سرقت‌های وحشیانه در میبد و چند نکته!
امنیت و تندرستی را دو نعمت ناشناخته نامیده‌اند؛ نِعْمَتَانِ مَجْهُولَتَانِ الْأَمْنُ وَ الْعَافِيَة. آدمی به طور معمول چندان قدردان این دو نعمت نیست و هنگامی اهمیتشان را با تمام وجود درک می کند که در حسرت فقدان این دو، انگشت حسرت به دندان گزیده است.
آن زمان که برخی خرسند از رشد شتابان میبد درزمینه صنعتی‌شدن، در پوست خود نمی‌گنجیدند، کم‌تر کسی چنین روزهای تلخی را پیش‌بینی می‌کرد؛ روزهایی که به واسطه توسعه صنعتی بدون برنامه ریزی جامع و پیوست های کارآمد فرهنگی و امنیتی، انبوه غیربومیان با فرهنگ‌های گوناگون و گاه متضاد، به این شهر سرازیر شوند و «برخی» از آنان با مشاهده بسترهای لازم، تبهکاری پیشه سازند و به جای شغل شرافتمدانه و روزی‌خوردن از عرق جبین و کدَ یمین، به سوی جنایت و خیانت گام بردارند؛ خیانت به فرهنگ و امنیت میبد و جنایت در حق همان مردمی که آنان را در جمع خود پذیرفته اند.
متاسفانه در روزهای اخیر خبرها از وقوع سرقت‌های وحشیانه، مردم را درشوک فرو برده است؛ سرقت‌هایی با چاشنی «ضرب وجرح‌های ناجوانمردانه» و طعم «بی‌حیایی و گستاخی» سارقان؛ سرقت هایی که حرمت ناموس مردمان این دیار را در معرض خطر قرار داده و هیچ تناسبی با فرهنگ و اصالت‌های میبد ندارد.
برای مردم ناگوار است برخی- هرچند اندک- از کسانی که به عنوان مهمان دراین شهر ساکن شده اند و از مواهب اشتغالی بهره‌مند گردیده‌اند، به جای قدرشناسی، گستاخانه امنیت و آرامش میزبانان را نشانه روند و صدالبته گاه و بیگاه نشانه هایی از «همکاری برخی خلافکاران بومی» با آن‌ها نیز شنیده می‌شود.
برای آنان دشوار است که بشنوند سارقانی گردن‌کلفت، با بی‌پروایی تمام به خانه شهروندانی بی‌پناه هجوم برده، صاحبخانه را با کمال گستاخی و دنائت آماج ضرب و شتم وحشیانه خود قرار دهند و بی باکانه، به سراغ سوژه‌های بعدی بروند.
در گذشته‌هایی نه چندان دور حتی اصل وقوع سرقت نیز دور از ذهن بود؛ اینک اما کاربه جایی رسیده است که شنیدن خبرهایی از ارتکاب سرقت‌های «وحشیانه» و سرقت در روز و ساعت‌های آغازین شب هم دور از انتظار نیست؛ سرقت‌هایی که هرچند تاکنون محدود به «سرقت» مانده است اما هیچ بعید نیست که تبهکاران پا از سرقت فراتر نهند و کار به «جاهایی ناگفتنی» کشیده شود که مسلمان نشنود کافر مبیند!
به راستی مقصَر واقعی کیست؟ سرمایه‌گذاران، مسئولان، یا اهالی شهرستان؟! به نوعی همه در زمینه‌سازی و تداوم روند کنونی قصور یا تقصیر دارند. اینک اما اولویت اصلی باید چاره‌جویی برای جلوگیری از تشدید کمَی و کیفی جرایم این‌چنینی باشد:
1 . در گام نخست، مسئولان و نهادهای ذیربط اعم از اجرایی، قضایی و انتظامی باید با تمام توان وارد این عرصه شوند و به اقدامات متعارف اداری بسنده نکنند. چنین حوادثی شاید برای ابرشهرهایی چون تهران چندان غیرمترقبه نباشد، اما بی‌گمان برای مردم شهرهایی چون میبد کاملا دور از انتظار و به‌شدت غیرقابل هضم است و مقابله با آن با اتکا به «جلسه‌های متداول و بخشنامه‌های معمول» امکان‌پذیر نیست. تشکیل «اتاق فکر» متشکل از مسئولان ذیربط و نیز فرهیختگان و دلسوزان شهرستان، برای هم‌اندیشی و ارائه «راهکارهای عملی و غیرشعاری» و سپس تلاش همه‌جانبه مبتنی بر تعهد برای اجرایی‌سازی آن‌ها گامی مهم در این راستا به شمار می‌آید. مسئولان محترم باید بدانند- و البته می‌دانند- که اگر اینک تدبیری عمیق و فراگیر با درنظرگرفتن افق‌های دورتر اندیشیده نشود، در آینده اوضاع به مراتب بدتر از اکنون خواهد شد، و چه کسی می‌داند؛ شاید خانواده و بستگان آن‌ها، قربانیان بعدی باشند.
