به گزارش یزدرسا به نقل از صبح بافق؛ دکتر سیدمحسن فخری یکی از داروسازان جوان بافقی در گفتگویی کوتاه پاسخگوی سوالات خبرنگار ما بود.

لطفاً خود را معرفی کنید؟

دکتر سید محسن فخری بافقی دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی شیراز هستم. دوره طرح را در داروخانه شبانه‌روزی شهید چمران و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گذراندم.

هم‌اکنون نیز مؤسس و مسئول فنی داروخانه دکتر فخری بافقی در شهر بافق هستم و به‌صورت پاره‌وقت در دانشگاه آزاد اسلامی بافق تدریس می‌کنم.

قریب به سه سال است که به‌عنوان نماینده داروسازان استان در هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران شعبه یزد انتخاب‌شده‌ام. از دیگر سوابق شغلی‌ام می‌توان به مسئولیت فنی داروخانه شبانه‌روزی دکتر پور شفیعی در یزد اشاره کرد.

خیلی‌ها به خاطر محدودیت‌ها یا حتی اجبار، رشته‌ای را انتخاب می‌کنند، اگر ماشین حرکت در زمان به‌صورت موقت در اختیارتان قرار گیرد و به شما بگویند می‌توانید به گذشته خود سفر کنید و تغییرات موردعلاقه خود را در زندگی خود اعمال کنید، به کدام سال درگذشته خود می‌رفتید و چه تغییری ایجاد می‌کردید؟ مثلاً حاضر می‌شدید شغل دیگری انتخاب کنید؟

قطعاً هر فردی اشتباهاتی دارد که اگر فرصت بازگشت داشت آن‌ها را اصلاح می‌کرد، مهم این است که به‌جای مرور گذشته و افسوس خوردن از آن درس بگیریم.

خیر، به رشته داروسازی شدیداً علاقه دارم و آن را آگاهانه انتخاب کردم.

داروخانه برای شما حائز چه جذابیت‌هایی بود که شغل داروخانه‌داری را انتخاب کردید؟

به نظر من مهم‌ترین جذابیت هر شغلی حل مشکلات دیگران هست و داروخانه هم از این قاعده مستثنا نیست

آیا تابه‌حال از منابع دانشنامه‌ای درآمد داروخانه‌داری در ایران را با سایر کشورها مقایسه کرده‌اید؟ دلیل این تفاوت درآمد از کجاست؟

در دنیا، داروساز شاغل در داروخانه سه نوع وجه دریافت می‌کند:

1- اصل پول دارو و سود آن

2- حق مسئولیت حرفه‌ای (حق فنی)

3- حق مشاوره دارویی

در ایران برای داروسازان شاغل در داروخانه حق مشاوره دارویی در نظر گرفته نشده است و علاوه بر آن دربسیاری کشورهای موفق در حوزه سلامت پایش فشارخون، دیابت و بیمارهای مزمن با داروخانه است

طبق یک نظرسنجی معتبر در آمریکا داروسازان در دسترس ترین و بعد از پرستاران در جایگاه دوم مورد اعتمادترین عضو تیم سلامت هستند اما در ایران متأسفانه جایگاهشان به‌خوبی تعریف‌نشده است.

 لازم به ذکر است مارژین سود دارو در ایران نسبت به دنیا نسبتاً پایین است.

شما یک دکتر داروساز هستید با توجه به توانایی‌های حرفه‌ای که آموختید و تجربه‌هایی که به دست آورده‌اید، آیا تابه‌حال به فکر راه انداختن یک لابراتوار کوچک و آزمایش‌های داروسازی افتاده‌اید؟ منظورم ساختن دارویی تازه، ایجاد تحول در درمان و نوآوری است یا اینکه آن‌قدر مشغله‌های شغلی زیاد است که حتی فکرش را هم نمی‌کنید؟

هر داروخانه به‌خودی‌خود یک لابراتوار کوچک تولید داروهای ترکیبی هست، ساخت دارو در مقیاس صنعتی به عهده متخصص فارموسیوتیکس هست این تخصص یکی از ده شاخه تخصص داروسازی هست، شخصاً به سایر تخصص‌های داروسازی مثل شیمی دارویی یا داروسازی بالینی بیشتر علاقه دارم.

در زمان حضور در یزد مدیرعامل شرکتی دانش‌بنیان بودم که درزمینهٔ تولید نرم‌افزارهای اطلاعات دارویی برای پزشکان و داروسازان همچنین فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی به مردم در حوزه سلامت فعالیت می‌کرد. متأسفانه با حضور در یزد مجبور به ترک پارک علم و فناوری شدم، فعلاً مشغله‌های شغلی مانع ازسرگیری مجدد فعالیت‌هایم شده است.

