دکتر عباس کلانتری رئیس دانشگاه آیت الله حائری میبد در گفتگو با خبرنگار "میبدخبر"، ضمن تشریح جایگاه آموزش عالی و نقش آن در اقتصاد مقاومتی ، راهکارهای اجرایی شدن این سیاستها را در دانشگاهها توضیح داد.

وی با اظهار تاسف در مورد عملیاتی نشدن این سیاستها بطورکامل، بیان داشت: سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در تاریخ 29/11/1392 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و اکنون بیش از دوسال از ابلاغ این سیاست می گذرد ولی در حوزه اقدام و عمل آنطور که شایسته بوده، کار خاصی صورت نگرفته است.

وی افزود: شاید یکی از مهمترین اسناد ملی بالادستی که تاکنون توسط معظم له مورد تاکید بوده است، همین سند مربوط به سیاستهای اقتصاد مقاومتی بوده است که در سخنرانیهای گوناگون به آن اشاره داشته اند.

رئیس دانشگاه آیت الله حائری میبد با بیان اینکه وظیفه صاحب نظران و دانشگاهیان بوده است که این سند راهبردی را تدوین کنند و راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی را در حوزه های مختلف بررسی کنند، افزود: خود رهبری معظم به بیان مفاهیم و گفتمان سازی و حتی فرهنگ سازی و راهکارهای تحقق این اقتصاد مقاومتی، پرداخته اند و در سخنرانی ایشان بود که مفاهیم را روشن کردند و به بعضی از راهکارها اشاره کردند و حتی فرهنگ سازی کردند و از همه صاحب نظران آن را مطالبه کردند.

وی تصریح کرد: مهمترین بخش کار در اقتصاد مقاومتی همین گفتمان سازی و ارائه راهکارها است که وظیفه دانشگاهها را در این موضوع سنگین تر می کند.

وی افزود: یکی از کلماتی که بعنوان کلیدواژه است ، کلمه "اقتصادمقاومتی" است که حضرت آقا آنرا معنی کردند تا با کلمه ریاضت اقتصادی اشتباه نشود. ایشان در یکی از سخنرانی های خود می فرمایند که "اقتصاد مقاومتی معنایش اینست که ما اقتصادی داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادی در کشور محفوظ بماند هم آسیب پذیری اش کاهش پیدا کند، یعنی وضع اقتصادی کشور و نظام اقتصادی جوری باشد که در مقابل ترفندهای دشمنان که همیشگی و به شکل های مختلف خواهد بود، کمتر آسیب ببیند و اقتدار پیدا کند". این را ایشان قبل از اینکه سیاستهای اقتصاد مقاومتی ابلاغ کند، خود اقتصاد مقاومتی را در تاریخ 2/6/1391 تعریف کردند و زمینه را برای ابلاغ این سیاستها آماده کردند و انتظار هم این بود که بلافاصله بعد از آن اقداماتی شروع شود.

دکتر کلانتری با بیان اینکه تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی در کلام رهبری بود و تفسیر آن باید از سویی صاحبنظران صورت بگیرد، عنوان کرد: ایشان مولفه های اقتصاد مقاومتی را هم تبیین کردند و از جمله این مولفه ها، اقتصاد پیشرو، اقتصاد عدالت بنیان، اقتصاد درون زا، اقتصاد بدون نفت و مهمتر از همه اقتصاد دانش بنیان را معرفی کرده اند.

وی عنوان کرد: راهکارهای دستیابی به این مولفه ها بخصوص اقتصاد دانش بنیان هم تبیین شده است و در قالب محورهایی که قبلا تعیین کرده اند، راهکارهایی را خودشان ارائه داده اند. مثلا برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی، توانمندسازی بخش خصوصی، اجرای سیاستهای کلی اصل44، مصرف تولیدات داخلی _که مرتبا در سخنرانیهایشان بیان کرده اند و تاکید کرده اند که هر کالایی که مشابه داخلی دارد جایز نیست که از خارج وارد شود- ، ایجاد فرهنگ و روحیه جهادی، مدیریت مصرف، مبارزه با فساد اقتصادی، شفاف سازی، هدفمندسازی یارانه ها، ارتباط صنعت و دانشگاه، نقشه جامع علمی، نظام ملی نوآوری، توجه به سرمایه انسانی، توانمندسازی نیروی کار، کیفیت کالای داخلی، گفتمان سازی و ...  را برشمرده اند.

وی با بیان اینکه، هر کدام از این راهکارها و راههای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید توسط یک یا چند دستگاه حکومتی و خصوصی مورد توجه و هدفگذاری قرار بگیرد، افزود: مولفه اقتصاد دانش بنیان باید توسط دانشگاهها بعنوان مرکز تولید علم عملیاتی شود، حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: "دانشگاه مبدا همه تحولات جامعه است".

