یزدرسا؛ افراط و تفریط، معضل مزمن و دیرینه جامعه ایرانی است که مع الاسف از اخلاق فردی و خانوادگی تا سطوح سیاسی و اجتماعی کشور را در برمی¬گیرد. فضای سیاسی ایران نیز، تحت تأثیر همین موضوع، حداقل از روزگار مشروطیت بدین سوی دچار عارضه ای عمیق بوده است که از آن می توان به "دو دستگی سیاسی" تعبیر نمود. فریادهای "مرگ" و "درود" در حمایت و یا مخالفت فرزندان وطن و جریانات سیاسی داخلی (سوای قدرت های بیگانه و بیرونی که همواره در میان ایرانیان مغضوب بوده اند)، هر روز در این کشور شنیده شده و می شود. جریان "دو دستگی سیاسی" چنان استیلا داشته و فراگیر است که همه فعالان اجتماعی به ناچار باید زیر بیرق و علم یکی از جریانات مطرح و غالب سینه بزنند و در غیر صورت، محترمانه و یا بالجبر از ادامه بازی محروم خواهند شد.

مستبد و مشروطه خواه، قجری و پهلوی، توده و دموکرات، مصدقی و سلطنت طلب، انقلابی و ضد انقلاب، چپ و راست، فتنه گر و بابصیرت و عناوین پرشماری از این دست، که همراه هر روزه فضای سیاسی در ایران بوده و هست، مصادیق روشن و محکمی از پدیده ای تاریخی است که از آن به "دو دستگی سیاسی" تعبیر کرده ام.

اگرچه اکنون مجال سخن از ابعاد و پیامدهای این معضل دیرین و پایدار، که گویا تقدیر تاریخی ایرانیان با آن گره خورده است نمی باشد، اما باید خاطر نشان ساخت که همواره در سایه افراط و تفریط سیاسی متاسفانه فرصت طالبان، غوغاسالاران و دلالان قدرت و ثروت مجال فریب ملت و فروختن مملکت یافته اند و خواسته های واقعی متن و بطن جامعه، که همواره هزینه تصمیمات حاکمان را پرداخته اند، فراموش شده است.

دوگانۀ "موشک" و "مذاکره"، آخرین مصداق از جریان "دو دستگی سیاسی" در فضای سیاسی کشور است. روال معمول و مألوف آن است که اکنون گروهی طرفدار "موشک" و عده ای مدافع "مذاکره" می شوند و در نزاع دوگانۀ افراط و تفریط، حقیقت ماجرا قربانی می شود.

در این میان، سخن صواب همان است که رهبر معظم فرمودند و "موشک" و "مذاکره" را توأمان ابزار کار و اسباب قدرت برشمردند. اما تندروی های موجود در عالم سیاست ایرانی، همه را در می نوردد و مطابق مرسوم گروهی به "مذاکره طلبی" به معنای ذلت پذیری و خیانت متهم می شوند و در مقابل عده ای به "موشک گرایی" و فرار از منطق و مذاکره متصف می شوند.

اما حقیقت ماجرا را باید در بیرون از این آشوب و آشفتگی جستجو نمود. به فرموده شیخ شیراز (علیه الرحمه):

درشتی و نرمی، به در به است
چو فاصد که جراح و مرهم نه است
(فاصد: رگ زن، استاد حجامت)

تأمین و تضمین امنیت ملی، هم نیازمند "موشک" است و هم محتاج "مذاکره". هم به زحمات ژنرال سلیمانی نیازمند است و هم به خدمات دکتر ظریف. بهترین حالت، زمانی خواهد بود که این دو گونۀ شخصیتی، یعنی مردان میدان و موشک و متخصصان میز و مذاکره، هر کدام در جایگاه خود به میهن خدمت کنند. تأکید و تکرار میکنم، جایگاه، تخصص حرفه و پیشه مردان میدان و مذاکره نباید جابجا شود که مقتضای عدالت است و مقدمه تعالی و توسعه. چنانچه شیخ شبستری فرمود: "که هر چیزی به جای خویش نیکوست"

اما نکته مغفول مهمتر ماجرای "موشک" و مذاکره"، قدرت گفتمانی است. نباید در این میانه از علت العلل اقتدار کنونی کشور که همانا هژمونی تشیع است غافل شویم. گروهی در این درگیری چنان از "موشک" صحبت می کنند که گویا پیروزی "خون بر شمشیر" و "گل بر گلوله" را در انقلاب اسلامی فراموش کرده اند. قطعاً این سقوط گفتمان شاهنشاهی در ایران بود که نیروهای به ظاهر مقتدر نظامی و انتظامی کشور را در برابر انتقلابیون بی سلاح، خلع سلاح کرد و بی اثر ساخت. فتوحات افتخار آمیز ایران در دوران دفاع مقدس نیز بسیار بیشتر از سلاح، مدیون روحیه عاشورایی و ایثارگری بوده است. نماد نبرد ما سربند "یا حسین" و پرچم های "یا اباالفضل" بوده و هست و نه موشک های قاره پیما و نظایرآن.عمق استراتژیک ایران در منطقه نیز ناشی از ارتباطات عمیق تاریخی در بستر تاریخ و تفکر شیعی است. قبل از آنکه سلاح ما را به شیعیان عراق و افغانستان و لبنان و ... پیوند دهد، گفتمان تشیع بستر همراهی و همبستگی راهبردی ما را فراهم ساخته است.

غره شدن به قدرت های ظاهری و اسباب دنیوی و غفلت از اسباب معنوی و انگیزه های جهادی در لشکریانی اعتقادی و عقیدتی می تواند به شکست و گسست بینجامد. باید توجه داشت آنچه ایران عزیز را در طول تاریخ سربلند و پرافتخار نگاه داشته و در برابر شمشیرهای برهنه بدخواهان مصون و محفوظ میدارد، بیش از هر چیز قدرتی نرم است که ریشه در هژمونی عزت بخش شیعی دارد. گفتمانی مبارک و جهان شمول که در فطرت آسمانی انسان ریشه داشته و همزمان عدالت گرا، طلح طلب و ظلم ستیز است. 

نویسنده: علی اکبر قیومی ابرقویی