به گزارش یزدبانو، «یزد؛ شهر دوچرخه ها» جمله ای تکراری که با تاسف بسیار باید گفت نه تنها مصداقی برای ان نمی توان یافت بلکه خود این عبارت هم در حال فراموشی است.

قصد نداریم در این گزارش درخصوص وضعیت دوچرخه سواری یزد فریاد وا مصیبا سر بدهیم و از اینکه هنوز کاری نشده ابراز گلایه کنیم چراکه بر هر شهروندی یزد به ویژه خود مسئولان روشن و مبرهن است که برای فرهنگ دوچرخه سواری یزد آنقدر عقب افتادگی و جای خالی وجود دارد که جز با اراده جدی، برنامه مدون کلان و مدیریت جهادی جبران نخواهد شد.

اما اینکه حرف آخر را اول زدیم دلیلش بررسی بیشتر راهکارهای احیا دوچرخه سواری در یزد بنا به نظر مسئولان و کارشناسان این وادی است.

شهر آمستردام هلند در زمینه استفاده اهالی آن از دوچرخه در جهان رکورددار است. بسیاری از ساکنان آمستردام می گویند رفت و آمد با دوچرخه را به دیگر وسایل حمل و نقل ترجیح می دهند زیرا دوچرخه، «ارزان، سریع و دوست محیط زیست» است.

اهالی بزرگترین شهر هلند همچنین معتقدند برای «پارک دوچرخه» نیازی به مساحت زیادی نیست و دوچرخه سواری یک ورزش است.

آمارها نشان می دهند 60 درصد از حمل و نقل داخلی آمستردام به وسیله دوچرخه انجام می شود.از جمله دلایلی که باعث می شود مردم از دوچرخه استفاده کنند می توان به «هزینه های بالا پارکینگ خودرو و بسته بودن بسیاری از خیابان ها» برای ورود خودروها یا یک طرفه بودن خیابان ها اشاره کرد.

«امنیت بیشتر» دوچرخه هم از دیگر دلایل استفاده مردم از این وسیله است. با استفاده از دوچرخه تعداد حوادث رانندگی منجر به مرگ در آمستردام به شدت کاهش یافته است.

اشتباه نکنید قرار نیست شهر آمستردام را با یزد مقایسه کنیم اما با یک نگاه کوتاه و کمی تامل در مطلب بالا به روشنی می توان فهمید چرا در ایران و به ویژه یزد کسی تمایلی به دوچرخه سواری ندارد.

برای روشن تر شدن این موضوع آنچه دوچرخه سواری را در یزد کمرنگ کرده است را از زبان مسئولان و کارشناسان مربوطه پیگیری کرده ایم.

الهه جورابی عضو شورای شهر یزد و نایب رییس هیأت دوچرخه سواری شهرستان یزد در مصاحبه با خبرنگار یزدبانو با اشاره به عدم تمایل مردم یزد از دوچرخه سواری اظهار کرد: با توجه به شکل پیکره شهر یزد و خیابان های باریکی که از روزگار قدیم شک گرفته، مهم ترین علت بی تمایل به استفاده دوچرخه در یزدی ها نبود زیرساخت مناسب است.

***امنیت جانی برای دوچرخه سواری در یزد وجود ندارد

وی افزود: امروزه اگر کسی فرزند خود را حتی برای مدرسه رفتن ترغیب به دوچرخه کند متاسفانه هیچ امنیت جانی برای فرزند وی وجود ندارد چراکه با وجود حجم ترافیک بالا، بی احتیاطی راکبین موتورسوار اولین چیزی که برای یک دوچرخه سوار در یزد اهمیت دارد مسیر مطمئن و ایمن است تا جان وی به خطر نیافتد.

جورابی ادامه داد: هر چند مسیر کوتاهی در بلوار جمهوری ویژه دوچرخه سواری ایجاد شده ولی نه تنها ناقص است بلکه برای مسیر برگشت هیچ تدبیری اندیشیده نشده و همین مسیر کوتاه هم بلا استفاده و بی فایده است.

