در دیدار آیت الله اعرافی با پروفسور روژیست دوبر
آینده تمدن بشری را در گرو مبتنی شدن روابط اسلام و غرب بر اساس یک گفتمان و گفتگوی عقلانی است
به گزارش میبدخبر به نقل از مرکز خبر و اطلاع رسانی جامعه المصطفی: «روژیست دوبر»، روزنامه نگار و فیلسوف فرانسوی با حضور در جامعه المصطفی، با آیت الله اعرافی، رئیس جامعه المصطفی، دیدار و گفت وگو کرد. آیت الله اعرافی در این دیدار ضمن خوش آمدگویی به آقای روژیست دوبر، با اشاره به سفرهای خود به فرانسه و بازدید تعدادی از مراکز دانشگاهی دینی مسیحی و اسلامی در این کشور، ابراز داشت: در طول چند سده گذشته که مسئله شرق و غرب مطرح شد، در جهان شرق و جهان اسلام سه رویکرد در رابطه ما و غرب مطرح شد ، رویکرد اول رویکردی است که در توده های مردم بود و در بین بعضی از دانشمندان هم وجود داشت، رویکرد مقابله با غرب و نفی مطلق و عدم پذیرش دستاوردهای تمدنی غرب بوده است. وی ادامه داد: رویکرد دوم نقطه مقابل رویکرد اول است و رویکردی است که بین جمعی از دانشگاهیان و جامعه ما بود که رویکرد دست برداشتن از سنت و هضم شدن در فرهنگ و تمدن غربی یا به عبارتی پذیرش کامل در همه ابعاد فکری و معرفتی تا سطوح لایه های شکلی و ظاهری بود. رئیس المصطفی رویکرد سوم را رویکردی میانه و معتدلی دانست و اذعان داشت: این رویکرد معتقد است سنتهای ما دارای ارزش است و در عین حال می تواند با دنیای جدید ارتباط برقرار کند و رابطه ما با غرب باید یک رابطه متقابل و البته متکی بر پایه های سنت ولی با چشم اندازی باز و روشن باشد. وی افزود: آنچه که بیان شد، نگاهی از منظر کلان است و گرنه در هر یک از این سه رویکرد، شاخه های متعددی وجود دارد و به عبارت دیگر هر یک از این رویکرد ها طیفی از نظرات و دیدگاه را در دل خود می گنجاند ، اما از یک منظر کلان می شود گفت که دو یا سه قرن جهان اسلام و به عبارتی شرق در رابطه با غرب را میتوان به این سه رویکرد کلی تقسیم کرد. آیت الله اعرافی، نهضت ها و جنبش های اجتماعی در سراسر جهان شرق و به خصوص جهان اسلام را قابل طبقه بندی در این سه رویکرد دانست و خاطرنشان کرد: ما معتقدیم انقلاب اسلامی به رغم ان تصویرهای که در بیرون به آن پرداخته و ساخته شده دقیقا در گروه سوم قرار می گیرد و این رویکرد از حوزه علمیه قم ناشی شده است. وی ادامه داد: اما از یک نگاه دیگر، قرائت های گوناگونی از اسلام در جهان اسلام وجود دارد که این قرائت ها را هم می توان از یک منظر به سه قرائت کلی تقسیم کرد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرائت نخست را اسلام سنتی با ریشه ای سنتی و غیر سیاسی دانست و بیان داشت: بعضی اصولا معتقد هستند اسلام در ذاتش از سیاست فاصله دارد و بعضی هم که بیشتر رواج دارد می گویند نهاد دین و نهاد سیاست باید از هم جدا باشند و این قرائت در جوامع مختلف جهان اسلام وجود دارد و در مذاهب مختلف هم وجود دارد و در همین قم هم کسانی هستند که این دیدگاه را دارند. رئیس جامعه المصطفی افزود: قرائت دوم از اسلام یک قرائت سیاسی از اسلام است اما به یک شکل افراطی هم در مبانی فکری هم در مقام عمل. در بعضی از اشکال این قرائت افراطی از اسلام حتی معتقد هستند که اسلام به جای همه دانش ها و علوم می تواند قرار بگیرد و ما اصلا نیازی به آنها نداریم و در عالم سیاست هم همه بنیادهای سیاست از متون دینی و مفاهیم اسلامی باید استفاده بشود و نیاز به هیچ چیز نداریم و می گوید اسلام جایگزین همه نمادهای تمدن جدید است. وی، قرائت سوم از اسلام را قرائت سیاسی ، اجتماعی و حاضر در صحنه اما با یک نگاه معتدل و عقلانی خواند و گفت: این سه نوع قرائت با آن سه نوع رویکردی که در بحث اول گفتم تقریبا برهم منطبق است ، و ما در این جا هم فکر می کنیم که جریان انقلاب اسلامی و جریانی که از حوزه های دینی و علمی ما در ایران بر می خیزد و غلبه دارد همین جریان اسلام عقلانی معتدل و منطقی است. آیت الله اعرافی ادامه داد: مشخصات رویکرد