رئیس دانشگاه آیت الله حائری میبد اظهار داشت: اقتصاد دانش بنیان موتور محرک اقتصاد مقاومتی است و نضج، قوام و به نتیجه رسیدن اقتصاد مقاومتی در گرو اقتصاد دانش بنیان است.

وی بیان داشت: اقتصاد دانش بنیان یعنی اگر ما بخواهیم کالایی مثل کاشی تولید کنیم، این کاشی باید بتواند با کاشی های خارج رقابت کند تا هم بازار آن در داخل را حفظ کنیم و هم در صحنه بین المللی حضور پیدا کند.

دکتر کلانتری ضمن برشمردن راهکارهای رسیدن به اقتصاد دانش بنیان در دانشگاهها افزود: اولا باید دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاهها فعال شود و در حد اسم نباشد بلکه فعالیت رسمی و پویا داشته باشد چراکه اگر ارتباط صنعت و دانشگاه خوب نباشد، کیفیت کالا پایین می ماند و دانشگاه هم نمی تواند نیازهای علمی و تحقیقاتی خود را به نحوی که شایسته است برآورده کند.

دوم اینکه دانشگاه باید به سمت دانشگاههای کارآفرین و نسل سوم حرکت کند و فقط آموزش­محور و آوردن رشته ملاک نباشد. ما باید سعی کنیم که رشته هایی بیاوریم که اولا زمینه کاری آن رشته وجود داشته باشد و این فقط مختص رشته های فنی مهندسی نیست بلکه مربوط به کارآفرینی در رشته های علوم انسانی نیز می شود و فقط نیاز به برنامه ریزی دارد. الان در دانشگاههای اروپایی دانشگاههای نسل سوم را ایجاد کرده اند و هدفشان هم کارآفرینی است.  برخی از دانشگاهها در کشور ما با هدف کارآفرینی ایجاد شده اند ولی الان فقط کار آموزشی انجام می دهند و از هدف و رسالت اصلی خود دور شده اند.

سوم، افزایش ضریب تبدیل علم به ثروت است که بارها مقام معظم رهبری بر روی لزوم آن تاکید کرده اند. بسیاری از پروژه های تحقیقاتی ما در مخازن کتابخانه ها می رود و به ثروت تبدیل نمی شود. تحقیقات باید در راستای تولید و فناوری باشد و عملیاتی شود.

چهارم، توجه به شاخصهای کیفی فعالیتهای علمی است. باید کیفیت مقالات برای ما مهم باشد. باید ببینیم این مقالات چه مشکلاتی از جامعه و صنعت در زمینه های فرهنگ و اقتصاد را حل خواهد کرد.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین شاخصه های رسیدن به اقتصاد دانش بنیان اینست که ما دانشگاهها را ماموریت­گرا کنیم. اینکه همه دانشگاهها در همه زمینه های فعالیت داشته باشند، نتیجه آن می شود که خیلی از رشته ها در دانشگاه می آید ولی بودجه های دانشگاه تلف می شود که واقعا یا کاربردی و مورد نیاز نیستند و با چشم و هم چشمی ایجاد می شود.

وی افزود: باید دانشگاهها هدفمند شود و رشته های متناسب با مناطق ایجاد شود، مثلا در بحث مهندسی پرشکی، دانشگاههای مادر در مرکز و وجنوب و جنوب شرق کشور خیلی بدنیال آن نبوده اند و ما تلاش داریم که رشته مهندسی پزشکی و آزمایشگاه آن را ایجاد کنیم ولی در کنار آن هم برخی از رشته هایی که کاربردی نیستند و لازم نیست به آن پرداخته شود، باید به

آن کمتر پرداخته شود.

وی افزایش تعاملات علمی بین المللی را خواستار شد و گفت: بایستی دانشگاهها تعاملات خود را با موسسات و دانشگاههای علمی پژوهشی خارج افزایش بدهند برای مثال آمد و رفت اساتید داخلی به خارج و اساتید خارجی به داخل، مبادله دانشجو، کار کردن در مراکز تحقیقاتی دیگر کشورها یا آمدن آنها به اینجا می تواند خیلی از زمینه های تقویت و رشد علمی را بهمراه داشته باشد.

وی گفت: اصلاح زیر ساختها مثل آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی انجام نشده است، مثلا برخی تجهیزات آزمایشگاهی فراهم نشده و اگر هم وجود داشته اکنون یا فرسوده شده است و یا خوب جواب نمی دهد و کیفیت لازم را ندارد. حتی خیلی از دستگاهها هم در داخل کشور تولید می شود که باید از آن حمایت شود و از آنها استفاده شود.

