به گزارش یزدرسا ،سياست خارجي تركيه طي سال هاي اخير به شكلي بوده است كه بسياري آن را ناهمگون و همراه با سرگيجه دانسته اند. در حالي كه مقامات اين كشور هنوز به كار خود ادامه مي دهند و از سياست هايشان نيز دفاع مي كنند. در تازه ترين موضع گيري تركيه به گونه اي اعلام كرده است كه به شرطي با داعش وارد جنگ مي شود كه اجازه اجراي سياست هايش در منطقه داده شود. اين مسئله اي است كه احمد داوود اوغلو، نخست وزير تركيه آن را اعلام كرده است.

به هر حال طي ماه هاي اخير نوع مواجه شدن تركيه با داعش كه با حمايت هاي آنكارا همراه است اين سوال را ايجاد كرده است كه چرا آنها تمايل ندارند اقدامي عليه اين تروريست هاي خشن انجام دهند. تركيه در حال حاضر در منطقه نيازمند همان جرياني است كه داعش تا حدودي ماموريت آن را دارد: آشفته كردن عراق و سوريه براي تامين خواسته هايي است كه با برخي از كشورهاي منطقه تضاد دارد. فراموش نشود همزمان عربستان سعودي و قطر نيز از اين ابزار استفاده مي كنند و هر كدام سعي دارند در اين ميان منافع خود را تامين كنند.

اما طي سال هاي اخير همواره اينگونه عنوان مي شد كه تركيه اسلام ميانه رو را دنبال مي كند، حال چه شده است كه طي ماه هاي اخير از خشن ترين طيف تروريستي دنيا حمايت مي كند. چنين حمايتي از سوي عربستان سوال برانگيز نيست چون مسئله اي كاملا طبيعي است در حالي كه اين سياست وقتي از سوي تركيه اعمال مي شود با اما و اگر همراه است.

براي پاسخ به اين سوال دست كم دو موضوع را مي توان مطرح كرد: 1. ذات سياست تركيه كنوني از ابتدا در همين مسير بوده اما تا كنون فضايي براي اجرا و اعمال آن پيدا نمي كرد اما اكنون داعش اين بستر را ايجاد كرده است تا تركيه بال هاي خود را در خاورميانه بگستراند و در مقابل رقيبي همچون سعودي ها حرفي براي گفتن داشته باشد. در حالي كه همزمان عربستان نيز از همين ابزار و طيف استفاده كرده و اين سياست دو جانبه حمايت از داعش تنها به سود اين تروريست ها تمام مي شود. اين مسئله در خريد نفتي كه داعش در منطقه به يك سوم قيمت مي فروشد و وضعيت مالي خود را فربه مي كند، قابل مشاهده است.

2. اقدامات داعش همان سياست مورد نظر تركيه نيست اما به دليل سركوب سياست‌هاي آنكارا در منطقه، دولت اين كشور از ابزاري به نام داعش استفاده مي كند تا به خواسته هاي خود برسد. احمد داوود اوغلو در تازه ترين مواضع خود كه در مصاحبه با بي بي سي اعلام كرده،‌ گفته است: «از ابتدا به همه متحدان خود می‌گفتیم که اگر از نیروهای میانه‌رو سوری حمایت نشود، نتیجه آن ظهور بنیادگرایی خواهد بود و متاسفانه، همین طور هم شده است». همه تمركز داوود اوغلو در چرايي اقدام نكردن عليه داعش معطوف به سمت دولت سوريه است. وي در اين باره گفت: «تجهیز و آموزش نفرات ارتش آزاد سوریه است به نحوی که اگر داعش از میان رفت، رژیم سوریه جای آن را نگیرد، پ‌کا‌کا جای آن را نگیرند.»

نوع و نگاه سياست هاي تركيه دقيقا در اين جمله نهفته است: «تجهیز و آموزش نفرات ارتش آزاد سوریه است». اگر چه از ارتش آزاد سوريه جز نام چيز ديگري نمانده است اما تركيه هنوز اميدوار به بازسازي آن است و مقصودش نيز حمايت از طيف تندروي اخوان المسليمن در سوريه است تا اين گروه در سوريه به قدرت برسد و جايگزين دولت فعلي شود.

تركيه كنوني كه از رگه هاي اخواني برخوردار است هنوز بر سر اخوان السملين با عربستان سعودي رقابت بنيادي دارد و اين رقابت به آمريكا نيز كشيده شده است. زيرا با روي كار آمدن اخوان در مصر و همچنين نشان اينكه در ديگر كشورها نيز مي تواند قدرت را به دست بگيرد،‌ هراس دلهره آوري را براي آمريكا و كشور ميزبان نفتي اش - عربستان – ايجاد كرد. مسئله اي آنكارا را در برابر واشنگتن قرار داد و اختلافاتي را ميان شان ايجاد كرد كه در آينده بيشتر نمايان خواهد شد.

حال در چنين شرايطي اگر چه آمريكا و عربستان در كوتاه مدت از تهديد داعش فرصت لازم را براي اعمال سياست هايشان به دست مي آورند، اما تركيه از اين تروريست هاي خشن براي سپردن قدرت به اخواني ها استفاده مي كند. اين همان رويكردي است كه اصطكاك موجود را ايجاد كرده و جنگ سرد ناگفته و نانوشته را رقم زده است.

داوود اوغلو در اين مصاحبه حتي به ائتلاف نمادين ضد داعش حمله كرده و گفته است كه «اگر آنها خودشان مایل نیستند واحدهای زمینی به جنگ بفرستند، چه طور از ترکیه انتظار دارند نیروی زمینی خود را به جنگ اعزام کند در حالیکه همان خطرات در نزدیکی مرز ما وجود دارد.»

همان طور كه داوود اوغلو معتقد واقعا «درك مشتركي» براي مبارزه با تروريسم وجود ندارد. دليل اصلي آن نيز است كه منافع آنها در اجراي سياست ها متفاوت است و هر كدام بر مبناي سياست هاي خود اقدام مي كنند كه بي شك با يكديگر اختلاف فراوان دارد. به همان اندازه كه تركيه در بحث داعش به دنبال تضيف پ كا كا و كردها و بازگرداندن اخوان المسليمن به قدرت در سوريه و حتي ديگر كشورهاي عربي منطقه و تاثيرگذاري در عراق است،‌ عربستان از آن بيزار است چون در عراق و سوريه به دنبال مسائل ديگري است كه به وهابيت و جريان تكفيري – سلفي مربوط است. آمريكا نيز در اين زمينه، منفعت خود را فعلا در برتري سياست هاي سعودي ها نسبت به ارودغاني ها مي بيند.

به همان اندازه كه تركيه براي قدرت گيري اخوان المسلمين دل بسته است و براي همين منظور بر سر داعش با غرب و رقيب منطقه اي اش شرط مي گذارد، واشنگتن از نفوذ دوباره اخوان در منطقه عربي نگران است. همزمان قدرت گيري اخوان به معناي تضعيف سعودي ها است كه آمريكا فعلا علاقه اي ندارد به سياست هاي نفتي خود در منطقه دست بزند. حتي به همين منظور در پي جبران اشتباه صورت گرفته در سال هاي گذشته به دنبال جايگزيني امارات به جاي قطر است و حتي از نيروي هوايي اين كشور! در ائتلاف نمايشي عليه داعش استفاده مي كند. فراموش نكنيم كه اين چراغ سبز آمريكا بود كه اجازه داد امارات و عربستان مواضع اخوان را در ليبي بمباران كند.

منبع : جوان آنلاين

انتهای پیام/ص