سوم در هر دو بحث چند نکته ای اساسی دارد. یک نکته این که اسلام همانطور که دارای یک امور ثابت هست اما در درون نظام اجتماعی فرهنگی سیاسی آن نقاط انعطاف وجود دارد و ان نقاط انعطاف متحول و متغیر موجب می شود که اسلام بتواند در زمان ها و عصر های مختلف خود را تطبیق دهد و تعامل نماید و این همان اصل ثابت و متغیر در اسلام است که فراوان هم روی آن بحث شده است. وی مشخصه ی دوم را رویکرد عقلانیت و تکیه بر کارآمدی عقل در فهم اسلام و کشف عقاید برشمرد و تصریح کرد: تفکر فلسفی در مراکز حوزوی ایران از یک جایگاه برجسته ای برخوردار است و خیلی متفاوت با پاره ای دیگر از کشور های اسلامی است . بسیاری از مکاتب مهم فلسفی، در قم و اصفهان و دیگر شهرهای مهم ایران تولید شده است. رئیس المصطفی مشخصه سوم را توجه و پذیرش دستاورد های علمی و مشخصه چهارم را اجتهاد عمیق و آزاد دانست و مقوله اجتهاد را از مشخصات رویکرد سوم خواند. وی ادامه داد: مشخصه پنجم عدالت است که تکیه بر مقوله عدالت و پرهیز از آنچه که ستم است می باشد و به تبع آن جای که لازم باشد مقاومت و ایستادگی است. مشخصه ششم اعتقاد به وجوه مشترک بشری است و بر اساس آن ضرورت گفتگو و هم تعامل میان فرهنگ ها و تمدن ها و ادیان و مذاهب است. آیت الله اعرافی با اشاره به برجسته نشان داده شدن بعد عدالت خواهی و مقاومت حوزه انقلاب اسلامی در غرب، یادآور شد: این دیدگاه بسته منسجم، بهترین رویکردی است که غرب می تواند در جهان اسلام با آن به گفتگو بنشیند. این رویکرد تا حد زیادی خود را در جامعه جدید ایران نشان داده است. وی افزود: کشوری در جنگ و تحریم و مشکلات فراوان اکنون بیش از دو هزار واحد دانشگاهی و بیش از چهار میلیون دانشجو دارد و بیش از یک میلیون در تحصیلات تکمیلی یعنی ارشد و PHDتحصیل میکنند و جایگاه های نخست منطقه در شبکه ISI و شبکه های جهانی و تولید مقاله را در اختیار دارد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف، خاطرنشان ساخت: ایران در حوزه فناوری های متنوع و پیشرفته قدم های بزرگی برداشته است و پوشش آموزش و پرورش برای بچه ها که بسیار پایین بوده الان بالای 98 درصد است. با سوادی در منطقه ای که خیلی از کشورها در آن مشکل دارند حدودا 90 درصد و امید به زندگی بالای 70 سال است. در صنعت و معدن قدم های بزرگی برداشته شده که امروزه بالای 1000 شهرک صنعتی فعالیت میکنند و در زیر ساخت های توسعه تقریبا در همه شهرها تکمیل است و در روستاها بالای 80 درصد از این زیرساختها بهره مند هستند و بیش از 50 درصد دانشجویان در دانشگاه ها را زنان تشکیل می دهند و راه برای زنان در همه سطوح مدیریتی باز است. وی افزود: ما معتقد هستیم که انتخابات دموکراسی ما که در طول این سه دهه برگزار شده از کشورهای همسایه هم پیشرفته تر و مترقی تر است و جالب این است که آمریکا، کشوری با این دموکراسی و با این پیشرفت و با این آزادی که در حوزه مطبوعات است را با کشورهای پادشاهی که انتخابات ندارند و آزادی در آنها وجود ندارند وقتی مقایسه می کند، با ایران دشمنی کرده اما با آنها دوست است. رئیس المصطفی، تئوری جمهوری اسلامی ایران در منطقه را برگزاری انتخابات دانست و گفت: در فلسطین هم نظر ما این است که بر اساس فرمایش رهبری، فلسطینی ها در انتخابات آزاد شرکت کنند و هیچ جنگ و دعوای هم نباشد. وی آینده تمدن بشری را در گرو مبتنی شدن روابط اسلام و غرب بر اساس یک گفتمان و گفتگوی عقلانی و دقیق و دوستی دانست و ابراز داشت: ما در جامعه المصطفی به عنوان یک مرکز علمی با مشخصاتی که دارد در صدد این هستیم که این نوع تفکر با این اندیشه و معرفت به جهان منتقل شود. آیت الله اعرافی در پاسخ به سوال آقای ژوریست دوبر درباره اسلام تند و خشن که به اسلام سلفی یا تکفیری شناخته می شود، ابراز داشت: این مسئله جای بحث زیادی دارد. اولا من این را یاد آوری می کنم که مطلق سلفیه این وضع را ندارد بلکه گروه معدودی هستند به عنوان تکفیری و حتی