2 . ارائه آموزش‌های لازم به مردم برای مقابله پیشگیرانه با وقوع تبهکاری‌هایی از نوع سرقت و ... گامی اساسی در راستای مهار و کاهش آمار جرایمی این‌چنینی است. چه این‌که بسیاری از شهروندان همچنان در حال و هوای دو دهه قبل سیر می‌کنند؛ حال و هوایی که مبتنی بر «نجابت» و «اعتماد» فراوان بود و خبر چندانی از سرقت‌های این‌چنینی و رفتارهای مشمئزکننده نبود. این آموزش‌ها می‌تواند متناسب با قشرها و سنین گوناگون در مدارس، مراکز آموزش عالی، مساجد، ادارات و ... ارائه شود. باید به قشرهای گوناگون جامعه مدام تذکر داده شود که متاسفانه بافت جمعیتی شهر، بر خلاف دوسه دهه قبل، آمیخته‌ای از بومیان و غیربومیان شده و حضور قریب به 25هزار نفر غیربومی، آسیب‌پذیری‌ها را در ابعاد گوناگون افزایش داده است. در نتیجه دیگر نمی‌توان مسائل امنیتی را نادیده گرفت، منازل و مایملک منقول را به امان خدا رها کرد، چشم و گوش بسته به دیگران اعتماد کرد و در هر گعده و محفلی سفره دل گستراند و ... . بلکه باید با نگاهی توأم با احتیاط و فراست، روزنه‌های وقوع جرم را تا حد امکان مسدود کرد و دشواری‌های ارتکاب جرم را افزایش داد.
3 . امکانات و توان نیروی انتظامی برای مقابله با سارقان و تبهکاران کافی نیست. به موازات تلاش برای ارتقای توان کمَی و کیفی این نیرو، استفاده «هدفمند و با برنامه» از ظرفیت‌های مردمی و نهادهایی چون «بسیج» می‌تواند بازدهی نهادهای ذیربط از جمله نیروی انتظامی را به شدت افزایش دهد. خوشبختانه در همه محلات شهر، پایگاه‌های بسیج با محوریت بسیجیان باانگیزه، فعال هستند و هم‌افزایی آنان با نیروهای انتظامی و ... در قالب گشت‌های محله، نقشی بی‌بدیل در مقابله با سرقت‌های تاسف بار این روزها و فجایع احتمالی بعدی ایفا خواهد کرد. بر اساس تجربه سال‌های گذشته، انگیزه و خلوص بسیجیان چنان است که می‌تواند بسیاری از به‌ظاهر ناممکن‌ها را ممکن سازد.
4 . دستگاه قضایی می‌تواند نقشی بی‌بدیل در مقابله با روند روبه‌رشد سرقت‌های مقرون به آزار و دیگر جرایم خشن داشته باشد؛ چه این‌که یکی از دلایل جری‌شدن تبهکاران و بی‌باکی آنان از ارتکاب جرایم، «بازدارنده نبودن» برخی کیفرهای درنظرگرفته شده برای آنان یا همسلکانشان است. طبیعی است چنان‌چه تدبیری اندیشیده شود تا ضمن رسیدگی خارج از نوبت به پرونده جرایم خاص -از جمله سرقت‌های مقرون به آزار اخیر که موجب رعب‌آفرینی و جریحه‌دارشدن احساسات شهروندان میبد شده- مجازات حداکثریِ «فوری، قاطع و بازدارنده»، برای مجرمان درنظر گرفته و درباره اصل مجازات و اجرای آن به خوبی اطلاع‌رسانی شود، می‌توان به کاهش ارتکاب چنین جرایمی دل خوش داشت. بی‌گمان، یکی از دلایل گستاخی سارقان و تبهکاران خشن، احساس گریز نسبی آنان از برخوردهای فوری و درخور است، که حتی بعضا در سایه برخی منفذهای قانونی نمود می‌یابد.
در این باره گفتنی‌ها بسیار است؛ اما تردیدی نیست که هرگونه تساهل و مماشات احتمالی در برخورد قاطع با تبهکاران و سارقان خشن و خشکاندن ریشه‌های ارتکاب جرم‌های این‌گونه‌ای- در حد امکان- آینده‌ای بس ناگوار را فراروی فرزندان این دیار قرار خواهد داد. ای سلیم آب ز سرچشمه ببند/ که چو پر شد نتوان بست به پیل.
نویسنده: م. رضائیان