رئیس دانشگاه آیت الله حائری میبد در ادامه اظهار داشت: توسعه مراکز رشد، از جمله مواردی است که در این زمینه در حوزه علوم انسانی کمتر به آن پرداخته شده است که باید بیشتر توجه شود.

وی گفت: تشکیل اتاق فکر در دانشگاهها می تواند به خیلی از مسائل فنی، فرهنگی و اجتماعی کمک جامعه کند. هم به سیاستگذاران و هم مجریان بسیار کمک کننده است. در دانشگاه ما هم اتاق فکر شهرستان وجود دارد که بسیاری از مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شهرستان را در این اتاق فکر بررسی می کنیم و باعث می شود با کار پژوهشی که روی انجام می دهیم، این طرح در حوزه سیاستگذاری و اجرا موفق تر شود.

دکتر کلانتری همچنین با تاکید بر اینکه همه این اقدامات باید در کنار حفظ و پاسداری از ارزشهای انقلاب اسلامی باشد، بیان داشت: مشخصه اصلی نظام جمهوری اسلامی ما ویژگی اسلامی بودن آن است، ما اگر همه این کارها را انجام بدهیم ولی در کنار آن ارزشهای اسلامی را نادیده بگیریم، نتیجه نمیدهد.

وی ادامه داد: وقتی کار ما ارزشمند است و به نتیجه می رسد و وقتی به آرمانهای انقلاب عمل کرده ایم و به سخنان مقام معظم رهبری عمل کرده ایم که ارزشهای انقلاب اسلامی را پاسداری کنیم؛ باید تخصص و کار ما در کنار تعهد باشد و فقط به فکر ساماندهی نباشیم و اینطور نباشد که کارهای ما تقابل با ارزشهای اسلامی داشته باشد. در هر زمینه ای که کار می کنیم باید در کنار آن حس ارزشهای اسلامی هم مدنظر داشته باشیم.

وی همچنین بیانات مقام معظم رهبری در مقوله اقتصاد دانش بنیان را خاطرنشان ساخت و گفت: حضرت آقا در یکی از سخنرانیهای خود فرمودند: " اگر ما ان شالله بتوانیم بنیان گذاری کارهای اقتصادی برپایه دانش را پیش ببریم و به وجه غالب اقتصاد تبدیل کنیم، این نه تنها به کشور قدرت اقتصادی خواهد داد بلکه قدرت سیاسی و فرهنگی هم خواهد داد".

وی همچنین عنوان کرد: دانشگاه حلقه های بهم پیوسته ای مثل اساتید، دانشجو، صنعت و جامعه دارد و همه آنها باید با هم مشکلات را بررسی کنند و برنامه ریزی کنند و همانطوری که مقام معظم رهبری فرموده اند:"اساتید فرماندهان جنگ نرم اند و دانشجویان افسران جنگ نرم". در مسائل اقتصادی هم دقیقا اینگونه است یعنی اساتید در کنار دانشجویان می توانند بهترین نتیجه را بیابند.

دکتر کلانتری یکی از مهمترین نیازهای اقتصاد مقاومتی را همکاری، همدلی و تعامل دانشجویان، اساتید، صنعت و جامعه دانست و افزود: اگر هم افزایی و همدلی بین همه وجود نداشته باشد، با مشکل روبرو خواهیم شد.

وی اظهار داشت: اکنون در حوزه سیاستگذاری در اقتصاد مقاومتی مشکلی نداریم چراکه خود مقام معظم رهبری این کار را کردند هرچند وظیفه سیاستگذاران بود که زودتر انجام بدهند، اما الان همه دستگاهها باید بسمت عمل برویم.

وی از جمله بخشهای مهمی که برای اجرای اقتصادمقاومتی در دانشگاههای وزارت علوم باید اقدام کنند را حوزه های پژوهشی ، آموزشی، فرهنگی، رفاهی، اداری، عمرانی و مالی برشمرد و گفت: این بخش ها باید در زمینه اقتصاد مقاومتی همراه با سیاستگذاری، ابلاغ و عمل واقعی و جدی انجام دهند.

رئیس دانشگاه آیت الله حائری میبد در پایان بیان داشت: ما دانشگاهیان باید از خودمان شروع کنیم چراکه دانشگاه خیلی از کارها را می تواند انجام دهد چون دانشگاه قشر نخبه پرور جامعه است و شروع فعالیت آن سبب می شود در خیلی از ارکان جامعه هم شروع شود و در جامعه دانشگاه مورد الگو قرار می گیرد پس باید دانشگاهها در این حوزه های هفت گانه وارد عمل شود.