نمی شود مطلق وهابیت را هم گفت ولی بیشتر وهابیت را شامل می شود و آن جریان تکفیری و تروریستی است. وی گفت: رشد این جریان در سال های اخیر معلول چند علت است. نخست علت بیرونی است و فشار و سختی های که بر ملت ها تحمیل می شود که برخی از این ها با حمایت های آمریکا انجام می شود و این موجب بروز جریان های تند و خشن می گردد. اگر غرب مسئله فلسطین را در درون عالم اسلام حل نکند، باید منتظر باشد که همواره این جریانات خشن پیدا شود. وضع بسته ای که امروز در عربستان و حوزه خلیج فارس است عملا این تئوری خشونت از مردم تحت فشاری که دموکراسی در آنها نیست به سایر کشورها منتقل می شود. آیت الله اعرافی با اشاره به این حقیقت که اگر سیاست گزاران آمریکایی و بعضی از کشورهای غربی مشاوره درستی از عقلای جهان اسلام می گرفتند خیلی از مسائل حل شده و بشریت در دام این تند روی ها نمی افتاد، تصریح کرد: ایران آماده است و ما هم به عنوان یک مرکز علمی آمادگی داریم در یک پروژه نوع رفتار غرب را با جهان اسلام تعریف نماییم تا با آن بشریت از خیلی از این مشکلات نجات یابد. رئیس جامعه المصطفی افزود: عامل دومی که اهمیت دارد این است که تفکر عقلانی و فلسفی و عرفانی و اجتهادی که تاکید کردم، در بسیاری از محیط های آموزشی جهان اسلام مورد توجه نیست و این یک بحث درونی است. من فکر می کنم این ضعف است که تفکر عقلانی عرفانی و فلسفی در مراکز جهان اسلام از جمله الازهر مورد توجه نیست و این امر سبب می شود یک تفکر افراطی شکل بگیرد. آیت الله اعرافی در پایان گفت: ایران دارای تفکری عقلانی و معتدل و سنجیده و البته قاطع و انقلابی است. از آنجا که این تفکر عقلانی در مهار و قصار قرار گرفته است، نتواسته است به دنیا و جهان اسلام منتقل شود و این موجب می شود آن گونه حرکت های تند شکل بگیرد. گفتنی است در این دیدار، آقای ژوریست دوبر با اظهار خرسندی از حضور در جامعه المصطفی و دیدار با آیت الله اعرافی، ابراز داشت: چیزی که در این سه روز بیشتر توجه مرا جلب کرد احترام به علم و عالم بود و کار شما این است که میراث گذشته راحفظ می کنید برای اینکه به جلو حرکت کنید. ما باید در این زمینه خیلی چیزها را از شما یاد بگیریم به خاطر این که مشکل عمده ما در اروپا این است که حافظه تاریخی خود را فراموش کرده ایم . وی افزود: تفاوت ما با شما در دین نیست بلکه در فهم جایگاه دین است. ما در اروپا به نگاه جدایی دین از سیاست قائل شده ایم و این به معنای مخالفت با دین نیست بلکه جدایی دستگاه دین از دستگاه سیاست است. پرفسور ژوریست دوبر یادآور شد: ما می دانیم که این تفاوت ها و اختلاف نظرها وجود دارد و ما در واقع خیلی طرفدار بحث گفتگوی تمدن ها که رئیس جمهور شما طرح کرده بود، هستیم و به همین خاطر به اینجا آمدیم تا گفتگوی بین دو تمدن را داشته باشیم .
به گزارش میبدخبر به نقل از مرکز خبر و اطلاع رسانی جامعه المصطفی:«روژیست دوبر»، روزنامه نگار و فیلسوف فرانسوی با حضور در جامعه المصطفی، با آیت الله اعرافی، رئیس جامعه المصطفی، دیدار و گفت وگو کرد. 
آیت الله اعرافی در این دیدار ضمن خوش آمدگویی به آقای روژیست دوبر، با اشاره به سفرهای خود به فرانسه و بازدید تعدادی از مراکز دانشگاهی دینی مسیحی و اسلامی در این کشور، ابراز داشت: در طول چند سده گذشته که مسئله شرق و غرب مطرح شد، در جهان شرق و جهان اسلام سه رویکرد در رابطه ما و غرب مطرح شد ، رویکرد اول رویکردی است که در توده های مردم بود و در بین بعضی از دانشمندان هم وجود داشت، رویکرد مقابله با غرب و نفی مطلق و عدم پذیرش دستاوردهای تمدنی غرب بوده است. وی ادامه داد: رویکرد دوم نقطه مقابل رویکرد اول است و رویکردی است که بین جمعی از دانشگاهیان و جامعه ما بود که رویکرد دست برداشتن از سنت و هضم شدن در فرهنگ و تمدن غربی یا به عبارتی پذیرش کامل در همه ابعاد فکری و معرفتی تا سطوح لایه های شکلی و ظاهری بود. رئیس المصطفی رویکرد سوم را رویکردی میانه و