1-رحلت هاشمی رفسنجانی که اصلی‌ترین پشتوانه و رابط آن‌ها در حاکمیت بود، مهم‌ترین عاملی است که موجب شده تاکتیک آن‌ها تغییر کند و از بحث آشتی ملی سخن بگویند.

2-بخشی از اصلاح‌طلبان به این جهت به دنبال ارتباط مستقیم با حاکمیت هستند که می‌خواهند بگویند بعد از رحلت هاشمی قرار نیست زیر چطر کس دیگری مانند روحانی قرار بگیرند و خواهان این هستند که خودشان به طور مستقل سیاست‌ورزی کنند. ناکارآمدی دولت روحانی در چهار سال گذشته به ویژه عامل موثری بوده که آن‌ها را به این نتیجه رسانده است.

3-دلیل اینکه برخی از افراد و جریان‌های نزدیک به دولت هم به این مسئله دامن می‌زنند این است که آن‌ها با طرح مسئله آشتی ملی به دنبال تحت‌الشعاع قرار دادن ضعف‌ها و ناکارآمدی‌های دولت هستند.

4-این تغییر موضع اصلاح‌طلبان بیش از هر چیز، بیانگر ورشکستگی سیاسی آن‌ها است. ورشکستگی که مدت‌ها است اتفاق افتاده، اما آن‌ها به امید اینکه فردی چون هاشمی رفسنجانی برای‌شان کاری بکند، سعی می‌کردند آن را پنهان نگه دارند. چیزی که امثال رئیس دولت اصلاحات این روزها از آن دم می‌زنند بیش از آنکه آشتی ملی باشد نوعی دریوزگی و گدایی سیاسی است که اصلی‌ترین پیامد آن تحقیر مضاعف اصلاح‌طلبان خواهد بود.

5-با همه آنچه گفته شد، تا زمانی که اصلاح‌طلبان تکلیف‌شان را با فتنه سال 88 مشخص نکنند، بازگشت به حاکمیت ناشدنی است. این واقعیتی است که حتی عباس عبدی چهره برجسته اصلاح‌طلبان نیز به آن اذعان دارد. وی در این رابطه می‌گوید: «اصلاح‌طلبان اگر بخواهند روابط خود با نظام را بازتعریف کنند، نیازمند عبور از اتفاقات سال 88 هستند؛ امّا آن‌ها به هیچ وجه حاضر نیستند یک بازنگری انتقادی را در خصوص حوادث سال 88 انجام دهند و از آن عبور کنند.». در واقع با اوضاع کنونی دم زدن از آشتی ملی به مثابه آب در هاون کوبیدن است.

یزد رسا

حمیدرضا زارع