خواباندن قائله ریزگردها نیازمند مشارکت مردم/ اسفناج وحشی ناجی بیابان‌های یزد
به گزارش یزد رسا، یزد به دلیل بهرهمندی از ویژگیهای اقلیمی خاص، آب و هوایی متفاوت با سایر نقاط کشور و پاییز دیرهنگام آن بعد از سپری کردن روزهای پرگرد و غبار به سرعت به زمستان سرد و خشک وصل میشود.
مردم بومی یزد بر این عقیدهاند که فصلهای یزد بسیار محدود است و از آنجا که بهار و پاییز در این استان بسیار کوتاه و اغلب به گرد و غبارهای شدید سپری میشود، فصلها را تابستان و خاکستان و زمستان برشمردهاند.
گرد و غبارهای شدید در یزد اغلب از اواسط مه رماه آغاز میشود و تا نیمههای آبان ماه ادامه دارد و بعد از آن بلافاصله زمستان زودرس، سرد و خشک آغاز میشود.
این روزها دقیقا فصل خاکستان یزد است و گرد و غبار و شنهای ریز مهمان ناخوانده خانههای مردم شدهاند، غبار گاهی آن قدر غلیظ شده که آسمان و زمین کویر یکرنگ میشود.
این گرد و غبار دستاورد تن عریان کویر و بیابان‌های اطراف یزد است که هر سال با وزش کوچکترین بادی بر سر شهر فرود می‌آید و خسارات جبران‌ناپذیری به سلامت مردم، هوای شهر و حتی تاسیسات وارد میکند.
ریزگردها از چالشهای اصلی زیست محیطی در استان یزد به شمار میروند
این مسئله به یکی از چالشهای زیست محیطی یزد تبدیل شده و حتی مدیرکل مدیریت بحران استانداری یزد از گرد و غبار و ریزگردها به عنوان یکی از چالشهای طبیعی استان یزد یاد کرده است.
در وضعیتی که این شرایط هر سال برای استان یزد و دیگر استانهای کویری تکرار میشود، هنوز چاره‌اندیشی اساسی برای مقابله با ریزگردها انجام نشده و به نظر میرسد باید اقدامی اساسی برای معضل زیست‌محیطی استان یزد انجام شود.
یک کارشناس محیط زیست در این زمینه در گفتوگو با خبرنگار فارس در یزد اظهار داشت: بهترین راه برای حفاظت از محیط زیست، استفاده از راههای طبیعی است و راههای مصنوعی نظیر مالچ‌پاشی پایدار نیست.
پوریا چمن عنوان کرد: با توجه به اقلیم منطقه یزد و تجربیاتی که در این استان وجود دارد، مهمترین راه مقابله با گسترش بیابان و انتشار ریزگردها، کاشت گونههای طبیعی است.
وی بیان کرد: گونههایی نظیر گز و درختچه تاغ تاثیر به‌سزایی در مقابله با گسترش ریزگردها دارند اما نمیتوان کتمان کرد با توجه به بیآبی که در سالهای اخیر در سراسر ایران مشهود بوده، خشکی تاغ و گز خود به معضلی جدید تبدیل شده است.
آسیب تاغ به سفره های آب زیرزمینی/ ریشه های تاغ تا عمق 40 متری نفوذ می کند
چمن خاطرنشان کرد: ریشههای گز و تاغ تا عمق 40 متری زمین برای یافتن آب پیش میرود و به گفته برخی صاحبنظران به‌نام، به قنوات و سفرههای آب زیرزمینی آسیب وارد میکند ضمن اینکه تاغ و گز خشک نمیتواند برای خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد و در صورتی که خشک شود، تنه درختچهها تنها برای هیزم قابل استفاده است و هیچ فایده دیگری ندارد.
این کارشناس محیط زیست با ارائه پیشنهادی جدید در مورد کشت یکی از گونههای گیاهی در بیابانها عنوان کرد: پیشنهادی که به جای کشت تاغ به منظور مقابله با بیابان‌زایی قابل تامل است، کاشت گونه اسفناج وحشی است.
چمن با اشاره به مزایای گونه گیاهی اسفناج وحشی خاطرنشان کرد: بزرگترین ویژگی این گیاه، استفاده از آن به عنوان علوفه دام است به نحوی که میتوان با کاشت این گیاه، بیابان‌های یزد را به مرتع تبدیل کرد.
وی از ویژگیهای این گیاه به عمر چندساله آن اشاره کرد و افزود: عمر برخی از گونههای آن به هفت سال میرسد و هر چه دام از آن استفاده کند، باز هم رشد میکند.
چمن یادآور شد: این گیاه کم‌آب‌خواه است و در مقابل سرمای شدید و گرمای شدید که از ویژگیهای آب و هوایی کویر در زمستان است، مقاوم شناخته شده است.
اسفناج وحشی گونهای مناسب برای جلوگیری از حرکت شنهای روان
این فعال محیط زیست ادامه داد: پوششهای گیاهی در مجموع با ریزگردها مقابله میکنند و گونه اسفناج وحشی نیز در این زمینه بسیار خوب و قوی عمل میکند و به نظر من این گیاه را میتوان جایگزین گز و تاغ کرد زیرا ارتفاع آن کوتاه است و با وجود اینکه نمیتواند مانع خوبی در برابر باد باشد، برای جلوگیری از روان شدن شنها بسیار مفید است.
