همزمان یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرده است و امروز پس از دیدار با دبیر شورای علی امنیت ملی به دیدار رئیس جمهور می رود. حضور آمانو در تهران گمانه زنی‌های رسانه‌ای زیادی در پی داشته است.  آژانس در بیانیه ای هدف سفر  آمانو را  گفتگو برای" تسریع در حل و فصل همه موضوعات باقی مانده مرتبط با برنامه هسته ای ایران از جمله شفاف سازی ابعاد احتمالی نظامی(پی‌ام‌دی)" عنوان کرد.

در وین محل برگزاری مذاکرات، ظریف روز پر کاری در پیش دارد، وزیر امورخارجه امروز(پنج شنبه) با فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس؛ فرانک اشتاین‌مایر، همتای آلمانی؛‌ لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه؛ فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و جان کری همتای آمریکایی خود دیدار خواهد کرد. پیش بینی می‌شود با حضور وزیر خارجه چین، دیدار دوجانبه‌ای با وی نیز برگزار شود.

بر اساس آخرین اظهار نظرها، فیلیپ هاموند امروز به خبرنگاران گفت: "هنوز به راه حل نهایی نرسیده‌ایم." وزیر امور خارجه کشورمان نیز از  بالکن هتل کوبورگ به خبرنگاران گفته است:" مذاکرات رو به جلو حرکت می‌کند."

 

این دو متعهد شدند در قبال پایبندی ایران به تعهداتش، تحریم طلا و فلزات گرانبها و همین طور خدمات مرتبط با آنها را تعلیق کنند.

روز چهارشنبه (دیروز) بعد از گذشت 19 ماه، اعلام شد که در حاشیه مذاکرات نهایی در «وین»، مشکل انتقال «بخشی» از دارایی‌های طلای ایران رفع شد. اقدامی که قرار بود پس از توافق ژنو اتفاق بیفتد و روشن نیست که چه میزان دیگر از سرمایه ایران در چنین سرنوشتی باقی مانده است.

«ولی‌الله سیف» رئیس کل بانک مرکزی در این خصوص اعلام کرد: معادل 13 تن طلا که قبلاً خریداری شده و در آفریقای جنوبی به صورت امانی طی 2 سال گذشته، نگهداری می‌شد و به دلیل شرایط تحریم و برخی کارشکنی‌ها امکان انتقال به ایران را نداشت، بر اساس پیگیری‌های انجام شده در مذاکرات جاری در وین رفع مشکل شده و طی هفته گذشته در قالب 3 محموله که آخرین آن به میزان 4 تن بود، وارد کشور و تحویل خزانه  بانک مرکزی شد.

 

به همین مناسبت نگاهی می‌اندازیم به:

سرنوشت «امتیاز» «تعلیق تحریم طلا» در توافق ژنو و نتایج عملی آن؛     ***

 

در متن توافق ژنو درباره تحریم طلا و فلزات گران‌بها آمده است:

Suspend U.S. and EU sanctions on: Gold and precious metals, as well as sanctions on assocciated services.

تعلیق تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بر: طلا و فلزات گران‌بها و همچنین تحریم‌های  خدمات مرتبط.

     آیا این تحریم‌ها واقعا تعلیق شد؟    

آمریکایی‌ها برای این تعلیق، چند قید و شرط گذاشتند.

در فاصله کوتاهی پس از توافق ژنو برخی جزئیات، قیود و شرایط موارد مطرح شده در متن این توافق در قالب دو سند زیر انتشار یافت:

• «خلاصه‌ای از تفاهمات فنی برای اجرای توافق ژنو» که در 26 دی ماه 92 (16 ژانویه 2014) منتشر شد.
• «گزاره برگ راهنمای اجرایی توافقنامه» کهن در 30 دی 92 (20 ژانویه 2013) منتشر شد.

در این اسناد که مفاد آن به عنوان جزئیات اجرایی توافق ژنو مبنا قرار گرفت و مورد اجرا توسط ایران و 1+5 واقع شد، پیرامون امتیاز تعلیق تحریم طلا، چندین قید آمده است که در ادامه ذکر می‌شود:

قید اول- تعلیق موقت، نه لغو

اولین نکته قابل توجه این است که در این بند صحبت از تعلیق است نه لغو؛ یعنی هیچ تحریمی لغو نشد. تنها برای مدت تعیین شده در توافق ژنو، این تحریم‌ها تعلیق شد. مهم‌ترین ویژگی اینگونه تعلیق کردن، برگشت‌پذیری سریع و بدون نیاز به تصویب قانون مجدد است.

قید دوم- فقط افراد حقیقی و حقوقی غیرآمریکایی

در همین تعلیق موقت نیز تاکید شده است که فقط برای افراد حقیقی و حقوقی غیرآمریکایی است و تحریم‌ها برای افراد و شرکت‌های آمریکایی همچنان پابرجاست.

قید سوم- لزوم قرارگیری کل مراحل معاملات در بازه اجرای توافق

اسناد اجرایی توافق ژنو درباره طلا تاکید می‌کند، معاملاتی شامل تعلیق تحریم‌هاست که «قرارداد، حمل و پرداخت پول تجارت»، کاملا در بازه مدت اجرای توافق (ژنو) باشد. یعنی تاریخ خرید یا پرداخت پول اگر خارج از بازه اجرای توافق باشد، دوباره شامل تحریم‌ خواهد شد.

قید چهارم- ایران اجازه ندارد با پول‌های بلوکه‌شده طلا بخرد

در هر دو سند توضیحی جزئیات اجرایی توافق ژنو آ‌مده است:

تعلیق تحریم‌های طلا و فلزات گران‌بها، اجازه استفاده از دارایی‌های مسدود شده (ایران) در خارج از کشور برای پرداخت این خریدها را نمی‌دهد.