معتدلی دانست و اذعان داشت: این رویکرد معتقد است سنتهای ما دارای ارزش است و در عین حال می تواند با دنیای جدید ارتباط برقرار کند و رابطه ما با غرب باید یک رابطه متقابل و البته متکی بر پایه های سنت ولی با چشم اندازی باز و روشن باشد. وی افزود: آنچه که بیان شد، نگاهی از منظر کلان است و گرنه در هر یک از این سه رویکرد، شاخه های متعددی وجود دارد و به عبارت دیگر هر یک از این رویکرد ها طیفی از نظرات و دیدگاه را در دل خود می گنجاند ، اما از یک منظر کلان می شود گفت که دو یا سه قرن جهان اسلام و به عبارتی شرق در رابطه با غرب را میتوان به این سه رویکرد کلی تقسیم کرد. آیت الله اعرافی، نهضت ها و جنبش های اجتماعی در سراسر جهان شرق و به خصوص جهان اسلام را قابل طبقه بندی در این سه رویکرد دانست و خاطرنشان کرد: ما معتقدیم انقلاب اسلامی به رغم ان تصویرهای که در بیرون به آن پرداخته و ساخته شده دقیقا در گروه سوم قرار می گیرد و این رویکرد از حوزه علمیه قم ناشی شده است. وی ادامه داد: اما از یک نگاه دیگر، قرائت های گوناگونی از اسلام در جهان اسلام وجود دارد که این قرائت ها را هم می توان از یک منظر به سه قرائت کلی تقسیم کرد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرائت نخست را اسلام سنتی با ریشه ای سنتی و غیر سیاسی دانست و بیان داشت: بعضی اصولا معتقد هستند اسلام در ذاتش از سیاست فاصله دارد و بعضی هم که بیشتر رواج دارد می گویند نهاد دین و نهاد سیاست باید از هم جدا باشند و این قرائت در جوامع مختلف جهان اسلام وجود دارد و در مذاهب مختلف هم وجود دارد و در همین قم هم کسانی هستند که این دیدگاه را دارند. رئیس جامعه المصطفی افزود: قرائت دوم از اسلام یک قرائت سیاسی از اسلام است اما به یک شکل افراطی هم در مبانی فکری هم در مقام عمل. در بعضی از اشکال این قرائت افراطی از اسلام حتی معتقد هستند که اسلام به جای همه دانش ها و علوم می تواند قرار بگیرد و ما اصلا نیازی به آنها نداریم و در عالم سیاست هم همه بنیادهای سیاست از متون دینی و مفاهیم اسلامی باید استفاده بشود و نیاز به هیچ چیز نداریم و می گوید اسلام جایگزین همه نمادهای تمدن جدید است. وی، قرائت سوم از اسلام را قرائت سیاسی ، اجتماعی و حاضر در صحنه اما با یک نگاه معتدل و عقلانی خواند و گفت: این سه نوع قرائت با آن سه نوع رویکردی که در بحث اول گفتم تقریبا برهم منطبق است ، و ما در این جا هم فکر می کنیم که جریان انقلاب اسلامی و جریانی که از حوزه های دینی و علمی ما در ایران بر می خیزد و غلبه دارد همین جریان اسلام عقلانی معتدل و منطقی است. آیت الله اعرافی ادامه داد: مشخصات رویکرد سوم در هر دو بحث چند نکته ای اساسی دارد. یک نکته این که اسلام همانطور که دارای یک امور ثابت هست اما در درون نظام اجتماعی فرهنگی سیاسی آن نقاط انعطاف وجود دارد و ان نقاط انعطاف متحول و متغیر موجب می شود که اسلام بتواند در زمان ها و عصر های مختلف خود را تطبیق دهد و تعامل نماید و این همان اصل ثابت و متغیر در اسلام است که فراوان هم روی آن بحث شده است. وی مشخصه ی دوم را رویکرد عقلانیت و تکیه بر کارآمدی عقل در فهم اسلام و کشف عقاید برشمرد و تصریح کرد: تفکر فلسفی در مراکز حوزوی ایران از یک جایگاه برجسته ای برخوردار است و خیلی متفاوت با پاره ای دیگر از کشور های اسلامی است . بسیاری از مکاتب مهم فلسفی، در قم و اصفهان و دیگر شهرهای مهم ایران تولید شده است. رئیس المصطفی مشخصه سوم را توجه و پذیرش دستاورد های علمی و مشخصه چهارم را اجتهاد عمیق و آزاد دانست و مقوله اجتهاد را از مشخصات رویکرد سوم خواند. وی ادامه داد: مشخصه پنجم عدالت است که تکیه بر مقوله عدالت و پرهیز از آنچه که ستم است می باشد و به تبع آن جای که لازم باشد مقاومت و ایستادگی است. مشخصه ششم اعتقاد به وجوه مشترک بشری است و بر اساس آن ضرورت گفتگو و هم تعامل میان فرهنگ ها و تمدن ها و ادیان و مذاهب است. آیت الله اعرافی با