***زور موتورسیکلت در یزد به دوچرخه می چربد

نایب رییس هیأت دوچرخه سواری شهرستان یزد با بیان اینکه در گذشته وسایل نقلیه کمتری در شهر یزد عبور می کرد و دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه ارزان مورد استفاده همه مردم بود عنوان کرد: اما امروزه شاهدیم با توجه به کارخانه های موتورسازی در یزد، این وسیله نقلیه بسیار سریع، ارزان و بصورت اقساطی به دست مردم می رسد و با این شرایط دوچرخه نسبت به قیمتش نمی تواند جایی بین بین مردم ایجاد کند.

جورابی با اشاره به اینکه شاید در شهرهای اروپایی یکی از مسایلی که فرد را ترغیب به دوچرخه می کند گران بودن پارکینگ هاست تاکید کرد: اما ملاحضه می کنید پارکینگ در این شهرها بطور کافی وجو دارد و استفاده نمی شود! اما یزد نه تنها با کمبود پارکینگ مواجه است که در برخی نقاط اصلا پارکینگ نیست که نرخ ان تاثیری در استفاده از دوچرخه داشته باشد و با وجود گره کور ترافیکی در یزد همچنان شاهد عدم استقبال مردم از دوچرخه هستیم.

***طرح‌ها دردی از مشکل دوچرخه سواری بانوان یزد دوا نمی کند

وی در پاسخ به این سوال که چرا علیرغم حساست بافت تاریخی همچنان همه مسیرها ماشین رو است و خیابان ها یک طرفه نیست اذعان کرد: در ایام عید نوروز مصمم شدیم تا تردد وسایل نقلیه را تنها در یکی از خیابان های بافت تاریخی یزد ممنوع کنیم اما متاسفانه خود ساکنین محله و کسبه همراهی نکردند.

جورابی با اشاره به اینکه هر تمهیدی برای دوچرخه سواری در یزد بشود تنها شامل حال آقایان است گفت: با توجه به برخی مسائل شرعی و فرهنگی برای بانوان چون مکانی مطمئن، امن و اختصاصی برای دوچرخه سواری نیست مسلما اکثر بانوان یزد به ویژه مردم متوسط جامعه از این موضوع محروم هستند.

هر چند سال های گذشته پارک طوبی به عنوان پارک اختصاصی بانوان معرفی شد اما با توجه به فضای بسیار کم و نامناسب این پارک فعالیت های بسیار کمی در خصوص دوچرخه سواری بانوان در این پارک صورت می گیرد.

***کم تحرکی؛ شاخصه اهالی شهر دوچرخه ها!

دکتر سید محمدرضا آقایی محقق سلامت و مدیر مرکز تحقیقاتی، درمانی دیابت یزد در گفتگو با خبرنگار یزدبانو با بیان این که استان یزد جزء چند استان اول با کمترین تحرک بدنی است اظهار کرد: بهترین حالت برای تحرک بدنی نیم ساعت در روز پیاده‌روی تند یا نرم دویدن  است و بعد از آن دوچرخه سواری نیز می تواند کمک زیادی به افزایش تحرک بدنی بکند که متاسفانه فرهنگ دوچرخه سواری در یزد از بین رفته است.

کارشناس برجسته سلامت در یزد اذعان کرد: پزشکان به افراد بالای 40 سال که بیماری خاص و یا منعی برای ورزش نداشته باشند توصیه به انجام ورزش‌های پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا می‌کنند که به افزایش تحرک بدنی کمک زیادی می کند.

آقایی با بیان این که دوچرخه سواری از جمله فرهنگ‌های خوب یزدی‌ها بوده که متاسفانه کمرنگ شده است ادامه داد: برای رواج دوچرخه سواری علاوه بر ایجاد جایگاه، باشگاه و پیست دوچرخه سواری باید در سطح شهر نیز شرایط  دوچرخه سواری را فراهم کرد.