یعنی ایران برای خرید طلا، حمل آن و ... نمی‌تواند از پول‌هایی که آمریکا به طور غیرقانونی و نامشروع از اموال ایران (مثلا عواید حاصل از فروش نفت و سایر صادرات) بلوکه کرده است، استفاده کند.

وندی شرمن- مسئول تیم مذاکره‌کننده آمریکا- در همین رابطه در کمیته بانکداری، مسکن و  امور شهری کنگره آمریکا می‌گوید:

تعلیق تحریم‌ها در مورد طلا و فلزات گران‌بها به ایران اجازه دسترسی به دارایی‌های مسدود شده برای خرید طلا و فلزات گران‌بها را نمی‌دهد، بلکه به ایرانی‌ها اجازه می‌دهد که طلا و فلزات گران‌بها را صادر یا وارد کنند.

مطابق اسناد توضیحی توافق ژنو که جزئیات این توافقات در آنها آمده، ایران تنها می‌تواند از همان مقدار پول اندک آزاد شده در توافق ژنو (4.2 میلیارد در مدت 6 ماهه و 2.8 میلیارد در تمدید 4 ماهه‌) برای خرید طلا استفاده کند.

دیوید کوهن نیز در مقاله‌ای که در روزنامه وال‌استریت ژورنال منتشر کرد، این موضوع را این گونه تشریح کرد:

به ایران اجازه خرید و فروش طلا داده شده است، اما ایران برای خرید و فروش فلزهای قیمتی مانند طلا نیاز به مبالغ قابل توجهی ارز دارد. همه مجاری که به ایران اجازه دسترسی به ارز را می‌دهد همچنان بسته است. به این ترتیب،‌ایران نه به ارزی برای خرید طلا دسترسی دارد و نه به لحاظ محدودیت‌های بانکی- که همچنان برقرار است- امکان انتقال ارز ناشی از خرید یا فروش طلا را دارد.

مدیر اداره بین‌الملل بانک مرکزی ایران نیز تایید کرده است که از 4.2 میلیارد دلار آزاد شده باید برای تهیه طلا و ... با اجازه مقامات غربی استفاده شود.

از طرفی پولی که طبق این توافق قرار بود آزاد شود، آن قدر اندک است که اگر بنا به خرج کردن و مدیریت منابع باشد، قطعا نیازهای با اولویت‌تری در کشور وجود دارد.

دیوید کوهن در جلسه استماع کمیته مجلس سنا نیز همین نکته را گفته بود که نشان از آگاهی قبلی تیم آمریکایی درباره میزان اثر این بند و حساب شده بودن گنجاندن آن در متن توافق ژنو از جانب آنها دارد (90):

تحریم‌های موجود بر توانایی ایران در خرید و فروش طلا موقتا معلق خواهند شد. اما پیش‌بینی می‌کنیم که ارزش این تخفیف برای ایران محدود باشد؛ چون تنها وجوهی که ایران می‌تواند از آن‌ها برای خرید طلا استفاده کند ذخایر ارزی محدودی است که در دسترس این کشور است. ایران به خاطر ساختار تحریم‌ها که همچنان برقرار خواهد ماند، نه حق دارد برای خرید طلا از ذخایر ارزی محدود شده خود در خارج و نه حق دارد از پول رایج خود که ریال است استفاده کند. از این رو،‌ نفع اقتصادی ایران از خرید طلا قابل اغماض است چون باید برای این کار از منابع ارزی خود استفاده کند.

قید پنجم – عدم تعلیق تحریم برای افراد و نهادهای موجود در فهرست تحریم

وزارت خزانه‌داری آمریکا، افراد، نهادها و موسساتی را که توسط آمریکا تحریم می‌شوند، در «فهرست تحریم» قرار می‌دهد.

طبق اسناد مرتبط با توافق ژنو، تجارت طلا تنها برای افراد خارج از این فهرست تعلیق می‌شود، یعنی اگر یک فرد،‌ یک شرکت تجاری، یک موسسه‌ مالی یا یک شرکت حمل و نقل (مثلا کشتیرانی)، در این فهرست قرار داشته باشد، این تعلیق شاملش نمی‌شود و اگر وارد معامله طلا برای ایران بشود، افراد و نهادهای دخیل در آن معامله، مورد تحریم قرار می‌گیرند. به عنوان نمونه از آنجا که بانک مرکزی و بسیاری از بانک‌های کشور در فهرست تحریم قرار دارند، تبادلات مالی مربوط به تجارت طلا اگر از طریق این بانک‌ها انجام شود، شامل قوانین تحریمی آمریکا می‌شود.

* مانع دیگر برای اثرگذاری تعلیق تحریم طلا:

چند لایه بودن تحریم‌ها و درهم‌تنیدگی با تحریم‌های بانکی

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تحریم‌های آمریکا هوشمندانه وضع شده است و هر بند آن، بندهای دیگر را تقویت می‌کند.

تحریم طلا (فارغ از میزان مؤثر بودن آن) به تنهایی حتی اگر لغو شود، بدون دسترسی ایران به پول صادرات خود و نیز تا زمان وجود تحریم‌های بانکی – که تراکنش‌های غیر فیزیکی را هزینه‌بر می‌کند – فایده‌ای نخواهد داشت. چرا که این تحریم جزء کوچک و حاشیه‌ای نظام تحریم‌هایی است که آمریکا طراحی کرده و تلاش نموده تا پیاده کند.

