Skip to Content


بر دیابت غلبه کنیم


از آنجا که شعار سازمان جهانی بهداشت در سال جاری غلبه بر دیابت با تحرک و تغذیه سالم نام گذاری شده است توصیه می شود شهروندان با انجام خودمراقبتی و تغییر در شیوه زندگی...

گرداوری: محمدرضا اشرفی/کارشناس مسئول آموزش سلامت شبکه بهداشت میبد

غلبه بردیابت (شعار بهداشت سال 95)

تعریف بیماری دیابت : بیماری قند یا ديابت یک بیماری است که در اثر ناتواني بدن در توليد انسولين يا كاهش يا عدم اثر انسولين در سوخت و ساز مواد قندي پديد مي‏آيد. انسولين ماده اي است كه در بدن توسط غدة لوزالمعده توليد مي شود و سلول‌ها را قادر مي‌سازد كه گلوكز را از خون گرفته و برای تولید انرژی استفاده كنند.


انواع دیابت
به طور كلی دیابت به چهار گروه دیابت نوع 1، دیابت نوع 2، دیابت حاملگی و دیابت به علل متفرقه تقسیم‌بندی مي‌شود. در دیابت نوع1 كه 15- 10 درصد كل موارد دیابت را تشكیل مي‌دهد تولید انسولین از پانكراس (لوزاالمعده) به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده انسولین، متوقف مي‌شود به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمین كنند. دیابت نوع1 اغلب در سنین زیر 30 سال به وجود مي آ‌ید. عدم دسترسي به انسولين در افراد مبتلا به ديابت نوع 1 موجب مرگ و مير ايشان مي‌شود.
در دیابت نوع2 كه بیشتر در بالغین بالای 30 سال و چاق دیده مي‌شود و 90- 85 درصد كل موارد دیابت را شامل مي‌شود انسولین تولید شده از پانكراس به خوبی عمل نمي‌كند. در واقع یا پانكراس به اندازه كافی انسولین ترشح نمي‌كند و یااینكه انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد كارایی لازم است. افزایش قند خون سبب ایجاد عوارض زودرس و دیررس دیابت در بدن مي‌شود. اگر دیابت پیشگیری و درمان نشود، بسیاری از عوارض دیابت كشنده بوده و یا حداقل سبب كاهش كیفیت زندگی فرد مبتلا به دیابت و خانواده وی مي‌شود.
دیابت حاملگی به دیابتی گفته مي‌شود كه برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً گذرا است و بعد از اتمام حاملگی بهبود مي‌یابد خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع2 هستند.
از علل متفرقه دیابت مي‌توان به جراحی، مصرف برخی داروها (مثل كورتیكواستروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره كرد.


علائم بيماري دیابت:
دیابت نوع یك معمولاً شروع پر سر و صدایی دارد و با علائمی چون تشنگی، پرادراری، پرنوشی، كاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید تظاهر پیدا مي‌كند. دیابت نوع2 شروع خیلی آهسته‌تری دارد و شایع‌ترین علامت اولیه آن در واقع بی علامتی است. درصد قابل توجهی از مبتلایان به دیابت نوع2 (تقریباً 50%) از بیماری خود اطلاعی ندارند و تنها با انجام آزمایش قند خون مي‌توان آن‌ها را شناسایی كرد با این وجود در صورت عدم كنترل مطلوب ممكن است علائمی مشابه با دیابت نوع1 نیز بروز كند. از دیگر علائم دیابت نوع2 مي‌توان به عفونت‌ های مكرر مخصوصاً در دستگاه ادراری و پوست، تاری دید، بهبودی دیررس زخم‌ها و احساس سوزش و بي‌حسی در انگشتان پاها اشاره كرد.


افراد در معرض خطر دیابت
تمامی افراد بالای 40 سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع2 هستند و باید هر 3 سال یك‌بار تحت آزمایش قند خون قرار بگیرند. افراد دچار اضافه وزن كه حداقل یكی از شریط زیر را داشته باشند نیز در معرض ابتلا به دیابت نوع2 هستند و انجام آزمایشات مكرر قند خون در آ‌ن‌ها باید در سنین زیر 40 سال یا با فواصل كوتاهتر (هر 2- 1 سال) انجام شود. این شریط عبارتند از:
1- 
وجود سابقه ابتلا به دیابت در بستگان درجه اول
2-  سابقه ابتلای فرد به دیابت پنهان (مرحله پیش از دیابت)
3- 
سابقه ابتلا به دیابت حاملگی
4- سابقه تولد نوزاد با وزن بیشتر از 4 كیلوگرم یا تولد نوزاد با ناهنجاري‌های مادرزادی
5-  بالا بودن فشارخون (فشارخون ماكزیمم بیشتر از 140 و یا مینیمم بیشتر از 90 میلي‌متر جیوه)
6- 
سابقه ابتلا به كیست‌های متعدد تخمدان و یا بیماري‌های قلبی- عروقی


پیشگیری از بیماری دیابت
به طور کلی پیشگیری از دیابت را می توان در سه سطح اولیه، ثانویه و ثالثیه انجام داد:
پیشگیری اولیه شامل اقدامات لازم جهت جلوگیری از بروز دیابت در افراد در معرض خطر می باشد. اقداماتی مانند فعالیت منظم ورزشی ، کم کردن وزن ، داشتن رژیم غذایی کم چربی و با قند پایین و مصرف میوه و سبزیجات.
درپیشگیری ثانویه کنترل دقیق قند خون به منظور جلوگیری از پیدایش عوارض آن صورت می گیرد . کنترل دقیق قند خون از طریق رعایت اصول صحیح درمان به نحو چشمگیری در کاهش عوارض بلند مدت دیابت مؤثر است.
از آنجاییکه جلوگیری از پیشرفت عوارض دیابت بعد از به وجود آمدن آن ها و یا در واقع پیشگیری ثالثیه، هزینه های زیادی را به بیمار و جامعه تحمیل می کند، تمام سعی و تلاش باید بر روی پیشگیری اولیه و ثانویه متمرکز شود.

از آنجا که شعار سازمان جهانی بهداشت در سال جاری غلبه بر دیابت با تحرک و تغذیه سالم نام گذاری شده است توصیه می شود شهروندان با انجام خودمراقبتی و تغییر در شیوه زندگی و انجام مراقبتهای سالیانه با مراجعه به مراکز سلامت جامعه و دریافت خدمات آموزشی، غربالگری و مشاوره کارشناسان تغذیه بجای اینکه وقت و هزینه خود را در میانسالی صرف درمان این بیماری کنند اندکی از وقت و هزینه خود را برای پیشگیری و حفظ سلامتی خود صرف کنند.

 

جهت دانلود پوستر و فایل اصلی آموزش غلبه بر دیابت اینجا کلیک کنید




رای شما
میانگین (0 آرا)
The average rating is 0.0 stars out of 5.