اشاره به برجسته نشان داده شدن بعد عدالت خواهی و مقاومت حوزه انقلاب اسلامی در غرب، یادآور شد: این دیدگاه بسته منسجم، بهترین رویکردی است که غرب می تواند در جهان اسلام با آن به گفتگو بنشیند. این رویکرد تا حد زیادی خود را در جامعه جدید ایران نشان داده است. وی افزود: کشوری در جنگ و تحریم و مشکلات فراوان اکنون بیش از دو هزار واحد دانشگاهی و بیش از چهار میلیون دانشجو دارد و بیش از یک میلیون در تحصیلات تکمیلی یعنی ارشد و PHDتحصیل میکنند و جایگاه های نخست منطقه در شبکه ISI و شبکه های جهانی و تولید مقاله را در اختیار دارد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف، خاطرنشان ساخت: ایران در حوزه فناوری های متنوع و پیشرفته قدم های بزرگی برداشته است و پوشش آموزش و پرورش برای بچه ها که بسیار پایین بوده الان بالای 98 درصد است. با سوادی در منطقه ای که خیلی از کشورها در آن مشکل دارند حدودا 90 درصد و امید به زندگی بالای 70 سال است. در صنعت و معدن قدم های بزرگی برداشته شده که امروزه بالای 1000 شهرک صنعتی فعالیت میکنند و در زیر ساخت های توسعه تقریبا در همه شهرها تکمیل است و در روستاها بالای 80 درصد از این زیرساختها بهره مند هستند و بیش از 50 درصد دانشجویان در دانشگاه ها را زنان تشکیل می دهند و راه برای زنان در همه سطوح مدیریتی باز است. وی افزود: ما معتقد هستیم که انتخابات دموکراسی ما که در طول این سه دهه برگزار شده از کشورهای همسایه هم پیشرفته تر و مترقی تر است و جالب این است که آمریکا، کشوری با این دموکراسی و با این پیشرفت و با این آزادی که در حوزه مطبوعات است را با کشورهای پادشاهی که انتخابات ندارند و آزادی در آنها وجود ندارند وقتی مقایسه می کند، با ایران دشمنی کرده اما با آنها دوست است. رئیس المصطفی، تئوری جمهوری اسلامی ایران در منطقه را برگزاری انتخابات دانست و گفت: در فلسطین هم نظر ما این است که بر اساس فرمایش رهبری، فلسطینی ها در انتخابات آزاد شرکت کنند و هیچ جنگ و دعوای هم نباشد. وی آینده تمدن بشری را در گرو مبتنی شدن روابط اسلام و غرب بر اساس یک گفتمان و گفتگوی عقلانی و دقیق و دوستی دانست و ابراز داشت: ما در جامعه المصطفی به عنوان یک مرکز علمی با مشخصاتی که دارد در صدد این هستیم که این نوع تفکر با این اندیشه و معرفت به جهان منتقل شود. آیت الله اعرافی در پاسخ به سوال آقای ژوریست دوبر درباره اسلام تند و خشن که به اسلام سلفی یا تکفیری شناخته می شود، ابراز داشت: این مسئله جای بحث زیادی دارد. اولا من این را یاد آوری می کنم که مطلق سلفیه این وضع را ندارد بلکه گروه معدودی هستند به عنوان تکفیری و حتی نمی شود مطلق وهابیت را هم گفت ولی بیشتر وهابیت را شامل می شود و آن جریان تکفیری و تروریستی است. وی گفت: رشد این جریان در سال های اخیر معلول چند علت است. نخست علت بیرونی است و فشار و سختی های که بر ملت ها تحمیل می شود که برخی از این ها با حمایت های آمریکا انجام می شود و این موجب بروز جریان های تند و خشن می گردد. اگر غرب مسئله فلسطین را در درون عالم اسلام حل نکند، باید منتظر باشد که همواره این جریانات خشن پیدا شود. وضع بسته ای که امروز در عربستان و حوزه خلیج فارس است عملا این تئوری خشونت از مردم تحت فشاری که دموکراسی در آنها نیست به سایر کشورها منتقل می شود. آیت الله اعرافی با اشاره به این حقیقت که اگر سیاست گزاران آمریکایی و بعضی از کشورهای غربی مشاوره درستی از عقلای جهان اسلام می گرفتند خیلی از مسائل حل شده و بشریت در دام این تند روی ها نمی افتاد، تصریح کرد: ایران آماده است و ما هم به عنوان یک مرکز علمی آمادگی داریم در یک پروژه نوع رفتار غرب را با جهان اسلام تعریف نماییم تا با آن بشریت از خیلی از این مشکلات نجات یابد. رئیس جامعه المصطفی افزود: عامل دومی که اهمیت دارد این است که تفکر عقلانی و فلسفی و عرفانی و اجتهادی که تاکید کردم، در بسیاری از محیط های آموزشی جهان اسلام