• نصب ایستگاه‌های جدید

«جعفر زارع‌زاده مهریزی» به همشهری می‎‎گوید: ایستگاه‌های فعلی در شهرستان مهریز، منطقه چک‌چک شهرستان اردکان، منطقه صدرآباد شهرستان اشکذر و شهرستان بافق قرار دارند.

به‌گفته وی، ایستگاه‌های جدید نیز شامل 2 ایستگاه در شهرستان میبد، یک ایستگاه در شهرستان بافق و یک ایستگاه در شهرستان تفت است. این کارشناس مسئول با بیان اینکه شهرستان‌های بافق و بهاباد از نقاط زلزله‌خیز استان هستند، می‌گوید: ایستگاه‌های لرزه‌نگاری برای سنجش شدت زلزله و شناسایی محل وقوع زلزله کاربرد دارند.

وی ادامه می‌دهد: مکان‌یابی ایستگاه‌های جدید از سوی شبکه لرزه‌نگاری استان انجام شده است، اما ساخت و تجهیز آنها از سوی موسسه ژئوفیزیک کشور انجام می‌شود.

• گسل‌های زلزله‎خیز یزد/گسل اصلی استان یزد 

به گفته زارع زاده، گسل‌های اطراف یزد شامل 2 نوع فرعی و اصلی است و در مجموع 105 گسل را شامل می‎‎شود که البته تعداد کمی‌ ‌از آنها فعال هستند.

این کارشناس با بیان اینکه فاصله گسل‌های فرعی به یزد 10 کیلومتر و گسل‌‌های اصلی 80 تا 180 کیلومتر است، می‌گوید: گسل اصلی شهر یزد از دهشیر تا بافت کرمان به طول حدود 400 کیلومتر گسترده شده و تاکنون نیز زلزله ای نداشته است.

وی در مورد این گسل پیش بینی می‌کند به دلیل اینکه زمین در حال ذخیره سازی انرژی است، ممکن است زلزله ای بزرگ در انتظار این گسل باشد.

کارشناس مسئول شبکه لرزه‌نگاری استان اضافه می‎‎کند: روزانه به طور متوسط 2‌ تا ‌3 زمین لرزه در استان رخ می‌دهد که بزرگی آنها بین 2 تا ‌3‌ ریشتر است و البته تاکنون خسارتی از ناحیه آنها به استان وارد نشده است.

وی بزرگ‌ترین زلزله استان یزد را مربوط به زلزله طبس در سال ‌1357 به بزرگی 7/7‌ ریشتر اعلام و اضافه می‎‎کند: زلزله‌‌ها معمولاً در عمق 10 کیلومتر به پایین    تر زمین رخ می‌دهد و از این رو 4 ایستگاه لرزه‎‎نگاری استان روی سنگ بستر شهرهای بافق و مهریز و مناطق صدرآباد ندوشن و چک‌چک اردکان ساخته شده است.

• کاربرد اطلاعات ایستگاه‌های لرزه‎نگاری

یکی از کارشناسان ژئوفیزیک استان نیز معتقد است با توجه به شرایط گسل‌های موجود در استان، زلزله    ای به مراتب مخرب    تر از زلزله بم در انتظار استان است، از این رو ایجاد ایستگاه‌های لرزه‎نگاری جدید به ویژه در نقاط زلزله‎خیز استان لازم و ضروری است.

«حمید مهرنهاد» می‌افزاید: استفاده از اطلاعات ایستگاه‌های لرزه‎نگاری و تحلیل زلزله‌های وقوع یافته، بسیار اهمیت دارد.

وی ادامه می‌دهد: اطلاعات این ایستگاه‌ها برای سنجش امواج و عکس‎‎العمل زمین لرزه در استان کاربرد دارد و می‌توان از آنها برای پیشگیری و کاهش خسارات احتمالی زلزله‌ها اقدام کرد.

• قدرت تحلیل زلزله در ایستگاه‌ها

به گفته این استاد دانشگاه یزد، براساس اطلاعات دستگاه‌های زلزله‌سنج و با توجه به  پهنه‌بندی برای شناسایی نقاطی که به هنگام زلزله با دوره بازگشت مشخص بیشترین خسارات را می‌بینند، می‌توان برای مدیریت بحران آماده شد.