* نکته مهم؛ تعطیلی واردات طلا از ترکیه بعد از توافق ژنو

طبق آمار رسمی ترکیه از صادرات خود به ایران، از نوامبر 2013 (که 24 ام این ماه توافق ژنو امضا شد) تا پایان اکتبر 2014، یعنی به مدت 11 ماه تمام، هیچ واردات مستقیم و رسمی طلا از ترکیه صورت نگرفته است. در نوامبر 2014 حدود 1.2 میلیون دلار (یعنی کمترین مقدار ماهانه از سال 2010) طلا وارد کشور شده است. در دسامبر 2014 نیز معادل مبلغی ناچیز یعنی حدود 140 هزار دلار طلا وارد شده است. این اتفاق عجیب، شائبه‌ افشای کانال ارتباطی طلا بین ایران و ترکیه جهت دور زدن تحریم‌ها را به منظور اعتمادسازی نزد غربی‌ها بعد از توافق ژنو پررنگ می‌کند.

نتیجه‌گیری

همان‌گونه که اشاره شد از نظر قانونی آمریکا تمام توان تقنینی خود را برای وضع گسترده‌ترین تحریم‌ها بر تجارت طلا به کار برده است و امکان تحریم بیشتر در حوزه طلا وجود ندارد. در کنار آن آمریکا با استفاده از توان اقتصادی و دیپلماتیک خود تلاش فراوانی کرد که صادرات هرگونه طلا به ایران را به صفر برساند. اما همانطور که اندیشکده‌ها و رسانه‌های غربی نیز اذعان داشتند، تحریم طلا موثر واقع نشده بود و حتی یک حفره طلایی در اختیار ایران باقی مانده بود که بر اساس آن بتواند سایر تحریم‌ها – مثلا تحریم‌های مالی یا بلوکه اموال – را دور بزند.

در عمل نیز با توجه به این که معادلات طلا، دارای ماهیت غیررسمی و قابلیت حمل چمدانی است، امکان تحریم جدی آن وجود ندارد.

آنچه در توافقنامه ژنو به عنوان امتیاز تعلیق تحریم طلا مطرح شد، با توجه به قیود بسیاری که برای آن گذاشته شد، امکان رسیدن کشور به فایده‌ای هر چند اندک در این حوزه را باقی نگذاشت.

به عنوان نمونه طبق اسناد توافق ژنو تأکید شده است که ایران حق ندارد از درآمدهای مسدود شده صادرات خود (مثلا صادرات نفت) که به صورت غیرقانونی توسط آمریکا مصادره شده است، برای تجارت طلا استفاده کند. تنها به ایران اجازه داده شده است که از محل همان ماهی 700 میلیون دلار پول آزاد شده خود اقدام به خرید طلا کند و این در حالی است که ایران از معاملات طلا برای دستیابی به پول‌های بلوکه شده استفاده می‌کرد، بنابراین استفاده از پول آزاد شده برای خرید طلا به نوعی نقض غرض محسوب می‌شود!

در واقع در این حوزه، آمریکایی‌ها در «توافق ژنو» چیزی را به عنوان امتیاز به ایران دادند که استفاده ایران از آن بدین صورت (با شروط درهم تنیده‌ای که در جزئیات توافق ژنو ذکر شده)، هیچ فایده‌ای نمی‌توانست داشته باشد و در عمل نیز ایران نتوانست از این تعلیق استفاده‌ای ببرد.

آمارهای مربوط به پیش از توافق ژنو کاملا این موضوع را تأیید می‌کند که واردات طلا به صورت مستمر تا دقیقا ماه انعقاد توافق ژنو ادامه پیدا کرده بود و مدتی پس از آن متوقف شد. در واقع مسیر توافق ژنو که قرار بود روند تحریم‌ها را متوقف کند، در حوزه طلا و فلزات گران‌بها نه تنها به چنین موفقیتی نرسید،‌ بلکه در مقایسه با تحریم‌های آمریکا، اثر بسیار بزرگ‌تری در توقف واردات طلا و تحریم عملی ایران در این حوزه بر جای گذاشت. این امر می‌تواند ناشی از فعالیت‌های غیررسمی مسیر اعتمادسازی باشد.

 

                                                                                                               11  تیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــر                                                                                                                  

17:08 وانگ‌یی: احتمال توافق تا 7 جولای زیاد است. وزیر خارجه چین امروز وارد محل مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین شد.

16:30 کری و موگرینی دیدار کردند.

16:17 فابیوس: مذاکرات در برخی موارد پیشرفت داشته. وزیر خارجه فرانسه برای بار دوم در محل مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در وین حاضر شد.

15:56 اشتاین‌مایر: تلاش‌ها در وین برای دستیابی به توافق واقعی است. وزیر خارجه آلمان درباره مذاکرات هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی گفت: تلاش تمام گروه‌ها برای دستیابی به موفقیت واقعی است.

15:43 دیدار ظریف و فابیوس ساعت 19:30 به وقت تهران، ظریف-کری ساعت 20:30

15:40 جان کری و فیلیپ هاموند دیدار کردند.

15:13 توافق هسته‌ای می‌تواند کل منطقه و جهان را تحت تاثیر قرار دهد. ستون نویس المانیتور در مصاحبه با خبرنگار تسنیم اعلام کرد که توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 می‌تواند کل منطقه خاورمیانه و جهان را تحت تاثیر قرار دهد. 

15:03 موگرینی: سفر آمانو به تهران بسیار مهم است.  مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که بار دیگر برای شرکت در مذاکرات هسته‌ای وارد وین شده سفر آمانو به تهران را بسیار مهم ارزیابی کرد.

14:13 ظریف در بالکن هتل مذاکرات.

13:38 هاموند: هنوز به راه‌حل نهایی نرسیده‌ایم. وزیر خارجه انگلیس دقایقی پیش وارد هتل پله کوبورگ در وین شد و در پاسخ به خبرنگاران اعلام کرد که طرفین هنوز به راه‌حل نهایی نرسیده‌اند. 

13:24 شمخانی: پایداری و اصالت هر توافقی در گرو ایجاد رضایت در طرفین مذاکره است. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در دیدار با مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت پایداری و اصالت هر توافقی در گرو ایجاد رضایت در طرفین مذاکره است.

