 و در جمع کارکنان رسانه ملی بیان فرمودند: "فرهنگ ستون فقرات حیات یک ملت و هویت یک ملت است."
درباره اهمیت و جایگاه کار فرهنگی جمله ای از حضرت آقا در فروردین 1369 قابل توجه است که فرمودند: "جهاد، عبارت از جهاد نظامی، جهاد سیاسی و جهاد فرهنگی است."
ایشان در ادامه می فرمایند: "کار سیاسی، باید پشتوانه جهاد نظامی داشته باشد و هر دوی اینها، بدون کار فرهنگی بی ثمر خواهد بود." و نکته بسیار مهم و کلیدی در بیان آقا این است که فرمودند : " کار فرهنگی، مردم را با شما نگه خواهد داشت."
به عبارتی مسؤلین نظام اسلامی، اگر پشتیبانی و حمایت مردم را می خواهند چاره ای جز این ندارند که به اقتضاء فطرت الهی انسان، کار فرهنگی را در اولویت خود قرار بدهند بنابر این به هیچ وجه پذیرفتنی نیست اگر در نظام اسلامی یک مسؤل طراز اول دولتی بگوید سیاست دولت کاهش مداخلات در فرهنگ است.
رهبر انقلاب نیز آذرماه 1392 دقیقا در پاسخ به همین تفکر نادرست فرمودند : "سپردن مسائل فرهنگی به مردم نافی وظیفه نظارتی و هدایتی دولت نیست و حضور حكومت و دولت در عرصه فرهنگ نیز به معنای سلب حضور مردم نمی باشد."
اما بعد از تعریف فرهنگ و اهمیت و جایگاهش نوبت به تعریف کار فرهنگی و کار ضد فرهنگی می رسد. حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای دی ماه 1369 در دیدار با مسؤلان بنیاد شهید می فرمایند: " کار فرهنگی، آن چیزی نیست که لباس فرهنگی دارد. لباس فرهنگی، یعنی نوشته و کاغذ و قلم و امثال اینها. این، فرهنگ میشود؛ اما کار فرهنگی نیست. کار فرهنگی، یعنی روح فرهنگی در آن باشد، یک حرکت فرهنگی باشد، رشد بدهد و فعل و انفعال را در ذهن و مغز و جان و عواطف انسان به وجود آورد."
ایشان سپس با بیان یک مصداق بسیار مهم در زمینه کار فرهنگی و کار ضد فرهنگی می فرمایند: "اگر شما مدرسه درست کردید، ولی این مدرسه در روح کودکی که هدف و آماج کار تبلیغی شماست، اثر مثبت نگذاشت، این کار چیست؟ میتوانید ادعا کنید که کار فرهنگی است؟ نه، این، ضد کار فرهنگی است."
با پایان یافتن این مقدمه ، ان شاء الله در قسمت های بعدی به بازخوانی و بررسی بیانات رهبر حکیم انقلاب درباره وظایف اقشار تأثیر گذار فرهنگی خواهیم پرداخت.
ادامه دارد....
نسأل الله منازل الشهداء
محمد هادی سمتی
انتهای پیام // ف.ک