به‌جز حضور در داروخانه چه فرصت‌های شغلی دیگری برای یک داروساز ایرانی وجود دارد؟

در دنیا اکثر داروسازان فارغ‌التحصیل جذب داروخانه می‌شوند و این مسئله در ایران پررنگ تراست. به‌صورت خلاصه صنعت، بیمارستان به عنوان داروساز بیمارستانی و داروساز بالینی و به‌عنوان عضو هیئت‌علمی دانشگاه و انجام فعالیت‌های آموزشی پژوهشی ازجمله فرصت‌های شغلی برای یک داروساز ایرانی است.

لطفاً درباره ریفیل توضیح دهید؟

ریفیل یعنی تکرار دارویی که بیمار به‌صورت مداوم مصرف می‌کند

آیا شما دارو به آدرس بیمارانتان هم می‌فرستید؟

حضور فیزیکی بیمار در داروخانه یکی از اصولی است که باعث کاهش خطاهای نسخه‌پیچی می‌شود درنتیجه قانون چنین اجازه‌ای نمی‌دهد.

قیمت فروش دارو چگونه تعیین می‌شود؟ شرکت‌های تولیدکننده تعیین می‌کنند یا شما؟ شماچنددرصدسود در نظر می‌گیرید؟

قیمت فروش دارو توسط سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت تعیین می‌شود. سود دارو مشخص و در اکثر موارد چهارده درصد و در مواردی مانند داروهای خاص و انسولین چهار درصد است.

تفاوت اصلی داروهای ایرانی و خارجی در چیست؟

نود درصد داروهای مصرفی تولید داخل و کیفیت قابل قبولی دارند. در بعضی موارد که مسئولین سازمان غذا و دارو احساس کنند اختلاف کیفیت داروی تولید داخل با نمونه مشابه خارجی بسیار فاحش هست اجازه واردات آن دارو را خواهند داد.

اختلاف کیفیت وجود دارد و غیرقابل کتمان هست حتی بین داروهای داخلی اما داروهای داخلی هم تا حدی قابل‌قبول هستند.

توجه فرمایید که به علت ارزان بودن دارو در ایران حتی ایرانیان مقیم اروپا هم گاهی داروی خودشان را از داخل تهیه می‌کنند این یعنی کیفیت قابل‌قبول داروهای داخل.

در حال حاضر بیشتر مشتریان شما از چه قشری هستند و بیشتر چه داروهایی استفاده می‌کنند؟

معمولاً مراجعین ما از تمام نقاط شهر و از همه اقشار هستند.

آیا داروخانه مجاز به تحویل گرفتن داروی برگشتی از بیماران هست یا خیر؟ چرا؟

خیر - به دلیل مسائل بهداشتی (طبق مصوبه وزارت بهداشت)

اهمیت مسئول فنی داروخانه را توضیح دهید؟

متأسفانه ترجمه کلمه فارماسیست به داروساز در فارسی باعث اشتباه در درک  معنی این کلمه وعملکرد قشرداروساز شده است، درحالی‌که ساختن دارو تنها یکی از جنبه‌های شغلی داروساز در داروخانه است.

داروسازی به مفهومی که راجع به آن صحبت می‌کنم علمی هست نوپا و قدمتی به‌اندازه طول تاریخ بشریت ندارد. سال‌های سال رابطه بین پزشک و بیمار رابطه‌های خطی بود، یعنی پزشک دارو را برای بیمار تجویز و بیمار آن رو مصرف می‌کرد.

اتفاقی که باعث تعریف جایگاهی به نام داروساز شد خطاهای پزشکی یا((Medicationerror بود همین‌الان در امریکا باوجود سیستم‌های پایش دقیق بازهم ۵ درصد مرگ‌ومیرها به علت خطاهای پزشکی هست. اشتباه برداشت نشود خطای پزشک نه خطاهای پزشکی اعم از تجویز اشتباه، خطاهای نسخه خوانی و نسخه‌پیچی، تداخل دارویی، اشتباه بیمار در فهم دستور مصرف دارو و مصرف اشتباه و ...

