مقابله با بدحجابی؛ از گفتاردرمانی تا چاره‌اندیشی عملی!
پایبندی به موازین دینی در ابعاد گوناگون فردی و اجتماعی، از جمله انتظارات بحق از دیاری است که برند دارالعباده را از آن خود کرده و سال‌های سال با این عنوان شناخته می‌شود.
کسانی که از شهرهای دیگر به استان یزد بخصوص مرکز اداری آن مسافرت می‌کنند، به درستی انتظار دارند که اوضاع مناسبی را در این زمینه شاهد باشند؛ اما متاسفانه در مواردی این انتظار و ذهنیت آنان، در عالم واقع رنگ می‌بازد.
آموزه‌های دینی ابعاد و گستره گوناگونی دارند و پایبندی به همه آن‌ها ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌آيد؛ اما بی‌تردید، رعایت حجاب و عفاف را می‌توان درزمره برجسته‌ترین این آموزه‌ها برشمرد. چه این‌که بر خلاف برخی تصورات و شبهات القائی، دامنه حجاب و صدالبته حیا و عفاف، بسیار فراتر از یک واجب متعارف است و هرگونه خدشه و بی‌اعتنایی به آن می‌تواند پیامدهایی تلخ و گاه جبران‌ناپذیر را به دنبال داشته باشد.
مروری بر برخی حوادث جنایی می‌تواند نقش نادیده‌گرفتن تعالیم دینی در بروز این‌گونه حوادث و آسیب‌ها را به خوبی نمایان سازد. کم‌نبوده‌اند کسانی که زنان و دخترانی را در دام خود انداخته و گاه آنان را قربانی جنایت‌های خویش کرده‌اند و در بازجویی‌ها، پوشش نامناسب قربانیان را از جمله عوامل مؤثر در بروز این‌گونه جنایت‌ها برشمرده‌اند. البته بدحجابی و نادیده گرفتن برخی هنجارهای شرعی و عرفی، هرگز نمی‌تواند قبح گناه و جنایت مجرمان را تحت‌الشعاع قرار دهدد؛ اما از سوی دیگر، نمی‌توان با ادعاهای روشنفکری در این زمینه، از نقش قصور و تقصیر برخی زنان و دختران در تحقق جرایم اینچنین چشم پوشید یا از ناگواری رفتار آنان در این زمینه کاست.
متاسفانه علیرغم تاکیدهای فراوان زعمای قوم در سال‌های گذشته و حال، اقدام عملی قابل توجهی انجام نگرفته است. سال‌گذشته بود که آیت‌الله ناصری، نماینده ولی‌فقیه در استان، با اشاره به رواج بدحجابی، از مسئولان خواستند تا دستکم وضعیت حجاب در ادارات را سامان دهند. پس از آن نیز درخواست‌ها و اعتراض‌های فراوانی به پدیده بدحجابی و قبح‌شکنی‌ها در این باره مطرح گردیده است. از آن جمله امامان محترم جمعه شهرها و مناطق گوناگون استان بارها از وضعیت موجود ابراز ناراحتی و نگرانی و پیامدهای ناگوار آن را گوشزد کرده‌اند. اخیرا در شهرستان میبد نیز جمع قابل توجهی از بانوان در تجمعی خواستار چاره‌اندیشی در این باره شده‌اند؛ تجمعی که مسئولان شهرستان اعم از فرماندار، امام جمعه موقت، فرمانده نیروی انتظامی و ...هم در آن حضور داشته‌اند.
اما به راستی چرا علیرغم تاکیدهای فراوان برجستگان استان و با وجود در خواست قاطبه مردم، پدیده بدحجابی مهار نشده بلکه کمابیش رو به گسترش است؟!
شاید بتوان دلایل گوناگونی را برای این موضوع شماره کرد؛ اما هرچه باشد، نمی‌توان از بی‌‌انگیزگی و تناقض‌های گفتاری و رفتاری برخی مسئولان و متصدیان چشم پوشی کرد.
برای نمونه، کافی است تا وضعیت حجاب در نهادهای حکومتی و مراکز آموزشی از جمله ادارات، دانشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها و ...، را بررسی کرد و برنامه و عملکرد مسئولان برای ترویج حجاب و عفاف شرعی و عرفی در این مراکز را به ارزیابی نشست.
طبیعی است اگر مسئولان محترم نتوانند – یا مایل نباشند- که زیرمجموعه خود را مکلف به رعایت قانون رسمی کشور در این زمینه کنند، نمی‌توانند برنامه‌ریزان مناسبی برای ترویج حجاب و عفاف در سطح استان باشند.
نظارت صحیح و منطقی بر پوشش و حجاب کارمندان دولتی و مراکز آموزشی زیرمجموعه نهادهای عمومی و حکومتی، و تلاش برای اجرایی کردن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه، نخستین گام در راه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف است و بدون آن نمی‌توان امید چندانی به بهبود اوضاع داشت. چه این‌که چه بسا بانوی بدحجاب با دیدن وضعیت موجود در برخی ادارات دولتی و مراکز آموزشی و ...، نه‌تنها رغبتی برای اصلاح وضع ظاهر خود نداشته باشد، بلکه با شگفتی از برخی تناقض‌های شعاری و رفتاری در این باره، بر استمرار رویکرد ناصواب خویش مصمم‌تر شود.
در این زمینه صداوسیمای استان به عنوان رسانه‌ای فراگیر و مقبول، می‌تواند با تولید برنامه‌هایی اقناعی با استفاده از روش‌های کارآمد روانشناسانه و آموزش‌های غیرمستقیم، نقشی استثنایی در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف ایفا کند. نظارت دقیق‌تر اداره اماکن و نهادهای دیگر بر برخی صنوف بر اساس قوانین موجود – و در صورت فقدان قانون کارآمد، برنامه‌ریزی برای تصویب قوانین و آیین‌نامه‌های لازم بر اساس شرایط بومی استان- از جمله کارهای دیگری است که می‌تواند به سهم خود نقشی برجسته داشته باشد.
تردیدی نیست که چنان‌چه مسئولان عالی استان اراده‌ای جدی برای اصلاح وضعیت حجاب در جامعه داشته باشند، می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های دقیق و شدنی بر اساس واقعیت‌های موجود، اقداماتی درخور در این باره انجام دهند؛ اقداماتی که دستکم می‌تواند از گسترش فضای بدحجابی در سطح استان به ویژه در شهرهای کوچک‌تر جلوگیری کند و در بدبینانه‌ترین حالت، از شتاب بدحجابی بکاهد. در غیر این‌صورت، نمی‌توان امید چندانی به بهبود ملموس اوضاع داشت.
نویسنده: فائزه شورکی