13:23 ظریف: مذاکرات رو به جلو حرکت می‌کند.وزیر خارجه کشورمان در وین اعلام کرد که مذاکرات رو به جلو حرکت می‌کند.

12:39 روانچی: برخی اختلاف‌های کلیدی برای تصمیم گیری وزیران می‌ماند. عضو تیم مذاکره کننده کشورمان می‌گوید: تقریباً روزهای آخر مذاکرات است و دقیقاً نمی‌دانیم چه‌روزی به اتمام می‌رسد.

12:34 ظریف امروز با موگرینی و کری دیدار می‌کند.وزیر امور خارجه کشورمان امروز دیدارهای فشرده ای با وزرای خارجه کشورهای 1+5 در وین، محل مذاکرات هسته ای خواهد داشت.

12:15 نتانیاهو: برای ایران  آمریکا همان شیطان بزرگ است. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که برای ایران این رژیم همچون شیطان کوچک بوده و آمریکا نیز همان شیطان بزرگ است.

12:02 لغو تحریم‌ها در کانون اصلی مذاکرات هسته‌ای ایران قرار دارد. یک منبع دیپلماتیک تأکید کرد که نشست‌های وزرا در قالب‌های مختلف اکثراً بر شرایط لغو تحریم‌ها علیه ایران متمرکز شده است.

11:47 آمانو به دنبال جلب موافقت ایران برای مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای است. روزنامه نیویورک تایمز نوشت موضوع بحث دسترسی به برخی مکان ها و نیز مصاحبه با دانشمندان هسته ای ایران جزو آخرین موانع دستیابی به توافق نهایی هستند.

11:24 اوباما باید از یک توافق وحشتناک با ایران خارج شود. هبر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا در مطلبی که در یکی از روزنامه‌های مشهور منتشر شده است از باراک اوباما خواسته است تا برای رد یک توافق بد هسته ای با ایران آماده شود.

10:50 وزیر دفاع آمریکا: به‌توصیه اوباما گزینه نظامی کماکان روی میز است. وزیر دفاع آمریکا گفت به‌توصیه رئیس‌جمهور این کشور گزینه نظامی برای ایران همچنان روی میز است. 

10:30 دسترسی آژانس با احترام به نگرانی‌های مشروع ایران انجام شود. مدیر بخش عدم اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات تاکید کرد: این مساله مهم است که آژانس دسترسی و اطلاعات مورد نیاز را برای تکمیل تحقیقات خود با احترام به نگرانی‌های مشروع ایران داشته باشد.

09:53 آمانو به دیدار شمخانی رفت. مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دقایقی پیش به ساختمان شورای عالی امنیت ملی رفت تا با علی شمخانی، دبیر شورا دیدار کند.

07:15 فشار جمهوریخواهان بر اوباما برای سختگیری بیشتر در توافق با ایران. جمهوریخواهان کنگره در حال اعمال فشار بر دولت اوباما هستند تا موضع سختگیرانه‌ای را در قبال ایران در مرحله نهایی مذاکرات هسته‌ای اتخاذ کند.

 

                                                                                                                                      10 تیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــر                                                                                                         

19:50 کری: مذاکرات هسته‌ای نشان داد رهبران در ایجاد تغییر مهم هستند. وزیر امور خارجه آمریکا در سخنانی در وین عنوان داشت که بازگشایی سفارت آمریکا در کوبا، اقدامی مهم برای عادی‌سازی روابط است.

19:02 بلومبرگ مدعی شد: بازگشت‌پذیری تحریم‌ها مورد موافقت قرار گرفت. بلومبرگ در خبری مدعی شد که طی مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5، بازگشت‌پذیری تحریم‌ها مورد موافقت قرار گرفته است. 

18:38 نخست‌وزیر ژاپن: با توافق هسته‌ای فضا برای سفرم به ایران مهیا می‌شود. نخست وزیر ژاپن در حاشیه مراسم افطاری در جمع سفرای کشورهای اسلامی در این کشور گفت با توافق ایران و کشورهای 1+5 فضا برای انجام سفرش به تهران مهیا می‌شود.

17:47 ظریف: از هر فرصتی برای پیشرفت استفاده می‌کنیم. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و قرار دیدار با رئیس جمهوری کشورمان گفت: ما از آمانو دعوت کردیم تا با سفر به ایران با مقامات کشورمان در مورد چگونگی پیشبرد کار گفتگو کند.

17:22 ظریف، فردا (پنچشنبه) با هاموند و اشتاین‌مایر دیدارمی‌کند.

16:50 جلسه ظریف و کری از ساعت 14 به وقت وین (16:30 به وقت تهران) آغاز شده است، پس از گذشت 15 دقیقه از آغاز نشست نیز صالحی و مونیز به همراه معاونان دو وزیر خارجه و هلگا اشمید، معاون موگرینی به آن‌ها پیوستند.

16:29 پایان نگارش متن توافق احتمالی در سطح کارشناسی. یک منبع نزدیک به هیات مذاکره کننده ایران از پایان کار نگارش متن توافق احتمالی در سطح کارشناسی خبر داد.

15:51 آژانس: آمانو برای شفاف سازی موضوع پی‌ام‌‌دی به تهران سفر می‌کند. خبرگزاری تسنیم: آژانس بین المللی انرژی اتمی یکی از اهداف سفر مدیرکل این نهاد به ایران را تسریع حل و فصل موضوعات باقی مانده عنوان کرد. 

15:23 عراقچی: توافق ژنو صرفا برای 7 روز تمدید شد. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان با ابراز امیدواری درخصوص به سرانجام رسیدن مذاکرات ایران و 1+5 طی زمان تمدید شده؛ تاکید کرد: ما هیچگاه اسیر زمان نبوده و نخواهیم بود. 

