گفتگو: سید محمد نبوی به گزاش خبرنگار میبد خبر: در هفته پیش دو مرکز ترک اعتیاد در شهرستان میبد افتتاح شد. در حاشیه افتتاح این مراکز با دکتر رحیمی نسب مدیرکل بهزیستی استان یزد به گفت و گو نشسته ایم که در زیر می خوانید: وضعیت کلینیک های ترک اعتیاد در استان یزد چگونه است؟ یکی از مباحث بسیار مهم و به نوعی نگران کننده در موضوع اعتیاد، آمار رو به افزایش و سن رو به کاهش اعتیاد در جامعه ما است. الان حدود 105 مطب جهت درمان اعتیاد در استان وجود دارد. در حالی که در 8 سال قبل کلا 20 مطب داشتیم. اینجا 50 نفر ظرفیت داشته که بنا به گفته دکتر کارگر تکمیل است و ما نیاز به مراکز دیگر داریم. کمپ ترک اعتیاد در 8-9 سال پیش اصلا در استان وجود نداشت. لکن الان 17 کمپ ویژه اعتیاد با ظرفیت تکمیل داریم. ما متاسفانه کمپ ویژه ترک شیشه داریم، کمپ ویژه بانوان نیز داریم آن هم در دارالعباده و دارالعلم یزد. به عنوان هشدارهای اعتیاد اینها همه آمارهای بسیار بدی است. باید دقت داشته باشیم و مردم و مسئولین با کمک یکدیگر مبارزه برعلیه اعتیاد را شروع کنیم. باید بدانیم که  هیچ چیز نمی تواند جای پیشگیری را بگیرد . استان ما چه جایگاهی در زمینه اعتیاد در کشور دارد؟ استان ما در ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، تقریبا جزو استان های پاک محسوب می شود. ولی در همین استان پاک، سالانه حدود 12 هزار نفر به مراکز ترک اعتیاد مراجعه می کنند. برای مقابله با مسئله اعتیاد شما چه راهکاری را پیشنهاد می کنید؟ در 20 سال گذشته در افغانستان 90 هزار تن ماده مخدرتولید شده است و این در حالی است که کل کشفیات ما با تقدیم 3700 شهید و 12هزار جانباز 8 هزارتن بوده است. یعنی چیزی کمتر از 10 درصد. باید همه مردم حساسیت داشته باشند. آنچه که می تواند در این جامعه راهگشا باشد و چرخه اعتیاد را قطع کند پیشگیری است. پیشگیری چیزی جز بالا رفتن آگاهی مردم نسبت به بحث مواد مخدر و عدم مصرف آن نیست. ما باید انواع اعتیاد و عوارض آنها را برای آحاد جامعه مطرح کنیم. ما باید بدانیم هنگامی که معتاد می شویم در حقیقت در زمین دشمن داریم بازی می کنیم و در خون شهیدان این عرصه دست داریم. این اعتقاد باید در ما ایجاد بشود. ما ماهی 10 نفر شهید برای مقابله با مواد مخدر می دهیم. اگر این مسائل را در نظر بگیریم می بینیم که در بحث مواد مخدر صرفا مصرف آن نیست. آقای دکتر بسترهای گرایش به مواد مخدر در استان یزد را می شود ذکر کنید؟ چند محور اصلی ورود به مواد مخدر وجود دارد. یکی از اصلی ترین محورها، باورهای غلط است. مافیای اعتیاد یک سیستم کاملا هوشمند، ولخرج و برنامه ریز است. در عین حالی که دولتی و قابل رویت در دنیا نیستند. لکن شبکه ای منسجم، برنامه ریز، هوشمند و متبحر در استفاده از فرصت های که پیش می آید هستند و به شدت فعال می باشند. یکی از چیزهایی که برای بازاریابی و نشر مصرف مواد مخدر، بسیار به روی آن کار کرده اند ایجاد و گسترش باورهای غلط در مورد مصرف مواد مخدر است. در جامعه ما بیش  از50 باور غلط در مورد مواد مخدر وجو دارد که از عوامل اصلی گرایش به مصرف مواد مخدر به شمار می آید. باورهایی چون تقویت قوای جنسی، درمان مشکل قند، فشار، بیماری های قلبی، افزایش تمرکز و تحمل بی خوابی برای دانشجویان و دانش آموزان و ... ما الان در حدود1100 نوع ماده مخدر صنعتی داریم که واقعا گمراه کننده اند. برای هر قشر و گروهی باورهای غلط خاصی