مورد توجه نیست و این یک بحث درونی است. من فکر می کنم این ضعف است که تفکر عقلانی عرفانی و فلسفی در مراکز جهان اسلام از جمله الازهر مورد توجه نیست و این امر سبب می شود یک تفکر افراطی شکل بگیرد. آیت الله اعرافی در پایان گفت: ایران دارای تفکری عقلانی و معتدل و سنجیده و البته قاطع و انقلابی است. از آنجا که این تفکر عقلانی در مهار و قصار قرار گرفته است، نتواسته است به دنیا و جهان اسلام منتقل شود و این موجب می شود آن گونه حرکت های تند شکل بگیرد. گفتنی است در این دیدار، آقای ژوریست دوبر با اظهار خرسندی از حضور در جامعه المصطفی و دیدار با آیت الله اعرافی، ابراز داشت: چیزی که در این سه روز بیشتر توجه مرا جلب کرد احترام به علم و عالم بود و کار شما این است که میراث گذشته راحفظ می کنید برای اینکه به جلو حرکت کنید. ما باید در این زمینه خیلی چیزها را از شما یاد بگیریم به خاطر این که مشکل عمده ما در اروپا این است که حافظه تاریخی خود را فراموش کرده ایم . وی افزود: تفاوت ما با شما در دین نیست بلکه در فهم جایگاه دین است. ما در اروپا به نگاه جدایی دین از سیاست قائل شده ایم و این به معنای مخالفت با دین نیست بلکه جدایی دستگاه دین از دستگاه سیاست است. پرفسور ژوریست دوبر یادآور شد: ما می دانیم که این تفاوت ها و اختلاف نظرها وجود دارد و ما در واقع خیلی طرفدار بحث گفتگوی تمدن ها که رئیس جمهور شما طرح کرده بود، هستیم و به همین خاطر به اینجا آمدیم تا گفتگوی بین دو تمدن را داشته باشیم .
آیت الله اعرافی در این دیدار ضمن خوش آمدگویی به آقای روژیست دوبر، با اشاره به سفرهای خود به فرانسه و بازدید تعدادی از مراکز دانشگاهی دینی مسیحی و اسلامی در این کشور، ابراز داشت: در طول چند سده گذشته که مسئله شرق و غرب مطرح شد، در جهان شرق و جهان اسلام سه رویکرد در رابطه ما و غرب مطرح شد ، رویکرد اول رویکردی است که در توده های مردم بود و در بین بعضی از دانشمندان هم وجود داشت، رویکرد مقابله با غرب و نفی مطلق و عدم پذیرش دستاوردهای تمدنی غرب بوده است. وی ادامه داد: رویکرد دوم نقطه مقابل رویکرد اول است و رویکردی است که بین جمعی از دانشگاهیان و جامعه ما بود که رویکرد دست برداشتن از سنت و هضم شدن در فرهنگ و تمدن غربی یا به عبارتی پذیرش کامل در همه ابعاد فکری و معرفتی تا سطوح لایه های شکلی و ظاهری بود. رئیس المصطفی رویکرد سوم را رویکردی میانه و معتدلی دانست و اذعان داشت: این رویکرد معتقد است سنتهای ما دارای ارزش است و در عین حال می تواند با دنیای جدید ارتباط برقرار کند و رابطه ما با غرب باید یک رابطه متقابل و البته متکی بر پایه های سنت ولی با چشم اندازی باز و روشن باشد. وی افزود: آنچه که بیان شد، نگاهی از منظر کلان است و گرنه در هر یک از این سه رویکرد، شاخه های متعددی وجود دارد و به عبارت دیگر هر یک از این رویکرد ها طیفی از نظرات و دیدگاه را در دل خود می گنجاند ، اما از یک منظر کلان می شود گفت که دو یا سه قرن جهان اسلام و به عبارتی شرق در رابطه با غرب را میتوان به این سه رویکرد کلی تقسیم کرد. آیت الله اعرافی، نهضت ها و جنبش های اجتماعی در سراسر جهان شرق و به خصوص جهان اسلام را قابل طبقه بندی در این سه رویکرد دانست و خاطرنشان کرد: ما معتقدیم انقلاب اسلامی به رغم ان تصویرهای که در بیرون به آن پرداخته و ساخته شده دقیقا در گروه سوم قرار می گیرد و این رویکرد از حوزه علمیه قم ناشی شده است. وی ادامه داد: اما از یک نگاه دیگر، قرائت های گوناگونی از اسلام در جهان اسلام وجود دارد که این قرائت ها را هم می توان از یک منظر به سه قرائت کلی تقسیم کرد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرائت نخست را اسلام سنتی با ریشه ای سنتی و غیر سیاسی دانست و بیان داشت: بعضی اصولا معتقد هستند اسلام در ذاتش از سیاست فاصله دارد و بعضی هم که بیشتر رواج دارد می گویند نهاد دین و نهاد سیاست باید از هم جدا باشند و این قرائت