15:03 وزرای خارجه چین و فرانسه فردا به مذاکرات هسته‌ای وین می‌پیوندند. پس از اینکه اعلام شد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه بار دیگر عازم وین می‌شود، آخرین اخبار حاکی از این است که وزرای خارجه چین و فرانسه نیز برای پیوستن به مذاکرات هسته‌ای فردا وارد این شهر می‌شوند.

14:07 موسویان: 5 کشور طرف مذاکره کننده با ایران ناقض ان.پی‌.تی هستند. مذاکره کننده پیشین هسته‌ای کشورمان در یک میزگرد شبکه الجزیره در آمریکا اعلام کرد که 5 کشور طرف مذاکره کننده با ایران خود ناقض پیمان منع اشاعه هسته‌ای هستند. 

13:35 همزمان با مذاکرات هسته‌ای وین رژیم صهیونیستی یک تیم ویژه برای مقابله با ایران تشکیل داد. به‌گفته منابع آگاه ارتش رژیم صهیونیستی تیمی را برای بررسی گزینه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران تشکیل داده است. 

13:30 جلسه صالحی و مونیز آغاز شده است و تا کنون (ساعت 16:00) همچنان ادامه دارد.

13:53 تصاویر تسنیم از حاشیه‌های دور نهایی مذاکرات ایران و گروه 1+5 در وین 

13:27 سی‌ان‌ان: تنها 38 درصد آمریکایی‌ها رویکرد اوباما را نسبت به ایران تأیید می‌کنند. نتایج تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که میزان اقبال و تأیید عمومی نسبت به رویکرد اوباما در قبال روابط ایالات متحده و ایران با افتی قابل توجه به 38 درصد کاهش یافته است. 

13:19 روانچی: به هیچ بیگانه‌ای اجازه ورود به مجتمع‌های نظامی را نمی‌دهیم. معاون وزیر امور خارجه کشورمان و عضو تیم مذاکرات هسته ای در گفتگو با نشریه بولتن دانشمندان هسته‌ای آمریکا درباره بحث بازرسی ها در توافق هسته‌ای تاکید کرد به هیج کسی اجازه نمی دهیم وارد مجتمع‌های نظامی ما شود.

12:33 آمانو به تهران می‌آید. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه هفته جاری به تهران می‌آید. 

12:21 ظریف و کری ساعت 16:30 دیدار می‌کنند.

12:05 آهنی: ایران همواره به راه حل عادلانه مبتنی بر مذاکره و دیپلماسی معتقد بوده است. سفیر کشورمان در پاریس گفت جمهوری اسلامی ایران همواره و از ابتدا به راه حل عادلانه مبتنی بر مذاکره و دیپلماسی معتقد بوده است.

11:34 شینهوا: اکنون نوبت آمریکاست تا برای توافق هسته‌ای با ایران اعتمادسازی کند. در حالی که ایران و قدرت های جهانی یک ضرب الاجل دیگر را برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای از دست دادند، واشنگتن باید برای کاهش بی اعتمادی با تهران، اقدامات بیشتری را انجام دهد.

11:33 توافق فعلی 5000 سانتریفیوژ در اختیار ایران قرار خواهد داد. منابع غربی تاکید کردند که بر اساس هرگونه توافق نهایی، ایران اجازه خواهد داشت تا 5000 سانتریفیوژ در اختیار داشته باشد. 

11:21 موگرینی فردا پنج شنبه به مذاکرات هسته ای وین می پیوندد. سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه فردا پنج شنبه 2 جولای به مذاکرات هسته‌ای ایران در شهر وین ملحق خواهد شد.

                                                                                                                                      9 تیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــر                                                                                                         

23:22 یک مقام ارشد آمریکایی گفت که مذاکره کنندگان این کشور با همتایان اسرائیلی خود درباره مذاکرات هسته‌ای در ارتباط مداوم هستند. 

22:35 ماری هارف، مشاور ارشد وزیر خارجه آمریکا، گفت که ما به دسترسی در هر زمان و در هر مکان که لازم باشد نیاز داریم.

21:22 باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، گفت در صورتی که راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران ناکافی باشد توافقی صورت نخواهد گرفت. 

20:51  یک منبع خبری نزدیک به تیم مذاکره کننده ایرانی گفت تاریخ‌های مختلفی برای حضور وزرای خارجه مورد بحث قرار گرفته اما هنوز قطعی نشده است. 

20:27 منابع خبری از احتمال برگزاری نشست بعدی وزیران 1+5 و ایران در روز 5 جولای (14 تیرماه) خبر می‌دهند.

20:20 سرگی ریابکوف، وزیر خارجه روسیه، فردا وین، محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای وین، را ترک خواهد کرد. 

20:15 وزارت خزانه‌داری آمریکا متعاقب تمدید تمهیدات توافق موقت ژنو تعلیق تحریم‌های ضدایرانی را هفت روز دیگر تمدید کرد. 

20:05 لاوروف: پیشرفت حاصل شده و بحت درباره برخی مسایل فرآیندی ادامه دارد. وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که پیشرفت در مذکرات هسته‌ای میان ایران و گروه1+5 حاصل شده و بحث درباره برخی مسایل فرآیندی همچنان ادامه دارد.

19:54 وزیر امور خارجه ایران با وزیر امور خارجه آلمان در وین دیدار و گفت‌وگو کرد.

19:26 وزارت خارجه آمریکا و اتحادیه اروپا اعلام کردند که به منظور ایجاد فرصت بیشتر برای تداوم مذاکرات هسته‌ای،‌ تمهیدات مندرج در توافق موقت ژنو را برای هفت روز دیگر تمدید می‌کنند. 