ایجاد کرده اند. بحث دومی که ورود به اعتیاد را تسهیل و ترویج می کند، عدم مهارت نه گفتن است. 45 درصد معتادان ما ذکر می کنند که اولین بار به خاطر رودربایسی موادمخدر را مصرف کرده اند. مثلا هنگامی که یک فرد سالم در یک جمع معتاد حضور یافته معتادین با گفتن بیا مصرف کن، بچه ننه ای، ترسویی  و ... و در مقابل هم عدم قدرت و مهارت نه گفتن فرد سالم، باعث می شود تا فرد شروع به مصرف کند و در راه تباهی قدم بگذارد. ما باید به فرزندانمان یاد بدهیم که محکم بگویند نه. چرا که این یکی از دروازه های اصلی ورود به اعتیاد می باشد. سومین بستر اعتیاد هم که خیلی تاثیر دارد فریب است. متاسفانه مافیای اعتیاد فریبکارانه کار می کند. آنها مواد مخدر را به صورت عطر، ادکلن، دستمال مرطوب، آدامس، شکلات و با بیش از 500 نوع قرص به خورد جوانان ما می دهند. فی المثل در ایام امتحان می گویند امتحانات پشت سر هم دارید من این قرص ها را برای تمرکز خورده ام که خیلی خوب است. برای بیداری کشدن خیلی خوب است. در حالی که یک بار مصرفش فاجعه به بار می آورد. اگر ما بتوانیم این سه بستر ورود به اعتیاد را مدیریت کنیم تقریبا 80 الی 85 درصد ورودی های مواد مخدر را جمع کرده ایم. اعتیاد در چه قشری از جامعه بیشتر رواج دارد؟ ما به غلط فکر می کنیم که بیکاری عامل اعتیاد است. 75 درصد معتادان ما شاغل هستند. مشاغل پردرآمد و خوبی دارند. 80 درصد از معتادان ما متاهل و خانواده دار هستند. اینها نشان می دهد که ما باید دنبال عوامل دیگری بگردیم. باید بدانیم که اعتیاد بلای خانمانسوزی است که همه را درگیر کرده است. این عامل ناامنی اخلاقی و اجتماعی را در جامعه  زیاد می کند. در مراکز ترک اعتیاد ما مددکار و روانشناس را تعبیه کرده ایم که به غیر از بحث دارو، بحث اساسی روان درمانی خانواده و معتاد را داشته باشیم.تا بتوانیم پایداری در ترک را افزایش دهیم. به نظر شما خانواده ها چه وظایفی را در این زمینه باید دنبال کنند؟ بسیار مهم است که خانواده ها شرح وظایفشان را در پیشگیری بشناسند. خانواده ها باید با نحوه برخورد باکسی که دارد ترک می کند خواه همسر باشد، فرزند یا شوهر باشد آشنا باشد، باید بداند که چگونه رفتار کند. اینها در ترک بسیار مهم است. اینک ما دقت بکنیم همین کشور همسایه ما که بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر است کمترین مصرف کننده دنیا را دارد. که این نشان می  دهد پیشگیری کاری، شدنی است. آنها ناب ترین مواد مخدر را تولید می کنند. اما مصرف نمی کنند. چرا که یاد گرفته اند. همانگونه که ما به بچه هایمان یاد داده ایم موقع روزه، خوردنی و آشامیدنی مصرف نکنند چه در خانه باشیم و چه نباشیم روزه دار مواد خوردنی نمی خورد. او به خاطر قربت و اعتقادی که در وجودش قرار گرفته مصرف نمی کند و این نشانه ای برای این است که پیشگیری امکان پذیر و آموزش پذیر است. بسیاری از معتادان ما در ماه مبارک رمضان مصرف نمی کنند به خاطر اعتقاداشان که ما باید این رویه را به بقیه روزهای سال تسری بدهیم. مردم، رسانه و مسئولین باید همت کنند و به طور جدی  وارد این مسئله شوند و مطمئن باشند که اعتیاد ریشه کن خواهد شد. باید بدانیم که تفکری پشت اشاعه مصرف مواد مخدر در کشور وجود دارد الان 51 سایت فقط فارسی مواد مخدر را ترویج می کنند. آقای دکتر به طور کلی روند اعتیاد را در کشور چگونه طبقه بندی می کنید؟ موج چهارم اعتیاد در راه است. موج اول، اعتیاد به مواد مخدر سنتی بود. موج دوم اعتیاد هم زمانی که مواد سنتی کم رنگ شد و مواد نیمه صنعتی در دسترس معتادین قرار گرفت به وجود آمد. سپس در موج سوم سونامی مواد مخدر صنعتی در کشور به راه افتاد. در کشور ما متاسفانه 6-5 سال بزرگان در رده های قانون گذاری در مورد این بحث می کردند که آیا شیشه ماده مخدر است یا نه. الان 3-4 سال است که شیشه را مواد مخدر محسوب می کنیم و این یعنی موفقیت مافیا در گسترش مصرف مواد مخدر. موج چهارم اعتیاد، مواد مخدر با پایه گیاهی است. الان تبلیغ می کنند که اینها ماده مخدر نیست. از گیاه و درخت گرفته شده است. یعنی همان کاری که برای گسترش مصرف مواد صنعتی کرده اند. الان دارند مواد مخدر را با پایه گیاهی تولید می کنند. چرا که به خاطر عوارض فوق العاده وحشتناک مواد صنعتی گرایش به آن مواد کم شده است. این را به عنوان یک هشدار به خانواده ها می گویم. مواد مخدر جدید با پایه گیاهی را جدی بگیرید و در مورد آن سطح آگاهی خود را افزایش دهید. تاثیر مراکز ترک اعتیاد را چگونه می بینید؟ تاثیری که این مراکز درمانی بر بهداشت، سلامت و امنیت اجتماعی و اخلاقی جامعه دارند شاید هیچ مرکزی نداشته باشد. وقتی ما 50 نفر را تحت ترک قرار می دهیم و به زندگی بر می گردانیم در حقیقت 50 خانوار را نجات داده ایم. متوسط 150 نفر در جامعه نجات یافته  و به یک زندگی راحت دست پیدا می کند. در سطح کلان سیاست گذاری های خوبی در بحث مقابله طراحی شده است. در بحث درمان عدد گذاری خوبی شده است و مراکز متعددی در حال فعالیت هستند. در بحث پیشگیری باید آگاهی و عدد گذاری را افزایش دهیم. در سال گذشته کل حوزه پیشگیری در اعتیاد، در کل استان یزد 500 میلیون برای آن در نظر گرفته اند که خیلی کم است. اگر ما به دنبال پیشگیری هستیم باید بیشتر از اینها هزینه کنیم. چرا که پیشگیری بر درمان مقدم است. اصل و حرف اول پیشگیری است. بهزیستی در زمینه پیشگیری چه اقداماتی انجام داده است؟ خوشبختانه در چند سال گذشته رشد خوبی را در زمینه آموزش ها داشته ایم. البته نسبت به جمعیت که حساب می کنیم کم است. یعنی در سال ما به چیزی حول و حوش 40-50 هزار نفر در گستره استان می توانیم مهارت ها را آموزش بدهیم. البته به نسبت سال های قبل که حدود 10-11 هزار نفر بوده رشد خوبی داشته ایم اما نسبت به مخاطبین کم است. ما برای رسیدن به یک عملکرد مطلوب باید بتوانیم سالی 300-200 هزار نفر را آموزش بدهیم. یعنی در حدود 3-2 برابر کل جمعیت استان مهارت ها را آموزش دیده باشند. آیا اداره بهزیستی با آموزش و پرورش هم تعامل دارد؟ در مورد همکاری با آموزش و پرورش پارسال تفاهم نامه ای امضا شد که ورود ما را به مدارس تسهیل کرد. امیدواریم سال آینده بیش از پیش بتوانیم با همدیگر همکاری کنیم. منتهی باز هم نگاه من به خانواده است. خانواده باید تمهیداتی بیندیشد برای اینکه الزام آموزش را در حوزه فرزندان وظیفه خود بداند. ما به همان اندازه ای که بر خود وظیفه می دانیم برای کلاس زبان، ریاضی و ... پول بدهیم برای فرزندانمان. باید به همان اندازه بلکه بیشتر به آموزش های مثل  پیش از ازدواج فرزندانمان هم اهمیت بدهیم. بچه ها باید این کلاس ها را ببینند. باید برای خانواده ها این نوع آموزش های فرزندان در صدر قرار داشته باشد. آقای دکتر به نظر شما چرا اعتیاد دربین بانوان رواج یافته است؟ باتوجه به چند پژوهشی که در کشور و استان انجام گرفته متاسفانه یکی از ریشه ها، اختلافات خانوادگی است. دومی نقش تربیتی خانواده ها سست شده است. نگاه مردانه به دخترانمان داشتن سبب شده تا آن ظرافت ها از خانم ها گرفته شود. اینکه ما همه چیز را از بحث تساوی ببینیم و تفاوت ها را قبول نکنیم این بحث غلطی است. برتری در اسلام با تقوا بودن است و فرقی بین زن و مرد نیست اما تفاوت ها را باید قبول داشته باشیم. متاسفانه بعضی از خانم ها می خواهند کارهای مردانه را دنبال کنند و داشته باشند. که ورود بیش از حد و بی قید و شرط به جامعه و اشتغال در بعضی از کارهایی که عموما مردانه است باعث افزایش تألمات روحی در خانم ها می شود و از یک طرف هم قابلیت تحمل در افراد کم شده و حوزه آسیب ها گسترش یافته است. در نهایت افزایش استرس و ... باعث می شود تا خانم ها هم به این سمت کشیده شوند. البته از تاثیرات ماهواره هم نباید غافل شد. مباحثی که در آنها بنیان های خانواده ها نابود می شود. با طرح بحث های جدای زن و شوهر از یکدیگر با طرح مباحثی چون استقلال مالی داشتن زن از شوهر  و... آسیب های فراوانی را به بنیاد خانواده وارد می کند. گفتنی است دکتر رحیمی نسب مدیرکل بهزیستی استان در جمع مشاوران آموزش و پرورش و اداره بهزیستی شهرستان میبد آمارهای تکان دهنده ای در مورد اعتیاد دادند که در زیر می خوانید:  در سال 17 هزار میلیارد تومان صرف مبارزه با اعتیاد می شود. 60 درصد طلاق ها، فرار فرزندان، کودک آزاری و... به خاطر اعتیاد است. کاهش سن اعتیاد در راهنمایی هاست.  سن اعتیاد به 14 تا 15 سال رسیده است. در عرض کمتر از 7 سال آمار اعتیاد زنان از 5 درصد به 10/2 درصد رسیده است. تعداد قابل توجهی از کودکان که به بهزیستی می رسند، بی سرپرست، بدسرپرست، سرراهی و... با اعتیاد به دست ما می رسند. کودک 2 ماهه معتاد داریم. امراض حاصل از اعتیاد فاجعه آور است. بخش عمده قانون شکنی، روابط نامشروع و ... حاصل از اعتیاد و مواد مخدر است. 84درصد مصرف کنندگان مواد مخدر سابقه قلیان و کشیدن سیگار را دارند. باید با قلیان مبارزه شود. 45 درصد از افراد معتاد از پاتوق بیرون می آید. 75 درصد معتادان کشور سن 15 تا 37 سالگی دارند. نسل انقلاب مورد هدف بودند، واقع شده است. دشمن روی نسل انقلاب در حال کارکردن است. 75درصد معتادان متاهل هستند. 70 درصد معتادان اشتغال داشته و یا دارند. 30 درصد معتادن کشور تحصیل کرده هستند. دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی آمار قابل توجهی دارند. در سال 10 تا 15 هزار میلیارد تومان خسارت مواد مخدر است. در استان 35 هزار معتاد آمار رسمی، غیررسمی بیش از 100 هزار نفر است. حدود 10 درصد استان یزد معتاد هستند. 57 درصد دستگیرشدگان انسان های نویی هستند. یعنی برای اولین بارشان بوده است. 3هزار میلیارد تومان بحث درآمد چرخه مواد مخدر در کشور است. 7 هزار خودرو در 9 ماهه امسال به علت حمل مواد مخدر کشف وضبط شده است. 25درصد قتل های عمد مستقیما با اعتیاد مواد مخدر است. 47 هزار نفر در 20 سال گذشته به علت سود مصرف مواد مخدر فوت کرده اند. روزانه 10 نفر در کشور به علت سوء مصرف مواد مخدر می میرند.  10 نفر شهید داریم. 30 نفر هم در درگیری با نیروهای انتظامی کشته می شوند. عمدتا چرخه اعتیاد یک جنگ داخلی است. تمام اینها به نفع استکبار است. قاچاقچی ایرانی است، مصرف کننده ایرانی است و مبارزه کننده هم ایرانی است.   یک تیم قوی، مسنجم و ولخرج پشت چرخه اعیتاد قرار دارد. که باورهای غلط را ترویج می دهند.