چمن اظهار داشت: تاغ با توجه به اینکه میتواند مانع خوبی در برابر وزش بادهای شدید باشد، میتواند محیطی ایجاد کند که گیاهان علفی نظیر اسفناج وحشی در سایه سار آن به خوبی رشد کند.
وی عنوان کرد: اسفناج وحشی در مقابل خشکی و کم آبی، گرمای زیاد و محیط های شور و قلیایی مقاوم است و از شوری خاک نیز میکاهد ضمن اینکه نتایج تجریه و تحلیل نشان میدهد که کشت گونه اسفناج وحشی سبب افزایش معنیدار میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مواد عالی و نیز کاهش اسیدیته خاک شده است.
چمن از اجرای کشت این گیاه در برخی مناطق بیابانی به صورت پایلوت خبر داد و یادآور شد: این کشت مورد استقبال عموم مردم به ویژه دامپروران قرار گرفته است زیرا بیابانها را به نحوی تبدیل به مرتع کرده است.
در شرایطی که کارشناسان و صاحبنظران بنام در حوزه کویرشناسی، با کاشت تاغ مخالفت کردهاند و آن را آفتی برای قنوات و آبهای زیرزمینی خواندهاند، اسفناج وحشی میتواند بدون ایجاد چنین تهدیدهایی برای قنوات، جایگزین یا مکمل مناسبی برای تاغها باشد.
چاره هزینههای سنگین اجرای طرح های بیابانزدایی مشارکت مردم است
اما به نظر میرسد با توجه به نو بودن این حرکت، هزینههای اجرای آن بالا باشد اما به نظر میرسد برای رفع این مشکل نیز راهکاری وجود دارد.
پوریا چمن در مورد این موضوع نیز اظهار داشت: به طور قطع هزینههای اجرای این طرح از کاشت تاغ و گز بیشتر است اما یکی از راههای حل هرگونه مشکل محیط زیستی، مشارکتهای مردمی است و این مشارکتها حتما نباید مادی باشد.
وی عنوان کرد: بهترین کاری که میتوان انجام داد این است که از طریق خانوادهها این آموزش و فرهنگسازی را برای کودکان و نوجوانان نهادینه کنیم زیرا آینده محیط زیست در دست آنهاست و به عنوان نمونه جشنوارههایی ترتیب داده شود که در آن از ظرفیت دانشآموزان استفاده شود و به آنها یاد دهیم که چگونه میتوان با کاشت یک درخت یا گیاه، تاثیر به‌سزایی در مقابله با گسترش بیابانها داشته باشند.
چمن ادامه داد: برای تهیه نهال یا بذر هر گیاه در اجرای طرحهای بیابانزدایی، هر خانواده برای فرزند خود هزینه کند و کار محیط زیست و منابع طبیعی، تنها کار نظارتی و آموزشی باشد.
وی تاکید کرد: اگر هزینههای اجرای چنین طرحی بین خانوادهها سرشکن شود، رقم هزینه شده توسط هر خانواده بسیار ناچیز و کمتر از 5 هزار تومان خواهد شد در حالی که اگر قرار باشد این هزینه توسط دستگاهها انجام شود، بسیار سرسام آور و میلیاردی خواهد بود.
چمن پیشنهاد داد: در اجرای چنین طرحهایی مشارکت صدا و سیما، آموزش و پرورش و استفاده از هنرمندان و افراد صاحب نفوذ بسیار تاثیرگذار و سبب جذب مردم به این برنامهها خواهد شد.
به نظر میرسد اجرای این طرحها و استفاده از نظرات کارشناسان صاحب‌نظر در راستای بیابانزدایی در مناطقی بحرانی نظیر یزد میتواند بسیار تاثیرگذار باشد و شایسته است مسئولان ذی‌ربط در استان، چنین پیشنهادات و طرحهای جدیدی را برای رفع مشکلات استان مدنظر قرار داده و از نظر کارشناسان به نحوی مطلوب استفاده کنند.
منبع: فارس
انتهای پیام/ع
Related Assets:
-
طرح ملی «کاداستر» در یزد آغاز شد
-
یزد مقصد ریزگردهای آلاینده شهرستان ها/ آینده نگری برای آلودگی هوای یزد 20 سال دیر شده است
-
هزینه 3ملیونی هر هكتار بيابان‌زدايي در يزد/ 36درصد اراضي يزد بياباني است
-
مشاورابتکار:وزیربهداشت نخود هرآشی است! /هاشمی متخصص چشم است یا ریزگردها؟
-
قلیایی شدن آب ها فاجعه ای دركشور/یک محافظ برای۳۰۰ هزار هکتار بیابان!
-
تنها2درصد ازمساحت يزدجنگل است/کاهش طوفان شن وریزگردهای یزد با ايجاد كمربندسبز دراستان هاي مجاور