19:06 لاوروف: توافق هسته ای ایران باید در شورای امنیت تصویب شود. وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که شورای امنیت سازمان ملل باید تا اوایل جولای تشکیل جلسه دهد تا در خصوص تصویب قطعنامه مربوط به برنامه هسته ای ایران مذاکره کند.

18:58 ظریف و آمانو دیدار کردند. وزیر امور خارجه ایران امروز عصر پس از دیدار با همتایان آمریکایی و روس خود با مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار و گفتگو کرد.

18:18 اتحادیه اروپا با هدف ایجاد زمینه برای پیشبرد مذاکرات، تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را 7 روز تمدید کرد.

17:44 وزیر امور خارجه کشورمان ساعت 17:00 به وقت وین (19:30 به وقت تهران) با همتای آلمانی خود دیدار خواهد کرد. 

17:31 علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران، و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، نشستی دو جانبه برگزار کردند. 

16:31 وزیر خارجه روسیه، پس از چند روز گمانه‌زنی در مورد زمان حضور وی در وین، سرانجام دقایقی پیش به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پیوست و با همتای ایرانی خود دیدار کرد.

15:47 دیدار دو جانبه بین تیم‌های مذاکره کننده آمریکایی و ایرانی در هتل پاله‌کوبورگ پایان یافت. 

15:42 سرگی لاوروف پس از ورود به وین به دیدار رئیس‌جمهور اتریش رفت. 

14:59 صالحی و مونیز به همراه معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا به نشست ظریف و کری پیوستند. 

 

13:45 وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه دیدارهایش امروز ساعت 14:00 به وقت وین با سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، و در سال 16:00 به وقت وین با یوکیا آمانو،‌ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دیدار خواهد کرد. 

13:38 موسویان: هیچ‌کشوری بازرسی «هر زمان، هرمکان» را نپذیرفته است. مذاکره‌کننده پیشین هسته‌ای کشورمان با اشاره به اینکه برای تهران و واشینگتن فقط یک انتخاب و آنهم «مسیر دیپلماسی» وجود دارد، تأکید کرد که خواسته آمریکا مبنی بر بازرسی «هر زمان، هرمکان»، تاکنون از سوی هیچ کشوری پذیرفته نشده است.

13:24 ظریف و کری در اولین دیدار پس از بازگشت وزیر امور خارجه کشورمان به وین با یکدیگر دیدار کردند. 

12:14 رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که در صورتی که ایران شرایط آمریکا را قبول نکند، باراک اوباما نباید لحظه ای برای ترک مذاکرات هسته‌ای با تهران تردید داشته باشد.

12:11 وزیر خارجه کشورمان وارد وین شد و طبق برنامه ساعت 11 به وقت محلی با همتای آمریکایی خود دیدار خواهد کرد. حسن فریدون، برادر رئیس‌جمهور، و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز همراه وی وارد وین شده‌اند.

11:48 ماری هارف خبرنگار آمریکایی را از جلسه توجیهی شرمن اخراج کرد. در جریان جلسه توجیهی روز گذشته وندی شرمن برای خبرنگاران حاضر در وین، ماری هارف و چند تن از همکاران وی در وزارت خارجه آمریکا یک خبرنگار آمریکایی را به بهانه اینکه از سوی آن‌ها مجوزی دریافت نکرده است، از اتاق جلسه بیرون انداختند.

 

11:10 ایهود باراک: توافق بد هسته‌ای، ایران را به یک قدرت اتمی تبدیل خواهد کرد. نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی مدعی شد که اگر آمریکا به یک توافق بد هسته‌ای با ایران دست یابد، این مساله به تهران اجازه خواهد داد تا به یک قدرت اتمی تبدیل شود. 

03:00 نماینده جمهوریخواه کنگره: مذاکره کنندگان باید محکم در مقابل ایران بایستند یا از گفتگوها خارج شوند. نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا گفت: از دست رفتن یک ضرب الاجل هسته ای دیگر، فرصتی برای رئیس جمهور آمریکا و گروه 1+5 به منظور تسلیم شدن بیشتر در برابر درخواست های ایران نیست.

02:11 ظریف پس از بازگشت به وین پیش از ظهر با سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه،‌ و سپس ساعت 11:00 به وقت وین (13:30 به تهران) با جان کری، وزیر خارجه آمریکا،‌ دیدار خواهد کرد.

00:19 سفر ظریف به‌همراه صالحی و فریدون به وین. امروز (سه‌شنبه) حسین فریدون دستیار ویژه رئیس‌جمهور و علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به‌همراه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به محل مذاکرات در وین می‌آیند.

                                                                                                                                     8 تیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــر                                                                                                            

22:04 دومین دور نشست معاونان وزیر امور خارجه ایران با معاون وزیر خارجه آمریکا و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که عصر امروز در هتل کوبورگ آغاز شد پس از یک ساعت و نیم پایان یافت.

21:45 سخنگوی کاخ سفید می‌گوید مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران احتمالاً پس از ضرب الاجل فردا 30 ژوئن ادامه خواهد یافت.

21:34 از کنگره وین تا کوبورگ؛ توافقی پس از 200 سال. کنگره وین 200 سال پیش در چنین روزهایی سرنوشت اروپا را تغییر داد و کوبورگ وین طی روزهای آینده شاید مکانی شود که در آن آینده انرژی هسته‌ای در وسعتی جهانی رقم می‌خورد. 

20:34 دولت آمریکا گزارش‌ها در این باره که اوباما پیش از آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای نامه‌ای را به سران ایران ارسال کرده، رد کرد. 

19:31 نشست معاونین وزیر امور خارجه ایران با دیپلمات‌های آمریکایی و اتحادیه اروپا از سر گرفته شد.