ازآنجاکه در کشورهای پیشرفته در حوزه سلامت، سلامت افراد مهم هست سیستمی طراحی‌شده به نام لایه‌های سلامت و سلامتی افراد باید از لایه‌های مختلفی عبور کند. آخرین فیلتر این سیستم دکتر داروساز هست که به‌صورت تخصصی بیشتر سال‌های تحصیل دانشگاهی خود را صرف آموختن دارو و درمان کرده است. حداقل فواید حضور داروساز مسئول فنی می‌تواند موارد زیر باشد:

۱-  نظارت بر خطاهای نسخه خوانی و نسخه‌پیچی

۲-  بررسی نسخه پزشک و تطابق با بیماری فرد

۳-  بررسی تداخلات احتمالی دارو با دارو و دارو با غذا

۴-  نحوه صحیح مصرف دارو نسبت به طول شبانه‌روز

۵- موارد منع مصرف یک دارو یا احتیاط

۶-  معرفی برند مؤثرتر یک دارو

۷-  مشاوره دارویی

۸-  نحوه تهیه دارو یا شرایط نگهداری آن

۹-  میزان مصرف دارو یا نحوه اندازه‌گیری آن

۱۰-  بررسی مصرف دارو در گروه‌های خاص مانند اطفال، سالمندان، خانم‌های باردار یا شیردهی و افراد فاویسمی دارای نارسایی کبدی یا کلیه

۱۱-  مشاوره در مورد درمان با داروهای بدون نسخه (OTC)

در بسیاری ایالت‌های امریکا پزشک پس از تشخیص بیماری برای تجویز دارو از داروساز مشاوره می‌گیرد و حتی در برخی ایالت‌ها تجویز به داروساز داروخانه محول می‌شود البته چنین امکانی در ایران ازلحاظ قانونی پیش‌بینی‌نشده است.

آیا تابه‌حال در خصوص تحویل دارو به بیمار اشتباه داشته‌اید یا خیر؟ برخورد بیمار چگونه بوده است؟

اشتباه غیرقابل‌اجتناب هست اما خوشبختانه سریع اصلاح‌شده، اگر داروخانه به صورت اصولی اداره شود خطا به حداقل می‌رسد چون حداقل چهار نفر یک نسخه را چک می‌کنند

آیا از شغل خود راضی هستید؟

خدا را شکر راضی هستم و افتخار می‌کنم به همشهریانم خدمت می‌کنم

انتظارتان از مردم چیست؟

انتظار خاصی ندارم

فقط خواهش می‌کنم از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنند خصوصاً آنتی‌بیوتیک‌ها که به‌غلط چرک‌خشک‌کن ترجمه‌شده، چون مصرف بیش‌ازحد آنتی‌بیوتیک‌ها باعث مقاومت عوامل بیماری‌زا به این داروها می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی خطر مقاومت دارویی را بیشتر از حملات تروریستی دانسته، سال‌های قبل از کشف آنتی‌بیوتیک‌ها بیمارهایی واگیردار ناگهان نصف جمعیت کره زمین را به کام مرگ می‌کشید.

مصرف خودسرانه هر آنتی‌بیوتیک یک‌قدم درراه رجعت به آن سال‌هاست.

خلاصه اینکه از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید. من و همکاران پزشک و داروسازم به‌صورت همیشگی پاسخگوی سؤالات شما هستیم

از مسئولین چه انتظاری دارید؟

به‌عنوان یک داروساز از مسئولین تقاضا دارم پرداخت مطالبات معوقه داروخانه‌ها را که به نزدیک شش ماه می‌رسد پیگیری و پرداخت کنند.

به‌عنوان مؤسس داروخانه در میدان چهارده معصوم پیگیری ساخت پارکینگ در میدان و پیاده‌رو داروخانه را از مسئولین دارم.

مردم بافق بیشتر چه داروهایی مصرف می‌کنند؟

داروخانه علاوه بر ارائه دارو یک مرکز سلامتی است. مردم باید برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف از فرآورده‌های سلامت‌محور مثل ضد آفتاب یا مکمل‌ها استفاده کنند تا مانع به وجود آمدن بیماری و نیاز به مصرف دارو شوند.

علاوه بر مصرف فراورده‌های سلامت‌محور، تغذیه صحیح، خواب کافی و ورزش از بیماری‌های بسیاری جلوگیری می‌کند.

مردم بافق متاسفانه ازفرآورده‌های سلامت‌محور مثل ضدآفتاب یا مکمل‌های کم استفاده می‌کنند. برای مثال اگر امروز مکمل هایی نظیر کلسیم و ویتامین د سه مصرف نکنیم فردا باید هزینه هنگفتی بابت درمان پوکی استخوان پرداخت کنیم.

انتهای پیام/ع.ع