مهرنهاد با بیان اینکه اطلاعات لرزه‌نگاری 5 شهر استان شامل بافق، بهاباد، اردکان، میبد و یزد، ریزپهنه‎بندی شده است، به همشهری می‌گوید: ایستگاه‌های لرزه‌نگاری قدرت تحلیل زلزله‌های رخ داده را به کارشناسان و مسئولان شبکه لرزه‎نگاری استان می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: نقاط لرزه‌خیز استان به 4 بخش تقسیم شده که اطلاعات زمین‎لرزه‌ها در این نقاط، از سوی ایستگاه‌های لرزه‌نگاری مشخص و جمع‎آوری می‌شود.

این کارشناس ادامه می‎‎دهد: لرزه‎خیز بودن استان گاهی زمین‌لرزه‌‌هایی را به دنبال ندارد بلکه فقط منجر به لرزش زمین می‌شود که ممکن است در نهایت شکاف در زمین ایجاد و خسارت‌هایی به بناها و سازه‌ها وارد کند. مهرنهاد می‌گوید: اطلاعات ایستگاه‌ها می‌تواند در شناسایی این نقاط و انجام اقدامات پیشگیرانه از جمله مقاوم‎سازی سازه‌های قدیمی ‌و ساخت بناهای مقاوم جدید کارآمد باشد.

به گفته این استاد دانشگاه‌، ترک‌هایی که در بدنه بناهای قدیمی‌ در شمال یزد از جمله در تکیه امیرچخماق یزد اتفاق افتاده، ناشی از لرزش‌های زمین است. وی اظهار می‌‌کند: شکاف زمین در محدوده دشت یزد- اردکان نیز ناشی از امواج لرزه‎خیز است که می‌توان با تجهیزات ایستگاه‌ها قدرت پیش‎بینی را افزایش و نقاط تجمع زلزله را شناسایی کرد.

• تقویت ساخت و سازها برای کاهش آسیب

این استاد دانشگاه، استفاده از اطلاعات ایستگاه‌ها را برای اقدامات پیشگیرانه به‌منظور تقویت ساخت و سازهای جدید و  مقاوم‎‎سازی سازه‌های قدیمی‌ موثر می‌داند.

مهرنهاد می‌گوید: ایستگاه‌های لرزه‌نگاری همچنین قادر به تشخیص بزرگی زلزله و میزان انرژی آزاد شده زمین  هستند که می‌توان بر اساس آنها خسارت‌های ناشی از زلزله را تخمین زد.

به گفته وی، می‌توان از این اطلاعات در مقاوم‎سازی ساختمان‌ها هنگام طراحی و بهسازی سازه‌های قدیمی ‌که به عنوان بافت تاریخی ارزشمند محسوب می‌‌شوند، بهره برد.

این کارشناس ادامه می‌دهد: استفاده از اطلاعات ایستگاه‌های لرزه‎نگاری برای پیش‌بینی اقدامات مورد نیاز در زمان بحران یا مدیریت بحران نیز کارآمد هستند؛ به عنوان مثال می‌توان با استفاده از این اطلاعات و شناسایی نقاط در معرض خطر، فضاهایی برای کاهش خسارات ناشی از زلزله پیش‎بینی و طراحی کرد.

مهرنهاد می‌افزاید: برای مثال در ژاپن با استفاده از اطلاعات ایستگاه‌های لرزه‎نگاری، انبارهایی ساخته شده که وسایل نجات مصدومین این قبیل حوادث در آنها قرار دارد تا زمان وقوع زلزله، امدادرسانی با به‌کارگیری نیروهای مردمی به سهولت انجام شود.

به گفته وی، در برخی از کشورهای دنیا از اطلاعات ایستگاه‌های لرزه‎نگاری، نقشه‌های جی.آی.اس تهیه شده است که به عنوان مثال حتی تعداد درختان در مناطق لرزه‎خیز و انشعابات مختلف از جمله آب و گاز را مشخص کرده و اثرات و خسارات ناشی از زلزله بر این آیتم‌ها بررسی شده است تا در موقع بحران، به بهترین نحو امدادرسانی و مدیریت بحران انجام شود.

مکث

• وقوع 4 هزار زلزله خفیف طی 4 سال در یزد

یکی از اساتید دانشگاه یزد می‌گوید: مطالعات پژوهشی در رابطه با بررسی و تجزیه و تحلیل زلزله‌های ثبت‎شده در محدوده استان انجام شده است. «حمید مهرنهاد» اضافه می‌‌کند: بر اساس این کار پژوهشی، از سال ‌1998 تا 2002 میلادی یعنی در مدت 4 سال، بیش از 4‌ هزار زلزله با شدت‎های نسبتاً پایین در اطراف شهر یزد رخ داده است.

انتهای پیام/ع