وی افزود: بنظر می‌رسد مسئولین فعلی شهر به فکر رواج دوچرخه سوری در شهر هستند که قابل تقدیر است اما اقداماتی که در این زمنیه انجام می شود باید عمومیت داشته باشد و بیش از این‌ها گسترش یابد.

*** هنوز در ترویج فرهنگ دوچرخه سواری در یزد به تغییر رفتار نرسیده ایم

مدیر مرکز تحقیقاتی، درمانی دیابت یزد  اذعان داشت: هر چند وظیفه مسئولین است تا شرایط را در سطح شهر آماده کنند اما مردم نیز باید خواسته باشند تا این فرهنگ را زنده کنند و استفاده از دوچرخه را به یک ارزش تبدیل کنند که در این زمینه نهاد های اجتماعی و NGO ها می توانند کمک کنند.

آقایی با بیان اینکه طرح های مختلفی در جهت ترویج فرهنگ دوچرخه سواری در حال انجام است خاطرنشان کرد: درواقع باید از این طریق در شرایط زندگی مردم مداخله شود تا به تغییر رفتار برسیم که خوشبختانه در قسمت مداخله، اقداماتی از قبیل تعیین مسیر  و تهیه دوچرخه انجام شده است و از سویی دیگر رسانه ها نیز می توانند در تبدیل دوچرخه سواری به یک ارزش نقش ویژه داشته باشند.

خوب! فارغ از همه این مسائلی که مطرح شد، اگر بخواهیم موشکافانه تر به موضوع دوچرخه سواری نگاه کنیم باید این مسئله به عنوان یک فرهنگ بررسی کرد به ویژه در شهر تاریخی یزد که دوچرخه از دیرباز به عنوان یکی از فرهنگ های حمل و نقل تلقی می شده است.

***فرهنگ خط خورده دوچرخه سواری از رفتار معمولی یزدی ها

عوامل فرهنگی هم از عوامل مهم و تأثیرگذار در استفاده از دوچرخه به شمار می‌آیند. جـواب ایـن پرسـش کـه: «آیـا استفاده از دوچرخه به عنوان رفتاری معمولی و پذیرفته شده در جامعه شهری یزد مورد توجه قـرار مـی گیـرد یـا نـه؟» بستگی به نگرش جامعه یزد به استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه شهری دارد.

برای اثبات این موضوع دوباره کشور هلند را مثال می زنیم، مطالعه‌ای کـه در کـشور هلند صورت گرفته است نشان می‌دهد که دانش آمـوزان بومی هلند 3 برابـر بیـشتر از دانش آموزان مهاجر از دوچرخه استفاده می‌کنند، چراکه دوچرخه سواری در کشور هلند بسیار معمول است و بیشتر از 80 درصد خانوارها دستکم یک دوچرخه در منزل دارند؛ درحالیکه شاید بـرای مهاجران زمانبر باشد تـا خودشان را با فرهنگ هلند ـ که در آن دوچرخه به جزئی از زندگی خانوارها تبدیل شـده است ـ تطبیق دهنـد.

شاید بتوان از منظرهای مختلف بررسی کرد که چرا فرهنگ دوچرخه سواری در بین کوچه پس کوچه های یزد جای خود را به موتورسیکلت و خودرو داده است که در حوصله این گزارش نیست که امیدواریم در ادامه گزارش های بعدی به ان بپردازیم.

تغییر فرهنگ عبور و مرور، تغییر بافت شهری و خیابان ها و تبدیل کوچه های آشتی کنان به بزرگراه ها، شرایط اقلیمی و اب و هوایی، تغییر سطح توقعات و سبک زندگی، تغییر شرایط اقتصادی عموم جامعه از جمله مسائلی است که می توان از آن به عنوان دلایل دیگر عدم استقبال از دوچرخه در یزد مطرح کرد.

انتهای پیام/س*