محمدصادق طالبی دکتری اقلیم شناسی در گفتگو با خبرنگار میبد خبر در خصوص وضعیت خشکسالی در استان یزد بیان داشت: طبق تعریف خشکسالی هواشناسي یعنی بارش کمتر از نرمال که به تغییر الگوی آب و هوا منجر شود به استناد آمار مرکز تحقیقات اقلیمی و هواشناسی کاربردی یزد از ابتدای سال زارعی جاری تاکنون متوسط بارش استان یزدبه میزان 11.6 میلیمتر بوده است که در مقایسه با میانگین بلند مدت مشابه که 52.4 میلیمتر بوده است یعنی حدود یک پنجم میزان نرمال باریده و این حاکی از وضعیت اسفناکی می باشد.

وی افزود: میزان بارش ایستگاه هواشناسی میبد در سال آبی جاری تاکنون 14.6 می باشد در حالیکه متوسط بارش نرمال آن در طی مدت مشابه 39.5 میلیمتر بوده است یعنی تنها حدود یک سوم میزان بارندگی نرمال را دریافت کرده ایم.

طالبی در مورد تاثیر خشکسالی بر بخشهای مختلف استان گفت: فضای سبز شهر، باغات و مزارع کشاورزی بعنوان بخش قابل ملاحظه ای از ریه شهری قلمداد شده و از طرفی این تاثیر بسزایی در منظر شهری دارند درسالهای خشکسالی شاهد خشکیدن بخش زیادی از این فضای سبز و یا افت میزان بهره دهی مزارع و باغات هستیم این وضعیت در برخی سالها و به احتمال زیاد امسال به گونه ای خواهد بود که کشاورزان مجبورند جهت نجات باغات خود از طریق خرید آب تانکر هزینه زیادی را متحمل شوند. 

عضو هیات علمی دانشگاه میبد با بیان اینکه تغییرات ایجاد شده در میزان بارندگی و منابع آبی، اثر مستقیم خود را بر محصولات زراعی و باغی می گذارد، ابراز داشت: بطورکلی زراعتها وباغاتی که وابستگی مستقیم به بارش دارند(دیم)وآندسته ازمحصولات زراعی وباغی که ازمنابع آبی وابسته به باران(چشمه هاوقنوات)آبیاری می شوندشدیدا دچارکاهش سطح زیرکشت می شوند. سایرمحصولات زراعی نیزکه ازچاههای عمیق ونیمه عمیق، آبیاری می شوندبه لحاظ عدم تامین آب کافی وموردنیاز دچارکاهش سطح زیرکشت اولیه یاکاهش سطح زیرکشت ثانویه(رهاشدن یاچراندن مقداری ازسطوح کشت شده)می شوند.

وی درباره کاهش عملکرد و کیفیت محصول زارعی و باغی اذعان داشت: ازآنجایی که آب عنصرحیاتی جهت فعالیتهای گیاه می باشدکمبودآن باعث می شودکه گیاه نتواندفعالیتهای اساسی خودازجمله فتوسنتز رابه خوبی انجام دهدکه این خودمنجربه کاهش تولید کربوهیدراتها وعملکردمحصول می شود. عدم تامین آب کافی وموردنیاز باعث می شودکه شرایط برای جذب تمامی عناصرموردنیازگیاه فراهم نباشدواین خود باعث بروز بسیاری ازکمبودها دراندامهای گیاه می شود.

همکار تحقیقاتی اداره کل هواشناسی استان یزد در ادامه اظهار داشت:   بابروز خشکسالی گیاهانی به مراتب ضعیفتر نسبت به شرایط مطلوب خواهیم داشت.ضعف گیاه خود زمینه خسارت جانبی ازناحیه بسیاری ازآفات، بیماریها یا عوامل غیرزنده مثل سرمازدگی ، تف بادوغیره را بوجود می آورد.

طالبی تغییرالگوی کشت را یکی از راههای مقابله با خشکسالی در بخش کشاورزی دانست و عنوان داشت: یکی از راهکار های مقابله با خشکسالی در این زمینه تغییرالگوی کشت می باشد یعنی حذف گیاهان با نیازآبی بالا و وابسته به بارش وجایگزینی آن با گونه های مقاوم به کم آبی وعدم وابسته به بارش می شود. مثلا جایگزینی محصولات زراعی مانند گندم با پسته می باشد.

وی در مورد اثرات خشکسالی درحوزه دام وطیور بیان داشت:   پدیده خشکسالی به صورت مستقیم وغیرمستقیم بردامپروری اثرمی گذارد. حیوانات از کمبود آب ودرهوای گرم که بصورت مداوم وجود داشته باشد، رنج می برند. عمده اثرات مستقیم خشکسالی با کمبودعلوفه وتاثیر آن برسلامت حیوانات ظاهرمی شود که این امرخود اثر قابل توجهی برتولید مثل حیوانات وارزش اقتصادی کل دامداری دارد. با بروز خشکسالی وخشک شدن رودخانه ها، زیستگاه طبیعی آن هم ازبین می رود که جایگزین کردن آن مشکل است.

عضو هیات علمی دانشگاه میبد کاهش شدید تولید محصولات دام، کاهش شدید تعداد دام، کمبود، گرانی وبی کیفیت شدن علوفه، خطرافزایش بیماریهای مشترک انسان ودام، کاهش قیمت دام زنده، مشکل تامین آب شرب دام، فقر مراتع ونیاز به تغذیه دستی و افزایش تردد وحمل بی رویه و غیر مجاز دام در مناطق مختلف جهت یافتن علوفه را زا آثار نا مطلوب خشکسالی در بخش دامداری و دامپروری دانست.

طالبی درباره آثار سوء خشکسالی بر منابع آبی نیز عنوان داشت: کاهش شدید دبی و خشک شدن چشمه ها و قنوات سطحی، کاهش سطح آب در چاههای عمیق و نیمه عمیق، افزایش شوری آب در چاههای عمیق و نیمه عمیق و صدور مجوزهای تغییر محل و کف شکنی از آثار مخرب خشکسالی بر منابع آبی منطقه می باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه میبد اشاعه فرهنگ مدیریت بهره وری بهینه از منابع آب موجود بویژه در امر کشاورزی و صنعت استان، پرهیز از هدر رفت آب در زمان انتقال، شبکه ها، مصارف خانگی، تغییر الگوی کشت و کشاورزی استان و تاکید بر کشت های گلخانه ای و جایگزینی گیاهان کم آبخواه و مقاوم به خشکی را مهمترین راهکارهای مقابله با خشکسالی در استان بیان داشت.

وی در پایان تصریح داشت: کمبود آب در استان یزد همیشه یکی از دغدغه های اصلی مسئولین و مردم بوده است. در شرایط فعلی و با وضع کنونی بارش ها و خشکسالی های پی در پی مسلم است که این مهم در سر لوحه سیاست و برنامه ریزی متولیان امر قرار داشته باشد.

انتهای پیام/اد