18:29 فابیوس: ایرانی‌ها سؤالاتی درباره چگونگی لغو تحریم‌ها دارند. وزیر خارجه فرانسه با اشاره به برخی پیشرفت‌ها درمذاکرات هسته‌ای گفت ایرانی‌ها سؤالات مشخصی درباره اینکه رفع تحریم‌ها چگونه عملیاتی خواهد شد و برخی دیگر موضوعات دارند. 

16:59 معاونان وزیر خارجه ایران با وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، و هلگا اشمیت، معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کردند. 

15:47 وزیر خارجه روسیه نیز فردا به مذاکرات هسته‌ای در وین محلق می‌شود. 

15:45 کری: بسیار زود است که بگوییم به توافق می‌رسیم یا خیر. وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که همچنان بسیار زود است که بگوییم مذاکرات دشوار کنونی برای دستیابی به توافقی به منظور محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران موفق خواهد شد.

15:24 نشست معاونین پایان یافت. مذاکرات بین کارشناسان ادامه دارد.

14:32 هیچ صحبتی درباره تغییر محل مذاکرات هسته‌ای ایران صورت نگرفته است. در حال که اخبار تایید نشده حاکی از احتمال تغییر محل مذاکرات هسته‌ای وین است، یک منبع نزدیک به مذاکرات اعلام کرد هیچ صحبتی درباره تغییر محل مذاکرات صورت نگرفته است. 

13:54 وزیر خارجه آمریکا با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین دیدار کرد.

13:00 دور نهایی مذکرات هسته‌ای امروز در حالی با نشست معاونین وزرای خارجه ایران و کشورهای گروه 1+5 ادامه می‌یابد که وزیر خارجه کشورمان شب گذشته برای مشورت بیشتر به تهران بازگشت.

10:40 دنیس راس: تمدید مذاکرات هسته‌ای برای 3 تا 6 ماه دیگر منطقی است. مشاور سابق باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد که اگر ضرب الاجل تعیین شده برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران، از دست برود این مساله منطقی خواهد بود که مذاکرات برای 3 تا 6 ماه دیگر تمدید شود.

02:10 مذاکرات هسته‌ای چند روز پس از ضرب‌الاجل ادامه می‌یابد. مقام‌های ارشد آمریکا از ادامه گفتگوهای هسته‌ای با ایران چند روز پس از مهلت تعیین شده ی 30 ژوئن خبر دادند.

                                                                                                                                      7 تیــــــــــــــــــــــــــــــر                                                                                                                 

22:15 ظریف: همه خواهان یک توافق عزتمند و با دوام هستند. ظریف در بخش دیگری از سخنانش گفت که سه‌شنبه و پس از یک روز حضور در تهران به وین بازخواهد گشت تا مذاکرات را ادامه دهد.

21:56 موگرینی: تمدید بلند مدت مذاکرات در کار نخواهد بود. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید تمدید بلند مدت مذاکرات هسته‌ای در دستور کار قرار ندارد و این تمدید تنها می‌تواند چند روزه باشد.

21:55 وزیر امور خارجه ایران هتل محل مذاکرات را ترک کرد.

21:24 هاموند در پاسخ به تسنیم: زمانی که آماده نشست بودیم به وین باز می‌گردم. وزیر خارجه انگلستان ضمن اعلام اینکه محل مذاکرات هسته‌ای ایران در وین را ترک و به لندن بازخواهد گشت گفت: "طی یکی دو روز آتی زمانی که آماده نشست بودیم بودیم به وین بازمی‌گردم."

20:55 وزرای خارجه ایران و آمریکا برای چهارمین بار طی دو روز گذشته برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای وین با یکدیگر دیدار کردند.

20:29 ظریف با فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا،‌ هتل پاله کوبورگ، محل برگزاری مذاکرات، دیدار کرد.

19:55 یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای بار دوم طی دو روز اخیر در هتل مذاکرات هسته‌ای حاضر شده و با فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کرد. 

19:14 ظریف با والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان، و پیش از آن با معاون وزیر خارجه چین نیز دیدار و گفتگو کرد. 

18:55 وزرای خارجه ایران و انگلستان با یکدیگر دیدار کردند. وزیر خارجه کشورمان در هتل کوبورگ، محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای، با همتای انگلیسی خود دیدار کرد.

18:39 فابیوس نیز مذاکرات هسته‌ای را ترک می‌کند. وزیر خارجه فرانسه امروز (یکشنبه) مذاکرات هسته‌ای وین را به مقصد نیویورک ترک می‌کند.

18:14 اشتاین‌مایر: می‌توان بر اساس تفاهم لوزان به توافق رسید. وزیر خارجه آلمان می‌گوید توافق برای خاورمیانه و جهان است و اگر طرفین بر موارد لوزان عمل کنند توافق خواهد شد.

17:50 مقام آمریکایی: نگران سفر ظریف به تهران نیستیم. یک مقام آمریکایی سفر وزیر خارجه کشورمان به ایران و بازگشت وی به مذاکرات را امری عادی توصیف کرد.

16:18 جلسه وزیر خارجه آمریکا با مسئول سیاست خارجی اروپا و وزرای خارجه اروپایی در هتل پله کوبورگ وین آغاز شد.

16:05 وزیر خارجه آلمان با حضور در محل هتل پله‌کوبورگ، به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پیوست.

16:02 مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، نیز راهی وین می‌شود. 

15:29 هاموند: برای رسیدن به توافق چالش‌های بزرگی وجود دارند. وزیر خارجه انگلیس در وین اعلام کرد برای رسیدن به توافق چالش های بزرگی وجود دارند که درصورت تمایل به دستیابی به توافق باید حل شوند. 

15:05 ظریف امروز به تهران می‌آید و فردا به وین باز می‌گردد. مسئول امور رسانه‌ای تیم مذاکره کننده کشورمان گفت که وزیر امور خارجه کشورمان مطابق با برنامه از پیش تعیین شده، امروز یکشنبه شب به تهران عزیمت کرده و پس از یک روز حضور در کشور به وین باز خواهد گشت.