در جوامع مختلف جهان اسلام وجود دارد و در مذاهب مختلف هم وجود دارد و در همین قم هم کسانی هستند که این دیدگاه را دارند. رئیس جامعه المصطفی افزود: قرائت دوم از اسلام یک قرائت سیاسی از اسلام است اما به یک شکل افراطی هم در مبانی فکری هم در مقام عمل. در بعضی از اشکال این قرائت افراطی از اسلام حتی معتقد هستند که اسلام به جای همه دانش ها و علوم می تواند قرار بگیرد و ما اصلا نیازی به آنها نداریم و در عالم سیاست هم همه بنیادهای سیاست از متون دینی و مفاهیم اسلامی باید استفاده بشود و نیاز به هیچ چیز نداریم و می گوید اسلام جایگزین همه نمادهای تمدن جدید است. وی، قرائت سوم از اسلام را قرائت سیاسی ، اجتماعی و حاضر در صحنه اما با یک نگاه معتدل و عقلانی خواند و گفت: این سه نوع قرائت با آن سه نوع رویکردی که در بحث اول گفتم تقریبا برهم منطبق است ، و ما در این جا هم فکر می کنیم که جریان انقلاب اسلامی و جریانی که از حوزه های دینی و علمی ما در ایران بر می خیزد و غلبه دارد همین جریان اسلام عقلانی معتدل و منطقی است. آیت الله اعرافی ادامه داد: مشخصات رویکرد سوم در هر دو بحث چند نکته ای اساسی دارد. یک نکته این که اسلام همانطور که دارای یک امور ثابت هست اما در درون نظام اجتماعی فرهنگی سیاسی آن نقاط انعطاف وجود دارد و ان نقاط انعطاف متحول و متغیر موجب می شود که اسلام بتواند در زمان ها و عصر های مختلف خود را تطبیق دهد و تعامل نماید و این همان اصل ثابت و متغیر در اسلام است که فراوان هم روی آن بحث شده است. وی مشخصه ی دوم را رویکرد عقلانیت و تکیه بر کارآمدی عقل در فهم اسلام و کشف عقاید برشمرد و تصریح کرد: تفکر فلسفی در مراکز حوزوی ایران از یک جایگاه برجسته ای برخوردار است و خیلی متفاوت با پاره ای دیگر از کشور های اسلامی است . بسیاری از مکاتب مهم فلسفی، در قم و اصفهان و دیگر شهرهای مهم ایران تولید شده است. رئیس المصطفی مشخصه سوم را توجه و پذیرش دستاورد های علمی و مشخصه چهارم را اجتهاد عمیق و آزاد دانست و مقوله اجتهاد را از مشخصات رویکرد سوم خواند. وی ادامه داد: مشخصه پنجم عدالت است که تکیه بر مقوله عدالت و پرهیز از آنچه که ستم است می باشد و به تبع آن جای که لازم باشد مقاومت و ایستادگی است. مشخصه ششم اعتقاد به وجوه مشترک بشری است و بر اساس آن ضرورت گفتگو و هم تعامل میان فرهنگ ها و تمدن ها و ادیان و مذاهب است. آیت الله اعرافی با اشاره به برجسته نشان داده شدن بعد عدالت خواهی و مقاومت حوزه انقلاب اسلامی در غرب، یادآور شد: این دیدگاه بسته منسجم، بهترین رویکردی است که غرب می تواند در جهان اسلام با آن به گفتگو بنشیند. این رویکرد تا حد زیادی خود را در جامعه جدید ایران نشان داده است. وی افزود: کشوری در جنگ و تحریم و مشکلات فراوان اکنون بیش از دو هزار واحد دانشگاهی و بیش از چهار میلیون دانشجو دارد و بیش از یک میلیون در تحصیلات تکمیلی یعنی ارشد و PHDتحصیل میکنند و جایگاه های نخست منطقه در شبکه ISI و شبکه های جهانی و تولید مقاله را در اختیار دارد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف، خاطرنشان ساخت: ایران در حوزه فناوری های متنوع و پیشرفته قدم های بزرگی برداشته است و پوشش آموزش و پرورش برای بچه ها که بسیار پایین بوده الان بالای 98 درصد است. با سوادی در منطقه ای که خیلی از کشورها در آن مشکل دارند حدودا 90 درصد و امید به زندگی بالای 70 سال است. در صنعت و معدن قدم های بزرگی برداشته شده که امروزه بالای 1000 شهرک صنعتی فعالیت میکنند و در زیر ساخت های توسعه تقریبا در همه شهرها تکمیل است و در روستاها بالای 80 درصد از این زیرساختها بهره مند هستند و بیش از 50 درصد دانشجویان در دانشگاه ها را زنان تشکیل می دهند و راه برای زنان در همه سطوح مدیریتی باز است. وی افزود: ما معتقد هستیم که انتخابات دموکراسی ما که در طول این سه دهه برگزار شده از کشورهای همسایه هم پیشرفته تر و مترقی تر است و جالب این است که آمریکا، کشوری با این دموکراسی و با این پیشرفت و با این آزادی که در حوزه مطبوعات است را با کشورهای پادشاهی که انتخابات ندارند و آزادی در آنها وجود ندارند وقتی مقایسه می کند، با ایران دشمنی کرده اما با آنها دوست است. رئیس المصطفی، تئوری جمهوری اسلامی ایران در منطقه را برگزاری انتخابات دانست و گفت: در فلسطین هم نظر ما این است که بر اساس فرمایش رهبری، فلسطینی ها در انتخابات آزاد شرکت کنند و هیچ جنگ و دعوای هم نباشد. وی آینده تمدن بشری را در گرو مبتنی شدن روابط اسلام و غرب بر اساس یک گفتمان و گفتگوی عقلانی و دقیق و دوستی دانست و ابراز داشت: ما در جامعه المصطفی به عنوان یک مرکز علمی با مشخصاتی که دارد در صدد این هستیم که این نوع تفکر با این اندیشه و معرفت به جهان منتقل شود. آیت الله اعرافی در پاسخ به سوال آقای ژوریست دوبر درباره اسلام تند و خشن که به اسلام سلفی یا تکفیری شناخته می شود، ابراز داشت: این مسئله جای بحث زیادی دارد. اولا من این را یاد آوری می کنم که مطلق سلفیه این وضع را ندارد بلکه گروه معدودی هستند به عنوان تکفیری و حتی نمی شود مطلق وهابیت را هم گفت ولی بیشتر وهابیت را شامل می شود و آن جریان تکفیری و تروریستی است. وی گفت: رشد این جریان در سال های اخیر معلول چند علت است. نخست علت بیرونی است و فشار و سختی های که بر ملت ها تحمیل می شود که برخی از این ها با حمایت های آمریکا انجام می شود و این موجب بروز جریان های تند و خشن می گردد. اگر غرب مسئله فلسطین را در درون عالم اسلام حل نکند، باید منتظر باشد که همواره این جریانات خشن پیدا شود. وضع بسته ای که امروز در عربستان و حوزه خلیج فارس است عملا این تئوری خشونت از مردم تحت فشاری که دموکراسی در آنها نیست به سایر کشورها منتقل می شود. آیت الله اعرافی با اشاره به این حقیقت که اگر سیاست گزاران آمریکایی و بعضی از کشورهای غربی مشاوره درستی از عقلای جهان اسلام می گرفتند خیلی از مسائل حل شده و بشریت در دام این تند روی ها نمی افتاد، تصریح کرد: ایران آماده است و ما هم به عنوان یک مرکز علمی آمادگی داریم در یک پروژه نوع رفتار غرب را با جهان اسلام تعریف نماییم تا با آن بشریت از خیلی از این مشکلات نجات یابد. رئیس جامعه المصطفی افزود: عامل دومی که اهمیت دارد این است که تفکر عقلانی و فلسفی و عرفانی و اجتهادی که تاکید کردم، در بسیاری از محیط های آموزشی جهان اسلام مورد توجه نیست و این یک بحث درونی است. من فکر می کنم این ضعف است که تفکر عقلانی عرفانی و فلسفی در مراکز جهان اسلام از جمله الازهر مورد توجه نیست و این امر سبب می شود یک تفکر افراطی شکل بگیرد. آیت الله اعرافی در پایان گفت: ایران دارای تفکری عقلانی و معتدل و سنجیده و البته قاطع و انقلابی است. از آنجا که این تفکر عقلانی در مهار و قصار قرار گرفته است، نتواسته است به دنیا و جهان اسلام منتقل شود و این موجب می شود آن گونه حرکت های تند شکل بگیرد. گفتنی است در این دیدار، آقای ژوریست دوبر با اظهار خرسندی از حضور در جامعه المصطفی و دیدار با آیت الله اعرافی، ابراز داشت: چیزی که در این سه روز بیشتر توجه مرا جلب کرد احترام به علم و عالم بود و کار شما این است که میراث گذشته راحفظ می کنید برای اینکه به جلو حرکت کنید. ما باید در این زمینه خیلی چیزها را از شما یاد بگیریم به خاطر این که مشکل عمده ما در اروپا این است که حافظه تاریخی خود را فراموش کرده ایم . وی افزود: تفاوت ما با شما در دین نیست بلکه در فهم جایگاه دین است. ما در اروپا به نگاه جدایی دین از سیاست قائل شده ایم و این به معنای مخالفت با دین نیست بلکه جدایی دستگاه دین از دستگاه سیاست است. پرفسور ژوریست دوبر یادآور شد: ما می دانیم که این تفاوت ها و اختلاف نظرها وجود دارد و ما در واقع خیلی طرفدار بحث گفتگوی تمدن ها که رئیس جمهور شما طرح کرده بود، هستیم و به همین خاطر به اینجا آمدیم تا گفتگوی بین دو تمدن را داشته باشیم . 