14:05 معاون وزیر خارجه چین به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در وین پیوست.

13:52 موگرینی: درصورت نیاز مذاکرات تمدید خواهد شد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از ورود به محل مذاکرات هسته‌ای در وین اعلام کرد که درصورت نیاز این مذاکرات چندروز بیشتر تمدید خواهد شد.

 

13:25 نتانیاهو: قدرت‌های جهانی از خطوط قرمز خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران عدول کرده‌اند. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سخنانی گفت که شاهد این هستیم که قدرت‌های جهانی چگونه از تمامی خطوط قرمز خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران عدول کرده‌اند.

13:16 دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با همتای آمریکایی وی دقایقی پیش در وین برگزار شد.

10:12 دیپلمات غربی: گفتگوها و چانه‌زنی‌های طرفین در روزهای آخر مذاکرات هسته‌ای فشرده‌تر می‌شود. یک دیپلمات غربی با اشاره به اینکه مذاکرات هسته‌ای در مرحله حساسی هستند، عنوان کرد که گفتگوها و چانه‌زنی‌های طرفین در روزهای آخر فشرده‌تر می‌شود. 

09:42 اشتاین‌مایر: 1+5 نباید مذاکرات هسته‌ای ایران را از دست بدهد. وزیر خارجه آلمان تاکید کرد که مذاکرات هسته‌ای با ایران باید در نهایت منجر به یک راه حل شود.

                                                                                                                                     6 تیـــــــــــــــــــــــــر                                                                                                                    

21:47 مقام ارشد آمریکا: تحریم‌ها زمانی برداشته می‌شود که ایران "پی‌ام‌دی" را حل کند. یک مقام ارشد دولت آمریکا در مصاحبه‌ای گفت که تحریم‌ها علیه ایران زمانی برداشته خواهد شد که ایران موضوع ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای خود را حل کند.

21:36 لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه،‌ پس از دیدار با ظریف به دیدار وزیر خارجه آمریکا رفت. 

21:36 دیدار وزرای خارجه ایران و فرانسه پایان یافت. 

20:11 وزیر امور خارجه آلمان فردا به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 خواهد پیوست.

19:38 فابیوس و ظریف دیدار کردند. وزرای خارجه ایران و فرانسه در هتل پله کوبورگ وین،‌ محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای دیدار و گفتگو کردند.

18:19 یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به هتل محل مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 وارد شد. 

17:45 فابیوس برای توافق هسته‌ای 3 شرط گذاشت. وزیر خارجه فرانسه که برای شرکت در مذاکرات هسته‌ای وارد وین شده اعلام کرد محدودیت طولانی‌مدت بر برنامه تحقیق و توسعه، نظارت شدید بر سایت‌ها و بازگشت خودکار تحریم‌ها در صورت نقض ایران شرطهای یک توافق سفت و سخت است.

 

16:10 نشست وزرای خارجه ایران و آمریکا پایان یافت. دور بعدی مذاکرات احتمالاً ساعت 15:30 به‌وقت وین (18:00 به‌وقت تهران) برگزار خواهد شد.

15:00 کری: برای رسیدن به توافق امیدواریم. وزیر خارجه آمریکا پیش از شروع مذاکره با همتای ایرانی‌اش مقابل هتل کوبورگ اعلام کرد که برای رسیدن به توافق امیدوار است. 

14:40 کری و ظریف در حضور معاونانشان دیدار کردند.

13:37 خبرگزاری فرانسه: جان کری به‌دنبال دستیابی به توافقی تاریخی با ایران است.

13:13 ظریف: توافق خوب مهمتر از مهلت مذاکرات است. وزیر امور خارجه کشورمان می‌گوید: "ایران روندهای استثنائی را نخواهد پذیرفت. طرف مقابل باید تصمیمات جدی اتخاذ کند".

12:43 سخنگوی وزارت خارجه اتریش: برای مقابله با جاسوسی از محل مذاکرات تمام اقدامات انجام شده است. سخنگوی وزارت خارجه اتریش در گفتگو با خبرنگار تسنیم تأکید کرد که این کشور تمام تلاش خود را برای ممانعت از جاسوسی از مذاکرات هسته‌ای و تأمین امنیت محل گفتگوها انجام داده است.

 

12:35 آسوشیتدپرس: موانع عمده‌ای پیش‌ِروی مذاکرات هسته‌ای وجود دارد. 

12:32 جان کری وزیر خارجه آمریکا وارد هتل پاله‌کوبورگ محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 شد.

12:05 محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران،‌ وارد محل مذاکرات هسته‌ای وین شد. 

11:04 بلینکن: بسیاری از نگرانی‌ها درباره توافق با ایران مبنایی «افسانه‌ای» دارند. قائم مقام وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه گفت که هم اکنون «بازرسی‌های بی‌سابقه» در ایران بر اساس توافق موقت هسته‌ای در جریان است. 

10:36 مقام آمریکایی: ظریف و کری امروز دیدار می‌کنند.

09:58 عراقچی: قسمت‌های زیادی از متن توافق آماده شده است. عضو ارشد مذاکره‌کننده‌ هسته‌ای کشورمان با بیان اینکه قسمت‌های زیادی از متن توافق نهایی شده است، تأکید کرد تمدید مذاکرات فعلاً در دستور کار نیست، و تیم مذاکره کننده تلاش می‌کند در تاریخ تعیین شده به جمع‌بندی برسد.

09:35 ظریف وزیر امور خارجه کشورمان ساعت نه و نیم بامداد با استقبال رسمی آقای سباستین کورتز وزیر خارجه اتریش وارد فرودگاه وین شد.

این خبر بروزرسانی ‌شود... .

انتهای پیام/ع